Ảnh minh họa: Startupbiz

Tổ chức Minh bạch Quốc tế Zimbabwe (TI-Z) đưa ra một vụ việc mới đây liên quan đến những sai phạm trong quy trình mua sắm công dược phẩm được dùng để điều trị COVID-19.

Trong một văn bản có đề cập tới "những vật phẩm được mua để ứng phó khẩn cấp với Covid-19 theo Hợp đồng số NAT DP 04/2020: Drax International LLC”, Bộ trưởng Tài chính và Phát triển kinh tế cho phép việc đưa thuốc và dụng cụ phẫu thuật ra bán với giá hơn 980.000 USD. Các bên liên quan đều nhấn mạnh, giá của những hàng hóa này rất cao. Điều đó cho thấy nguy cơ tham nhũng hiện hữu trong đại dịch.

“Mua sắm công là một trong những hoạt động kinh tế quan trọng nhất của Chính phủ. Vấn đề giá là rất quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, khi cuộc sống có thể bị đe dọa vì đại dịch COVID-19", Muchaneta Mundopa, Giám đốc Điều hành TI-Z nói.

Ngoài việc "thổi giá", TI-Z cũng bày tỏ nhiều lo ngại về sự thiếu minh bạch về chủ sở hữu lợi ích thực sự của các công ty cung cấp thiết bị. Thực tế, có công ty chỉ mới được thành lập và đăng ký vào năm 2020 và có sự liên kết với giới tinh hoa chính trị.

“Việc trao hợp đồng cho những nhà thầu non trẻ mà không xem xét kỹ lưỡng và dành cho họ những đãi ngộ đặc biệt là một chỉ dẫn cho tham nhũng trong quy trình mua sắm công", theo bà Muchaneta Mundopa.

Bởi những quan ngại nêu trên, TI-Z tiếp tục đề nghị Chính phủ Zimbabwe thực hiện những biện pháp giảm thiểu các nguy cơ tham nhũng đến từ các hợp đồng ẩn danh, xung đột lợi ích và thổi giá dược phẩm, dịch vụ y tế trong bối cảnh cuộc khủng hoảng COVID-19. Để làm được điều này, TI-Z  khuyến nghị Chính phủ cần cam kết:

- Duy trì hệ thống mua sắm công một cách công khai, mua sắm mở, bao gồm: Mua sắm trực tuyến, minh bạch chủ sở hữu lợi ích với các thủ tục nhanh chóng, có thể giám sát, theo dõi và công khai minh bạch giá mua sắm, các dữ liệu mua sắm và thời gian giao hàng để bảo đảm các quy trình hợp đồng mua sắm công có thể được kiểm toán và đáp ứng với hệ thống y tế. Đây không phải là những "ma trận" phức tạp, mà là các công cụ đơn giản giúp phác thảo rõ ràng chi tiêu công một cách nhanh chóng, hiệu quả và minh bạch, hỗ trợ các quy trình lập kế hoạch khẩn cấp.

- Giám sát, răn đe và có hành động mạnh mẽ liên quan đến việc chống lại các cá nhân, công ty dính líu đến hoạt động thương mại không công bằng như tăng giá các mặt hàng thiết yếu (bao gồm khẩu trang, đồ bảo hộ, dung dịch sát khuẩn, thực phẩm...)

Hoài Phương