Dù sông cạn nước, nhưng công trình xây dựng thủy điện Sông Bung 5 (Nam Giang, Quảng Nam) vẫn phải thi công

>>Bài 1: Chưa nắng đã khô

Quảng Nam là địa phương có nhiều dự án (DA) thủy điện nhiều nhất cả nước, với 58 DA lớn nhỏ.

Theo báo cáo mới nhất của Sở Công Thương về tình hình thực hiện đầu tư thủy điện trên địa bàn tỉnh, sau khi rà soát, điều chỉnh quy hoạch mạng lưới thủy điện, toàn tỉnh hiện có 43 DA đã được phê duyệt, với tổng công suất trên 1.573MW, sản lượng điện bình quân hơn 6,2 tỷ KWh/năm. Sau nhiều lần điều chỉnh, bổ sung, đến nay Bộ Công Thương đã phê duyệt nhiều DA thủy điện với tổng công suất 1.130MW, sản lượng điện hằng năm là 4,48 tỷ KWh.

Tại kỳ họp thứ 23 HĐND tỉnh Khoá VII cũng đã thông qua quy hoạch thủy điện và ban hành Nghị quyết số 161/2010/NQ-HĐND ngày 22/4/2010 về quy hoạch thủy điện vừa và nhỏ. UBND tỉnh có Quyết định số 2056/QĐ-UBND ngày 29/6/2010 phê duyệt 33 DA với tổng công suất quy hoạch là 443MW, sản lượng điện bình quân năm trên 1,7 tỷ KWh/năm.

Theo đánh giá, việc quy hoạch và phát triển thủy điện trên địa bàn tỉnh là phù hợp với chủ trương của Chính phủ, nhằm tăng cường và ổn định an ninh năng lượng quốc gia và khai thác tiềm năng thế mạnh vốn có của tỉnh. Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh đã có 40/43 DA thủy điện được phép nghiên cứu đầu tư và đi vào hoạt động, bao gồm: 9 công trình đã phát điện, tổng công suất 502,7MW; 9 công trình đang xây dựng, với tổng công suất 585MW; 12 DA đã phê duyệt báo cáo DA đầu tư với công suất 407MW và 9 DA đang trong giai đoạn nghiên cứu, lập DA đầu tư, công suất theo quy hoạch là 53,6MW.

Giám đốc Sở Công Thương Quảng Nam Nguyễn Hồng Vân cho biết, địa hình tỉnh có đặc thù riêng, hầu hết các con sông và suối đều ngắn, có độ dốc lớn, vì vậy khi triển khai các DA thủy điện phải tuân thủ đúng quy trình vận hành các hồ chứa nước thủy điện. Nếu quy trình vận hành không đúng, các hồ tích đầy nước vào mùa mưa, khi vượt quá mức cao trình quy định sẽ gây vỡ đập hoặc xả nước bừa bãi, tạo thành lũ nhân tạo. Trong mùa mưa, lũ thiên nhiên cộng với lũ nhân tạo sẽ tạo thành lũ lớn đặc biệt nguy hiểm, gây ngập lụt, tàn phá các vùng hạ lưu các con sông. Hiện nay, quy trình vận hành các hồ chứa thủy điện vẫn đang trong giai đoạn hoàn tất, vì có những DA đã xây dựng xong, nhưng cũng còn nhiều hạng mục đang trong quá trình hoàn chỉnh.

Ông Võ Thí, Trưởng phòng Quản lý điện của Sở Công Thương Quảng Nam, cho biết thêm một số vấn đề như, khí hậu miền Trung trái mùa với miền Bắc, đây là hai miền tập trung phần lớn các nhà máy, DA thủy điện. Khi miền Bắc vào mùa khô, thì miền Trung lại vào mùa mưa là thời điểm thủy tích nước, sản xuất điện đạt công suất cao nhất, tạo sự cân bằng ổn định về nguồn năng lượng điện cho cả nước. Xây dựng thủy điện là chấp nhận phụ thuộc vào thời tiết, khí hậu, thời gian hoàn vốn cho một DA thủy điện tùy theo công suất lớn hay nhỏ, có thể từ 10 năm nhưng có khi đến 20 năm, thậm chí lâu hơn nữa. Trong quá trình xây dựng xong nhà máy thủy điện và đưa vào vận hành, có thể năm nay gặp khô hạn, nhưng năm khác sẽ thuận lợi, hoặc mùa khô phải trữ nước để đảm bảo quy trình vận hành hồ chứa, không thể chạy hết công suất; nhưng mùa mưa sẽ bù lại được công suất điện thời gian không vận hành của nhà máy trước đó...

Cũng theo ông Võ Thí, chủ trương của Chính phủ tiếp tục triển khai và đẩy nhanh các DA thủy điện là nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Đây là một việc làm mang tính chiến lược trước mắt và cả lâu dài.

Nguyên Ngọc Phó