Matic là người đoạt lại bóng giỏi nhất ở Ngoại hạng Anh mùa này với 90 lần. Đồ họa: Sky Sports.

Trong 9 mùa giải gần nhất, Ngoại hạng Anh tồn tại lời nguyền: không nhà vô địch nào bảo vệ thành công danh hiệu ở mùa giải kế tiếp. Khó khăn dành cho Chelsea sau ngôi vương đã được dự báo, song thầy trò HLV Antonio Conte đang sa sút nhanh hơn dự đoán.

Tất cả dấu hiệu ở Stamford Bridge lúc này đều cho thấy con thuyền Chelsea có thể không dừng lại ở trạng thái bị rò nước. Nó sẽ thủng lỗ chỗ. Và trái ngược với truyền thống của những người đi sông nước (thuyền trưởng rời tàu cuối cùng), Conte có thể là gương mặt đầu tiên rời khỏi Cobham, như người tiền nhiệm Jose Mourinho.

Điều gì đã khiến Chelsea tụt dốc nhanh như vậy?

Sai lầm chuyển nhượng

"Tôi liên tục đề cập đến việc tăng cường chiều sâu đội hình mỗi ngày", ông Conte nói, mang hàm ý trách móc ban lãnh đạo không mang về những hợp đồng ưng ý. Những ngày qua, Conte đã cho BLĐ thấy cái giá phải trả vì vừa thiếu quyết liệt, vừa mắc sai lầm trong công tác mua sắm hè 2017.

Những vấn đề lớn nhất của "Sư tử xanh London" được tạo ra bởi 2 cầu thủ cũ Nemanja Matic và Diego Costa. Trong đó, Matic sang Man United là tổn thất không đong đếm nổi.

CLB lớn như Chelsea sẵn sàng bán trụ cột cho đối thủ trực tiếp, với lý do chiều theo mong muốn của cầu thủ? Dù Matic nhất quyết đòi đi, Chelsea cũng phải giữ chân bằng được. Vị thế đại gia không cho phép họ mất người dễ dàng như vậy. Nếu Matic vẫn không nghe? Hãy dằn mặt bằng cách giam anh ta trên ghế dự bị. Chelsea đã không cương quyết trong lúc cần cứng rắn.

Đội bóng lớn thường hạn chế bán người, chứ chưa nói đến chuyện bán cho đội cùng giải. Những cầu thủ họ đẩy đi thường hết giá trị sử dụng hoặc không còn phù hợp với hệ thống. Thông qua chuyện chia tay Matic, Chelsea rõ ràng là CLB đặc thù. Hiếm đại gia nào lại tự chắp thêm cánh cho đối thủ trực tiếp nằm cùng giải như Chelsea.

Thực tế lúc này chứng minh Chelsea sai lầm. Matic chẳng cần mất thời gian hòa nhập với MU, anh đi thẳng vào đội hình chính và trở thành cầu thủ không thể thay thế, liên tiếp giành danh hiệu "Cầu thủ hay nhất trận".

Bán Matic, Chelsea vừa mất tiền vệ đánh chặn tốt hàng đầu châu Âu với kinh nghiệm đầy mình, vừa mất cầu thủ phát động tấn công lợi hại, mất phương án giải quyết bế tắc bằng phương pháp sút xa. Không còn Matic, Chelsea không còn sợi dây liên hệ giữa hàng thủ với các tiền vệ nhô cao mà Fabregas và Bakayoko không thể đảm đương nổi.

Chelsea mua Bakayoko về với mục đích thay thế trực tiếp Matic. Nhưng Bakayoko không đá kiểu Matic và mãi mãi không thể đá kiểu đó. Nhìn anh chàng này có vẻ toàn năng: tắc bóng hay, biết dùng thể hình + kỹ thuật để rê bóng, cộng thêm khả năng chơi đầu tốt. Tuy nhiên, vì thích đá tự do nên đôi khi trở thành gánh nặng cho đội ở khía cạnh phòng ngự: rất hay mất bóng, chuyền hỏng nhiều và thường xuyên đứng sai vị trí. Trận thua Man City 0-1, Bakayoko bỏ vị trí dẫn đến bàn thắng của De Bruyne.

