Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Mỹ Barack Obama bước lên bục chào cờ. Quân nhạc cử lần lượt quốc thiều hai nước. Ảnh: Ảnh: Thảo Nguyên

Đương nhiên, hàng triệu người Việt Nam quan tâm tới sự kiện đặc biệt này. Những câu hỏi được đặt ra: Có bao nhiêu người tháp tùng chuyến đi của Tổng thống? Chuyên cơ, ô tô và các thiết bị bảo vệ khác hiện đại đến mức nào? Ăn uống, ngủ nghỉ của Tổng thống ra sao? Công tác bảo vệ được thực hiện như thế nào? Chi phí cho chuyến đi hết bao nhiêu tiền? Và, điều quan trọng nhất cuộc viếng thăm là sẽ cùng Chính phủ Việt Nam giải quyết những vấn đề gì?

Tùy vào công việc, nhận thức và sự quan tâm của mỗi người mà hướng tới những câu hỏi khác nhau. Tuy nhiên, có điểm chung: Hầu hết người Việt Nam đều háo hức chờ đợi một sự thay đổi lớn trong quan hệ Việt - Mỹ.

Anh bạn tôi, một cán bộ của ngành Văn hóa lại chỉ quan tâm vấn đề chưa được nêu trong nhóm câu hỏi trên, đó là: Lần này Tổng thống Barack Obama có lẩy Kiều hay sử dụng những câu tục ngữ, ca dao… của Việt Nam để chuyển tải khát vọng phát triển quan hệ ngoại giao giữa 2 nước như người tiền nhiệm đã từng làm?

Còn nhớ, năm 2000, trong tiệc chiêu đãi phái đoàn cao cấp Mỹ ở Phủ Chủ tịch do Chủ tịch nước Trần Đức Lương chủ trì, Tổng thống Bill Clinton đã lẩy Kiều: “Sen tàn cúc lại nở hoa/Sầu dài ngày ngắn Đông đà sang Xuân”.

Đó là một thông điệp của cả hai dân tộc về khép lại quá khứ đau thương mà cả hai đều hứng chịu.

Năm 2015, trong tiệc chiêu đãi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Bộ Ngoại giao Mỹ do Phó Tổng thống Mỹ Joe Binden chủ trì, ông đã lẩy Kiều bằng tiếng Anh dựa trên câu: “Trời còn để đến hôm nay/Tan sương đầu ngõ vén mây giữa trời” với mong muốn cả hai đất nước khép lại quá khứ, hướng tới tương lai tươi sáng.

Đúng là văn hóa ngoại giao của người Mỹ thật đáng nể.

Các hãng truyền thông lớn của thế giới đã có những phản ánh, nhận xét sắc sảo. New York Times đưa tin: Chuyến thăm của Barack Obama “tập trung vào tương lai”; CNN: “Biến Việt Nam từ đối thủ thành đối tác”; Reuters: “Chuyến công du này gửi những tín hiệu quan trọng đến Trung Quốc về hoạt động của Mỹ trong khu vực và mối lo ngại của Mỹ về cách hành xử của Trung Quốc”.

Trong 3 ngày ở Việt Nam ngoài việc gặp gỡ, thăm thú một số địa danh, công việc quan trọng nhất là Tổng thống Barack Obama sẽ bàn thảo với Chính phủ Việt Nam 5 nội dung cơ bản, trong đó nội dung cốt lõi: Tăng cường quan hệ Việt - Mỹ là một phần chính sách quan trọng trong chính sách tái cân bằng tới khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Mỹ; thúc đẩy hợp tác kinh tế song phương, Mỹ ủng hộ Việt Nam trở thành thành viên TPP… công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương cho Việt Nam.

Mặc dù giữa Mỹ và Việt Nam vẫn còn nhiều điều khác biệt, nhưng câu chuyện “ba ngày của Tổng thống Barack Obama ở Việt Nam” sẽ là những trang viết lấp lánh trong dòng chảy lịch sử ngoại giao của cả 2 nước. Chúng ta cùng chờ đợi.

Thế Lữ