Một cơ sở khai thác vàng và tuyển quặng bằng hoác chất độc hại bị bắt giữ tạo bãi vàng “K”

Bãi vàng K trải dài hàng chục cây số của suối Đạ Ka Zôn chảy qua các xã Đạ Quyn, Tà Năng, Đà Loan… của huyện Đức Trọng từng “nổi tiếng” trong suốt 20 năm qua và hiện vẫn đang “nóng” bởi nạn đào đãi vàng.

Phó Chủ tịch HĐND xã Đạ Quyn (nguyên Chủ tịch xã Tà Năng),  KTem, cho biết: “Vào lúc cao điểm, chỉ một đoạn suối khoảng vài cây số ngang qua Tà Năng đến Đạ Quyn đã có đến trên 30 máy đào hoạt động ngày đêm, băm nát cả dòng Đạ Ka Zôn. Dọc hai bên suối, những quả đồi từ K0 đến K72 cũng bị khoét rỗng ruột, đến phải… gục đầu!”. Theo ông KTem, khi bị đẩy đuổi ra khỏi bãi vàng K, hàng trăm vàng tặc chỉ lùi ra phía Đà Loan (tiếp giáp với Tà Năng) và cũng ngay trên dòng suối Đạ Ka Zon để đào đãi, chứ không… giải nghệ. Mới đây, Phòng Cảnh sát môi trường Công an Lâm Đồng đã bắt quả tang một cơ sở tuyển vàng bất hợp pháp tại thôn Tà Nhiên, xã Tà Năng, Đức Trọng.

Theo ông Phạm Thanh Quan, Chủ tịch UBND huyện Đức Trọng, mới đây nhất, trong một cuộc họp với UBND huyện, các xã Đà Loan, Tà Hin, Tà Năng và Đạ Quyn - nơi có bãi vàng K, lãnh đạo các xã đã cam kết từ nay trở đi, nếu xã nào để xảy ra tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn, thì trước hết là Bí thư và Chủ tịch xã phải chịu trách nhiệm trước Huyện ủy và UBND huyện. UBND huyện Đức Trọng cho hay, năm 2010 và 3 tháng đầu năm 2011 đến nay, cơ quan chức năng của huyện này đã có gần 40 đợt ra quân truy quét và đã xử lý hơn 140 trường hợp khai thác khoáng sản trái phép ở bãi vàng “K”. Đã tháo dỡ 70 lều trại, thu giữ 40 máy nổ, 9 máy xay đá, phá hủy 82 máy nổ các loại và nhiều máy bơm nước…

Còn tại Boop Blé, nơi con suối chảy qua hai xã Phi Liêng và Đạ KNàng thuộc huyện Lâm Hà, lòng suối cùng cả cánh đồng và những dãy đồi dọc theo suối trong những ngày gần đây cũng “nóng” không kém. Cả đoạn suối dài hơn 1km đã bị băm nát và loang lổ hầm hố. Hai bên bờ suối, nhiều quả đồi và nhiều đám ruộng của dân trong vùng cũng bị “vàng tặc” cày xới đến tơi tả. “Chúng tôi đã mua lại những đám ruộng này của dân trong vùng. Vậy, nó thuộc về chúng tôi, nên chúng tôi muốn làm gì thì làm chứ!” một “chủ bưởng” vàng đã phát biểu khá… thách thức.

Dọc dòng suối Boop Plé này là nơi định cư theo quy hoạch của hơn 100 hộ người dân tộc phía Bắc di dân tự do vào Lâm Hà và Đam Rông (huyện mới thành lập của tỉnh Lâm Đồng, nằm giáp với Đắk Lắk). Thực hiện quy hoạch theo chủ trương của tỉnh, chính quyền huyện Đam Rông trong hai năm gần đây không chỉ hỗ trợ bà con làm nhà, làm đường… mà còn bố trí cho những hộ dân này canh tác ruộng nước dọc hai bên suối nhằm ổn định cuộc sống. Thế nhưng, tình trạng bán ruộng cho dân khai thác vàng đã xảy ra. Và, giống như ở Đạ Ka Zôn, nạn đào đãi vàng trái phép ở Boop Plé cũng diễn ra khá công khai trước sự “bó tay” của chính quyền cấp xã.

Theo nhận xét của nhiều người, dù đã có không ít động thái tích cực của cơ quan chức năng và chính quyền các địa phương nhưng đến lúc này, nạn khai thác khoáng sản trái phép nói chung và khai thác vàng nói riêng vẫn diễn ra khá phức tạp trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng.

Kim Chánh