Năm 2005, gia đình ông Lê Xuân Hoạch và bà Trần Thị Hiền (ơt TP Vinh, tỉnh Nghệ An) đã gửi đơn đến Báo Thanh tra nhờ giúp đỡ. Bà Hiền vì nhẹ dạ cả tin nên đã giấu chồng mang cho một người quen tên Tuyết mượn bìa đất để vay tiền của Ngân hàng Ngoại thương Chi nhánh TP Vinh đảo nợ. Tuy nhiên, khi đã có được bìa đất, bà Tuyết đã móc ngoặc với 2 cán bộ tín dụng của Ngân hàng này rắp tâm lừa đảo, đẩy gia đình bà Hiền vào cảnh mất nhà với món nợ 130 triệu đồng tiền gốc và gần 128 triệu đồng tiền lãi. Điều bất bình thường là, với một khoản nợ khổng lồ như vậy, nhưng phía Ngân hàng lại “quên” tới gần cả chục năm trời mới đòi.

Trước lúc Báo Thanh tra vào cuộc, một số cơ quan báo chí khác cũng đã đưa vụ việc này ra trước công luận. Vì vụ việc đã vỡ lở nên một số cán bộ Ngân hàng có liên quan đã tìm mọi cách để gán nợ cho gia đình bà Hiền. Thậm chí, TAND TP Vinh lúc đó cũng cố tình “lách” luật, đưa ra những phán quyết dựa trên những chứng cứ thiếu công tâm, không thuyết phục.

Sau khi đã điều tra, xác minh, Báo Thanh tra đã có loạt bài “Cán bộ Ngân hàng có tiếp tay cho lừa đảo”, “Sự thật vẫn chưa được làm rõ”, “Sẽ có một phiên xử phúc thẩm” đăng trên các số 50, 51 và 56 của năm 2006. Những bài báo này đã phân tích, mổ xẻ các chứng cứ liên quan đến việc tiếp tay của 2 cán bộ tín dụng Ngân hàng Ngoại Thương Chi nhánh TP Vinh đối với hành vi lừa đảo của bà Tuyết. Đồng thời, phản ánh những vi phạm, bất cập, thiếu sót của TAND trong quá trình tố tụng.

Sau nhiều lần phải trì hoãn vì những lí do khác nhau, cuối tháng 12/2006, vụ án đã được TAND tỉnh Nghệ An đưa ra xét xử phúc thẩm. Gia đình bà Hiền, ông Hoạch đã được trả lại giấy tờ nhà đất. Vụ án đòi nợ của Ngân hàng Ngoại thương Chi nhánh TP Vinh đối với gia đình ông Hoạch bà Hiền đã được TAND tỉnh Nghệ An đình chỉ. Phán quyết của Toà đã đem lại niềm vui cho cả hai phía nguyên đơn và bị đơn. Đây cũng là một trong những vụ việc hy hữu trong hành trang tác nghiệp của người làm báo chúng tôi, bởi hiếm có vụ án nào mà khi sự thật được phanh phui, kết thúc có hậu lại được dành cho cả hai phía.

Trần Đắc Xuyên