Gần 1.000 ĐVTN thu gom rác thải tại một số điểm trên địa bàn TP Hạ Long. Ảnh: baoquangninh.com.vn

600 sinh viên tiêu biểu của cả nước đã về làm vệ sinh ở đảo Cô Tô (Quảng Ninh) với khẩu hiệu “Sinh viên với biển, đảo Tổ quốc”. Tỉnh Quảng Nam rầm rộ ra quân làm sạch môi trường biển với chủ đề “Tiếng gọi thiên nhiên và hành động của chúng ta”. Tại Nam Định, Nghệ An, Hà Tĩnh và nhiều tỉnh, thành khác ven biển cũng đã đồng loạt ra quân.

Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam được Chính phủ quy định trong Nghị định số 25/2009/NĐ-CP ngày 6/3/2009. Tại Công văn số 950/TTg-KTN ngày 12/6/2009, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên & Môi trường chủ trì phối hợp với các bộ, ngành và địa phương ven biển tổ chức hoạt động từ ngày 1 - 8/6 hằng năm để hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới (5/6) và Ngày Đại dương thế giới (8/6).

Từ đó đến nay, sự kiện này đã thành hoạt động thường niên với quy mô ngày càng được nhiều tổ chức, cá nhân tham gia, với ý nghĩa to lớn: Không chỉ giới hạn lợi ích quốc gia Việt Nam mà còn “ta làm nhiệm vụ quốc tế môi trường ngay trên đất ta”.

Ngày Đại dương thế giới (World Ocean Day) là sáng kiến được Chính phủ Canada đề xuất vào năm 1992, tại Hội nghị Thượng đỉnh trái đất tổ chức ở Brazil. Sau đó được Uỷ ban Hải dương học liên Chính phủ của Unesco thừa nhận vào Năm Quốc tế Đại dương năm 1998 tổ chức tại Bồ Đào Nha (Việt Nam tham gia sự kiện này).

Đến năm 2009, Đại Hội đồng Liên hợp quốc chọn ngày 8/6 hàng năm là Ngày Đại dương thế giới. Đến năm 2011, Liên hợp quốc kêu gọi các nước hành động khẩn cấp để quản lý bền vững các nguồn hải sản, đa dạng sinh học.

Mặt khác, tổ chức này cũng mong muốn vào ngày này, con người cần bày tỏ biết ơn biển cả và thể hiện quyết tâm gắn bó loài người với biển và đại dương. Mục tiêu của hoạt động là nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của biển, theo đó mỗi người cần có thái độ, trách nhiệm bảo vệ tạo điều kiện để phát triển môi trường biển “vì sự bền vững của biển cả”.

Nhiều nhà thiên văn học và hải dương học quốc tế đã ngỡ ngàng nhận ra: Tiến bộ của loài người đã đưa con người vào vũ trụ, tiếp cận tới sao hỏa. Đáng tiếc, chỗ sâu nhất của đại dương cũng chỉ 11km mà con người chưa đặt chân tới. Trong khi, đại dương là cái nôi của sự sống, là cội nguồn của loài người. Biển chiếm 71% bề mặt trái đất, ngoài hải sản và không gian giao thương đường thủy thì đại dương còn ảnh hưởng rất lớn tới khí hậu và thời tiết… Đó là lý do nhân loại cần phải “nối vòng tay lớn” để bảo vệ đại dương và tìm hiểu đầy đủ hơn về nó.

Chủ đề “Vì một hành tinh xanh” năm nay sẽ diễn ra tại bãi biển Thịnh Long, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định vào ngày 8/6. Sự kiện này càng có ý nghĩa hơn khi tháng 4 vừa qua, biển miền Trung trải qua hiện tượng bất thường cá chết hàng loạt làm cho hàng ngàn người dân nghề cá điêu đứng…

Để biển xanh trở lại như vốn có của đại dương, chúng ta phải tiếp tục tuyên truyền, nâng cao ý thức cộng đồng trách nhiệm. Biển là một phần quan trọng trong không gian sinh tồn của dân tộc ta từ xưa đến nay, là địa bàn chiến lược trong bảo vệ và phát triển đất nước. Biển là một phần của Tổ quốc thiêng liêng trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu và rộng, chúng ta tiếp tục và kiên quyết khẳng định chủ quyền quốc gia Việt Nam trên biển. Hội nghị Shangri-la vừa kết thúc sau ba ngày đối thoại. Chúng ta rất mừng khi quan điểm chung các nhà lãnh đạo các nước trong khu vực và các học giả quốc tế là: Cần duy trì môi trường hòa bình tại Biển Đông, phòng ngừa và giảm thiểu nguy cơ xung đột, tuân thủ Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, đồng thời sớm thực hiện ký kết Bộ Quy tắc ứng xử giữa các bên trên Biển Đông (COC). Điều đó càng củng cố niềm tin của chúng ta về biển.

Thế Lữ