Tổng Công tố Ukraine Andriy Kostin trong một cuộc họp báo bên lề Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), tại Davos, Thụy Sĩ, ngày 14/1/2024. Ảnh: REUTERS/Denis Balibouse

Việc ông Kostin từ chức diễn ra sau cuộc họp của Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia, nơi các quan chức thảo luận về cách trấn áp nạn tham nhũng và các lỗ hổng đang bị lợi dụng để trì hoãn, trốn tránh nghĩa vụ quân sự.

Văn phòng Tổng Công tố Ukraine Andriy Kostin gần đây đã bị chấn động bởi những cáo buộc cho rằng, hàng chục quan chức địa phương, bao gồm các công tố viên, bị cáo buộc đã lạm dụng chức vụ để có được chứng nhận khuyết tật.

"Tổng Công tố phải chịu trách nhiệm chính trị về tình hình trong các cơ quan công tố của Ukraine", Tổng thống Volodymyr Zelenskiy viết trong một tuyên bố mạnh mẽ được công bố trên mạng xã hội sau cuộc họp của Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia.

Tuyên bố từ chức của ông Kostin được đưa ra sau đó ít phút. Quan chức này nhấn mạnh, tình hình đang diễn ra xung quanh các chứng nhận khuyết tật sai "rõ ràng là vô đạo đức" và đồng ý với Tổng thống Zelenskiy về việc phải chịu trách nhiệm cá nhân.

"Trong tình hình này, tôi tin rằng việc tuyên bố từ chức Tổng Công tố là đúng đắn", ông Kostin nói.

Bê bối lạm quyền, giả khuyết tật, trốn nghĩa vụ quân sự

Văn phòng Tổng Công tố phải đối mặt với sự phẫn nộ của người dân về vụ bê bối sau khi một nhà báo Ukraine đăng tải câu chuyện vào tuần trước, nói rằng 50 công tố viên ở khu vực phía Tây Khmelnytskyi đã được chứng nhận là người khuyết tật.

Sau đó, Tổng Công tố Kostin đã ra lệnh mở cuộc điều tra. Ông cho biết, đã phát hiện số lượng công tố viên trong khu vực bị khuyết tật là 61 và 50 người trong số họ đã được chứng nhận là người khuyết tật trước chiến tranh.

"Điều rất quan trọng là phải xác định lý do tại sao họ được cấp chứng nhận khuyết tật, vì tỷ lệ những nhân viên như vậy ở khu vực Khmelnytskyi rất cao", ông nói.

Đơn từ chức của Tổng Công tố vẫn cần được Quốc hội chấp thuận, nơi đảng của Tổng thống Zelenskiy chiếm đa số. Sau khi Tổng thống kêu gọi chịu trách nhiệm, có vẻ như Quốc hội sẽ thông qua đơn này, Hãng tin Reuters phân tích.

"Nhân đây, không chỉ có các công tố viên, mà hàng trăm trường hợp (chứng nhận) khuyết tật rõ ràng là không có lý do chính đáng trong số các viên chức Hải quan và Thuế, thuộc hệ thống Quỹ Hưu trí và trong các chính quyền địa phương", Tổng thống Zelenskiy cho biết trong bài phát biểu buổi tối.

Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh, "tất cả những điều này phải được giải quyết cẩn thận và nhanh chóng".

Ông Zelenskiy đã chỉ thị cho Nội các của mình khẩn trương soạn thảo một luật cải cách hệ thống đánh giá khuyết tật, theo đó, các ủy ban y tế hiện tại sẽ bị giải thể vào cuối năm 2024.

Một sắc lệnh được công bố trên trang web của Tổng thống Zelenskiy sau cuộc họp hôm 22/10 quy định rằng, quyết định của các ủy ban y tế phải được kiểm tra trong vòng 3 tháng bởi một nhóm làm việc mới thành lập.

Vài giờ sau cuộc họp của Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal đã công bố các quyết định sa thải cấp cao bao gồm quản lý của Ủy ban Trung ương giám sát khả năng phục vụ và các quan chức cấp cao trong Bộ Y tế điều phối các hoạt động của các ủy ban y tế địa phương.

Cơ quan An ninh của Ukraine, SBU, ngày 22/10 cũng cho biết, 64 thành viên của các ủy ban y tế đã bị nêu tên là nghi phạm trong các cuộc điều tra hình sự vào năm 2024 và 9 người khác đã bị xét xử, kết tội.