Đá với Roma hồi giữa tuần, được dâng cao hơn thường lệ nhưng Baka thi đấu rất rón rén. Có lẽ vì chỉ đạo của HLV Conte nên Baka không dám đi bóng táo bạo như mọi khi, bởi Champions League không có chỗ cho những sai lầm. Nhưng không được làm thế, Baka sẽ trở nên vô hại trong chuyện phá pressing, và lại mắc sai lầm với những sở đoản của mình (như... chuyền bóng chẳng hạn).

Từ màn trình diễn trong giai đoạn đầu mùa, có thể tạm kết luận mua Bakayoko để thay thế Matic không đúng đắn. Chỉ cần phép cộng thông thường cũng thấy The Blues sai. Bán một người, mua lại một người ở cùng vị trí có nghĩa là lực lượng ở vị trí đó không thay đổi so với mùa trước, trong khi đáng lẽ Chelsea phải tăng cường để phân phối sức cho nhiều đấu trường.

Bakayoko hung hăng hơn, nhưng đóng góp của Matic cho mặt trận tấn công là hơn hẳn (kiến tạo, key passes).

Đáng quan ngại không kém là chuyện Morata ngừng ghi bàn. Sau thời gian đầu bùng nổ dữ dội, tiền đạo sinh năm 1992 đang chững lại. Hiện tượng này thực ra không khó lý giải. Morata có cách nhận bóng khác với Lukaku hay Costa. Thay vì quay lưng về phía cầu môn, Morata thường quay ra biên, chủ yếu là để dùng tốc độ, kỹ thuật vượt qua sự truy cản của hậu vệ đối phương, còn nếu không vượt được thì có xu hướng dạt ra biên nhường không gian cho Pedro hay Hazard khai thác. Lối chơi này sẽ bị bắt bài nếu hậu vệ đủ khôn ngoan đón lõng hướng di chuyển của Morata hoặc liên kết với nhau tạo ra các khối hẹp cầm tù Morata, cắt đứt anh này với vệ tinh xung quanh.

Mùa nào chân sút người Tây Ban Nha cũng gặp những giai đoạn "dao động" như bây giờ. Đối với mẫu cầu thủ dễ ngả nghiêng về tinh thần như Morata, cần phải từ tốn. Nếu đã thực sự trưởng thành như lời khẳng định trong cuộc phỏng vấn mới đây với Gazzetta dello Sport (Italy), cựu cầu thủ Real sẽ thăng hoa nếu vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Morata còn thua Costa về khả năng đánh chặn tuyến đầu. Thế nên, với Costa, khả năng gây áp lực lên hàng thủ đối phương của Chelsea tốt hơn. Không còn Costa, Chelsea cũng trở nên hiền lành hơn, bớt hung hăng hơn như khi tiền đạo gốc Brazil còn ở đó.

Mùa đông này, Chelsea vẫn phải mua tiền đạo dự phòng để có thể đá sơ đồ khác, ví dụ 3-5-2.

Sự phụ thuộc vào Kante và hệ quả của việc căng sức trên nhiều đấu trường

N’Golo Kante chưa đạt 100% thể lực sau ca chấn thương gân khoeo, nhưng anh nhiều khả năng sẽ phải ra sân khi Chelsea đón tiếp Man Utd hôm nay. Trên mạng, CĐV nói: "Dù có ngồi xe lăn, Kante cũng phải thi đấu cuối tuần này". Khi không có Kante che chắn, các trung vệ Chelsea trở nên ngờ nghệch trước đội bạn. Ai cũng nhận ra: Chelsea không hề có phương án phòng bị cho Kante.

Antonio Conte nhớ Kante da diết, HLV Chelsea đã điền tên tiền vệ người Pháp vào danh sách đăng ký thi đấu với AS Roma. Nhưng đến phút chót, Kante nói anh chưa thể ra sân. Chiến lược gia người Italy đành ngậm ngùi để học trò cưng ngồi ngoài.

