Ngày 23/5 tới đây sẽ diễn ra cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và đại biểu HĐND các cấp. Ảnh: Đ.X

Thời gian qua, Hội đồng Bầu cử Quốc gia và các cơ quan, tổ chức hữu quan đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn công tác tổ chức bầu cử phù hợp với yêu cầu phòng, chống dịch bệnh COVID -19.

Biến động khá lớn về danh sách cử tri

Do thực tiễn tiếp tục phát sinh nhiều tình huống mới, Hội đồng Bầu cử Quốc gia đề nghị Uỷ ban Bầu cử các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm, lưu ý việc thực hiện yêu cầu giãn cách xã hội, cách ly y tế tại một số địa phương dẫn đến biến động khá lớn về danh sách cử tri của một số khu vực bỏ phiếu.

Theo đó, với các khu vực bỏ phiếu có số lượng cử tri tăng thêm lớn, các địa phương thực hiện theo Hướng dẫn tại Văn bản số 225/VPHĐBCQG-PL ngày 11/5/2021 của Văn phòng Hội đồng Bầu cử Quốc gia.

Còn các khu vực bỏ phiếu có số lượng cử tri giảm nhiều so với thời điểm lập danh sách cử tri đến mức ít hơn số lượng cử tri tối thiểu để thành lập khu vực bỏ phiếu theo quy định thì căn cứ vào điều kiện, tình hình thực tế của địa phương, UBND xã quyết định vẫn tiếp tục duy trì khu vực bỏ phiếu đó để tiến hành bỏ phiếu bình thường (dự phòng trường hợp cử tri đã đăng ký trong danh sách cử tri quay trở lại khu vực bỏ phiếu trước ngày bầu cử) hoặc quyết định giải thể khu vực bỏ phiếu và tổ bầu cử ở khu vực bỏ phiếu đó để ghép chung vào khu vực bỏ phiếu khác liền kề trong cùng đơn vị bầu cử, bảo đảm thuận tiện cho cử tri và phù hợp với năng lực của tổ chức phụ trách bầu cử trên địa bàn.

“Quyết định giải thể khu vực bỏ phiếu phải được sự phê chuẩn của UBND cấp huyện, UBND cấp xã phải thông báo kịp thời, rộng rãi đến cử tri về việc thay đối khu vực bỏ phiếu để cử tri biết và thực hiện việc bỏ phiếu theo quy định”, Hội đồng Bầu cử Quốc gia nêu rõ.

Căn cứ vào quy mô, số lượng cử tri ở từng khu vực bỏ phiếu và yêu cầu phòng, chống dịch bệnh COVID -19 ở địa phương, UBND cấp xã và tổ bầu cử xây dựng kế hoạch, lịch trình bỏ phiếu để chủ động điều tiết, phân chia thời gian bỏ phiếu của cử tri ở từng thôn, tổ dân phố, cụm dân cư, nhóm hộ gia đình... và thông báo rộng rãi cho cử tri thuộc khu vực bỏ phiếu biết, bảo đảm tại cùng một thời điểm trong ngày bầu cử không tập trung quá đông người ở phòng bỏ phiếu.

Có hòm phiếu phụ, bổ sung con dấu “Đã bỏ phiếu” ở khu vực cách ly

Với các khu vực bỏ phiếu đã được cho phép thực hiện bầu cử sớm, Hội đồng Bầu cử Quốc gia đề nghị các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương tố chức việc bầu cử an toàn, chu đáo, đúng quy định. Ngay sau khi cuộc bỏ phiếu kết thúc, tổ bầu cử thực hiện việc kiểm phiếu và lập biên bản kết quả kiếm phiếu theo đúng quy định; sau đó niêm phong phiếu bầu, cho vào hòm phiếu, niêm phong hòm phiếu và gửi đến UBND cấp xã.

Uỷ ban Bầu cử các địa phương phải chỉ đạo rà soát, kiểm tra kỹ hiện trạng các con dấu của các tổ chức phụ trách bầu cử, nếu có hiện tượng hoặc nguy cơ bị gãy, hỏng, mờ... không thể tiếp tục sử dụng thì khẩn trương tổ chức việc khắc bổ sung, thay thế.

“Với những khu vực bỏ phiếu có số lượng lớn cử tri phải cách ly tại các cơ sở cách ly tập trung hoặc tại nhà, cơ sở lưu trú thì địa phương xem xét, quyết định chuẩn bị hòm phiếu phụ và khắc bổ sung con dấu “Đã bỏ phiếu” với số lượng phù hợp, đáp ứng yêu cầu tổ chức việc bỏ phiếu.

Con dấu “Đã bỏ phiếu” được khắc theo mẫu quy định tại Nghị quyết số 41/NQ-HĐBCQG ngày 18/01/2021 của Hội đồng Bầu cử Quốc gia nhưng có thể để trống phần số của tổ bầu cử; khi sử dụng để đóng dấu “Đã bỏ phiếu” vào thẻ cử tri, thành viên tổ bầu cử sẽ tự điền số vào ô trống đó”, Hội đồng Bầu cử Quốc gia hướng dẫn.

Đối với các khu vực bỏ phiếu còn lại, tùy theo yêu cầu, tình hình thực tế, Ủy ban Bầu cử các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương chủ động hướng dẫn, chỉ đạo các tổ bầu cử sử dụng hòm phiếu phụ và con dấu “Đã bỏ phiếu” tương tự như đã thực hiện tại các kỳ bầu cử trước đây.

Xử lý khuyết người ứng cử đại biểu HĐND như thế nào?

Hội đồng Bầu cử Quốc gia cũng lưu ý, các trường hợp đã có kết luận của cấp có thẩm quyền về việc người ứng cử không bảo đảm tiêu chuẩn về lịch sử chính trị dẫn đến không bảo đảm điều kiện của người ứng cử đại biểu HĐND theo quy định và phải xóa tên trong danh sách chính thức những người ứng cử hoặc trường hợp người ứng cử có đơn xin rút ứng cử đại biểu HĐND theo nguyện vọng hoặc vì bị bệnh hiểm nghèo, tai nạn đột xuất không thể tiếp tục ứng cử thì đều thuộc trường hợp khuyết người ứng cử vì lý do bất khả kháng.

Việc xử lý trường hợp khuyết người ứng cử vì lý do bất khả kháng được thực hiện theo quy định tại Nghị quyết số 160/NQ-HĐBCQG ngày 22/3/2021 của Hội đồng Bầu cử Quốc gia.

Theo Nghị quyết 160, trường hợp khuyết người ứng cử trong thời gian từ sau khi danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND đã được niêm yết cho đến ngày bầu cử, thì Ủy ban Bầu cử sau khi thống nhất với Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp quyết định theo một trong các hình thức sau đây:

- Quyết định giữ nguyên danh sách chính thức những người ứng cử đại biểu HĐND còn lại khi số người ứng cử vẫn nhiều hơn số đại biểu được bầu tại đơn vị bầu cử đó (ít nhất là 01 người);

- Quyết định giảm số đại biểu HĐND được bầu ở đơn vị bầu cử để đảm bảo số người ứng cử phải nhiều hơn số đại biểu được bầu tại đơn vị bầu cử đó ít nhất là 01 người.

Văn bản của Ủy ban Bầu cử về nội dung trên phải được báo cáo ngay đến Ủy ban Bầu cử ở cấp trên trực tiếp (đối với trường hợp khuyết người ứng cử tại đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp huyện, cấp xã) hoặc đến Hội đồng Bầu cử Quốc gia (đối với trường hợp khuyết người ứng cử tại đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp tỉnh).