Người dân phải tự chặt cây để làm củi và làm hàng rào cho mảnh đất mới

D.A làng vượt lũ Khe Su khởi động vào tháng 6/2010 là D.A di dân tránh thiên tai đầu tiên của cả nước. D.A hiện đang được triển khai giai đoạn 1 với mục tiêu di dời 100 hộ dân ngập lụt ở các thôn 1,2, 3 Thanh Hưng lên vị trí tái định cư cao hơn và hỗ trợ dân an cư, khai hoang làm kinh tế. D.A được người dân hoan nghênh, đặc biệt sau trận lũ lịch sử cuối năm 2010 khiến hàng nghìn người dân Hưng Trạch bị ảnh hưởng. Đến nay, sau khi được D.A xây dựng cơ sở hạ tầng, bàn giao mặt bằng 400m2/hộ, các hộ dân hưởng lợi đã bắt đầu xây nhà, đào giếng.

Cuối tháng 12/2010, khi số tiền hỗ trợ di dân 1 tỷ đồng (10 triệu đồng/hộ) được chuyển về xã, tiền chưa đến tay dân thì lãnh đạo xã Hưng Trạch đã cùng với các trưởng thôn 1, 2, 3 Thanh Hưng đem gửi vào quỹ tín dụng/ngân hàng (NH). Trong lúc đó, việc di dời lên làng vượt lũ của người dân đang gặp rất nhiều khó khăn vì thiếu tiền làm nhà, thiếu nhân lực…

Ông Trần Minh Lý, Trưởng thôn 2 Thanh Hưng (người đứng tên sổ tiết kiệm 500 triệu đồng trong số 1 tỷ đồng này) cho biết: Ngày 4/1/2011, ông cùng 2 trưởng thôn còn lại được xã gọi lên. Ông Chủ tịch UBND xã Trần Văn Thái nói việc di dời dân tự giác làm, còn số tiền này đem gửi NH để làm “sổ đỏ”. Ba ông trưởng thôn khi nghe nói vậy thì đồng ý cùng Chủ tịch UBND xã và thủ quỹ đi gửi tiền vào NH, đứng tên 3 ông trưởng thôn.

Người dân đang phản ánh sự việc với phóng viên

Giải thích cho việc làm này, Chủ tịch UBND xã Trần Văn Thái cùng nhiều lãnh đạo xã Hưng Trạch đều khẳng định, không có gì sai trái. Theo ông Ngô Đức Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã, việc gửi tiết kiệm đã được thông qua dân, được dân nhất trí. Ngoài ra, xã đã tổ chức họp bàn và có sự thống nhất giữa các lãnh đạo xã. Theo các vị này, số tiền trên được xã nhận từ Kho bạc về vào thời điểm trước Tết Nguyên đán, nếu đem tiền phát cho dân sợ dân sử dụng sai mục đích!

Ông Trần Minh Lý xác nhận: Theo tính toán của Chủ tịch UBND xã, số tiền SDĐ mà dân phải nộp là 12 triệu đồng, còn việc di dời “dân tự giác mà làm”.

Theo giải thích của ông Trần Văn Sỹ, Phó Chủ tịch HĐND xã: “Sau khi nhận tiền từ Kho bạc về, UBND xã tổ chức họp với các hộ dân tham gia D.A để thanh toán số tiền đó. Xã đặt vấn đề, đây là số tiền Nhà nước hỗ trợ, còn dân có trách nhiệm phải nộp tiền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) khi có quyết định của UBND huyện. Dân bàn bạc đi đến thống nhất gửi số tiền này vào NH để rút về nộp tiền SDĐ”.

Như vậy, có thể thấy rằng “ý tưởng” đem tiền dân đi gửi NH xuất phát từ chính lãnh đạo xã và người dân chỉ đồng ý khi nghe tin phải nộp tiền SDĐ cho mảnh đất 400m2 là 12 triệu đồng.

Điều đáng nói là, Nghị định 198/2004/NĐ-CP của Chính phủ quy định, đất để xây dựng nhà ở cho người phải di dời do thiên tai được miễn tiền SDĐ. Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Bố Trạch cũng xác nhận hiện chưa có văn bản nào khác của tỉnh, chưa có tờ trình của xã nên chưa thể xác định số tiền dân phải nộp là bao nhiêu. Theo tìm hiểu của chúng tôi, khi được miễn tiền SDĐ, chi phí làm GCNQSDĐ chỉ chưa đến 100.000 đồng/hộ.

Một lãnh đạo huyện Bố Trạch cũng khẳng định, mặc dù chưa thể nói Chủ tịch UBND xã Hưng Trạch có ý đồ “biển thủ” số tiền 1 tỷ đồng, song việc đem tiền hỗ trợ dân đi gửi NH là sai. “Nếu có ý muốn tốt cho dân, xã có thể hướng dẫn dân sử dụng tiền đúng mục đích, không thể mang tiền dân đi gửi NH”, vị quan chức này nhấn mạnh.

Xin nói thêm là, Nghị định 198 của Chính phủ có hiệu lực đã nhiều năm, hướng dẫn rất cụ thể, nhưng vì sao lãnh đạo xã, dù đã “họp hành, thống nhất” lại không biết? Dư luận băn khoăn không hiểu xã Hưng Trạch không biết quy định này hay biết nhưng cố tình thông báo sai cho dân để được sự đồng thuận đem tiền gửi NH? Hiện, Công an huyện Bố Trạch đã vào cuộc tìm hiểu sự việc. Người dân tham gia D.A mong muốn sự việc sớm được làm rõ, để số tiền hỗ trợ của Nhà nước thực sự về tay nhân dân, góp phần tháo gỡ khó khăn của những người dân vùng lũ.

Quảng An