Thống kê đáng nể của Kante sau 7 trận thi đấu ở Ngoại hạng Anh mùa này. Chỉ với 7 trận, Kante đã có 69 lần đoạt lại bóng. Nếu so sánh với Matic (trung bình 9 lần mỗi trận), Kante tốt hơn hẳn (trung bình 9,8 lần). Tuyển thủ Pháp cũng đạt tỷ lệ tắc bóng thành công rất cao (78%), duy trì tỷ lệ trên 2 pha đánh chặn mỗi trận (đánh chặn là chỉ số thể hiện tầm nhìn và cảm quan của tiền vệ). Cầu thủ 26 tuổi còn là chuyên gia tranh chấp tay đôi hàng đầu giải NH Anh với trung bình 5,8 lần thắng tranh chấp mỗi trận.

Tính cả trận thua Roma 0-3 nói trên, Chelsea đã chịu tới 11 bàn thua chỉ trong 6 trận gần nhất Kante không thể thi đấu.

Điều này hoàn toàn trái ngược với thống kê phòng ngự khi có tuyển thủ người Pháp. Trong 9 trận mùa này mà Kante ra sân từ đầu tới cuối, Chelsea chỉ có 7 lần phải vào lưới nhặt bóng. Tỷ lệ bàn thua trung bình 0,78 và 1,83 bàn mỗi trận khi có và không có Kante chứng minh ảnh hưởng của tuyển thủ người Pháp tới thành tích phòng ngự của Chelsea.

Sự bền bỉ của Kante báo hại Chelsea khi anh vắng mặt dài ngày. Năm ngoái, do không phải đá cúp châu Âu nên Conte có thể đưa ra sân đội hình xuất phát ổn định, ít hoặc không thay đổi. Mùa này, Chelsea phải chia sức cho Champions League nên mất sức nhiều hơn, số ca chấn thương vì thế tăng lên. Kante, Morata, Danny Drinkwater, Eden Hazard và Victor Moses đều đã góp mặt trong danh sách bệnh binh. Sau trận gặp Roma, đến lượt David Luiz và Bakayoko làm bạn với bệnh viện.

Phong cách của Conte phản tác dụng

Mùa trước, chiến lược gia người Italy "nhồi" chiến thuật, thể lực cho cầu thủ với những buổi tập liên tục ở cường độ cao. Kết quả, Chelsea càng đá càng nhuyễn và tiến thẳng một mạch đến ngôi vô địch.

Tuy nhiên, những bài tập liên tục của Conte chỉ có tác dụng khi Chelsea chỉ phải thi đấu ở Ngoại hạng Anh. Mùa này, giáo án tập luyện của Conte đã phản tác dụng trong bối cảnh đội bóng của ông phải chia sức trên nhiều đấu trường. Theo báo giới Anh, vài cầu thủ Chelsea đã bất mãn trước cường độ tập luyện lớn và số ngày nghỉ hạn chế.

Chelsea vô địch mùa trước với công thức 3-4-3. Nhưng họ rất khó bảo vệ thành công ngôi vô địch nếu chỉ có hệ thống duy nhất. Trong dòng chảy bóng đá hiện đại, các HLV luôn tìm tòi biện pháp hóa giải hệ thống chiến thuật. Ngoại hạng Anh lại tập trung hàng loạt ngôi sao HLV với đầu óc "nhiều sỏi", do đó, đứng im là thụt lùi.

Mùa này, Man Utd, Man City, Tottenham hay cả Arsenal đều sử dụng sơ đồ 3-4-3 tương đối nhuần nhuyễn, bên cạnh sơ đồ 4 hậu vệ quen thuộc. Trong khi đó, Chelsea chỉ có 3-4-3 diễn đi diễn lại. Năm nay, do chấn thương và treo giò nên đôi lúc Conte buộc phải cho Chelsea đá 3-5-2. Tuy nhiên, như ở trận thua trước AS Roma, 3-5-2 đã khiến Fabregas và Bakayoko bộc lộ hàng loạt sai lầm.

Lịch thi đấu Ngoại hạng Anh hôm nay.

Theo Hoàng Anh/Tri Thức Trực Tuyến