Có thể khẳng định, EVFTA đã tạo "bệ phóng" để hàng Việt tăng nhanh XK sang EU, đồng thời duy trì mức thặng dư thương mại lớn, vượt 35 tỷ USD trong năm ngoái 2024.

EVFTA đã giúp Việt Nam mở rộng thị trường XK, đặc biệt là các mặt hàng có lợi thế

EVFTA: Tạo "bệ phóng" để hàng Việt tăng nhanh xuất khẩu sang EU

EU là một trong những thị trường XK tiềm năng nhất thế giới với dân số hơn 740 triệu người, GDP đạt hơn 18 nghìn tỷ USD. Ðây là thị trường XK lớn thứ ba của Việt Nam với nhiều ngành hàng có thế mạnh như giày dép, dệt may, hàng nông sản, hàng điện tử tiêu dùng...

Hiện nay, Hà Lan là đối tác thương mại và thị trường XK lớn thứ hai của Việt Nam tại châu Âu. Cùng với Hà Lan, các nước Đức, Italia, Bỉ, Pháp… đều là những thị trường XK đầy tiềm năng. Các mặt hàng của Việt Nam XK mạnh vào EU gồm máy móc và thiết bị điện, giày dép, thiết bị, lò phản ứng, thiết bị cơ khí, hàng may mặc và phụ kiện, sắt thép, cà phê, trà, gia vị…

Theo số liệu do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đưa ra mới nhất, XK hàng hóa Việt Nam sang thị trường 27 nước EU tăng trưởng mạnh nhờ EVFTA, với cú hích từ ưu đãi thuế quan và tạo thuận lợi thương mại, xuất siêu năm qua trên 35 tỷ USD. Con số cho thấy XK của Việt Nam sang EU có sự bứt tốc ấn tượng kể từ khi EVFTA đi vào thực thi và đây là Hiệp định FTA song phương thế hệ mới được ví như “đường cao tốc” đưa hàng Việt sang EU.

Những nhóm hàng có kim ngạch XK tỷ USD là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện (đạt 10,76 tỷ USD, tăng 4,31 tỷ USD); máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (đạt 8,72 tỷ USD, tăng 1,74 tỷ USD); điện thoại các loại và linh kiện (đạt 7,38 tỷ USD)…Như vậy, XK tăng mạnh đặc biệt ở các ngành điện tử, dệt may, da giày, thủy sản và nông sản chế biến. Tỷ trọng XK sang EU trong tổng kim ngạch XK của Việt Nam tăng dần, đạt 13,19% vào năm 2024.

Ông Nguyễn Anh Dương, Trưởng Ban Nghiên cứu tổng hợp CIEM đánh giá, trong số các Hiệp định FTA quan trọng thì EVFTA mang lại lợi thế lớn nhất khi Việt Nam duy trì xuất siêu bền vững với EU.

“Nhờ XK tăng liên tục, đưa mức thặng dư thương mại của nước ta với EU ngày càng lớn. Nếu 20214, mức thặng dư thương mại dừng ở 16,1 tỷ USD, thì năm 2024 đã lên tới 35,2 tỷ USD. Đây là minh chứng cho việc EVFTA đã giúp Việt Nam mở rộng thị trường XK, đặc biệt là các mặt hàng có lợi thế", ông Nguyễn Anh Dương nhấn mạnh.

Hiệp định EVFTA: “Đường cao tốc” đưa hàng Việt Nam chinh phục EU

Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong ASEAN

Không thể phủ nhận sức bật tăng trưởng XK của Việt Nam vào EU có được nhờ các lợi thế từ Hiệp định EVFTA. Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tổng kim ngạch XK sang EU trong gần 5 năm thực thi EVFTA ước tính đạt hơn 200 tỷ USD, tương đương mức tăng từ 12-15%/năm.

Như nói ở trên, EU hiện là đối tác thương mại lớn thứ 3 của nước ta, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong ASEAN... Hiệp định EVFTA giúp nhiều nhà nhập khẩu EU biết tới các nhà cung ứng Việt Nam hơn.

Dẫn khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), ông Ðinh Sỹ Minh Lăng, Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ (Bộ Công thương) cho biết, ưu tiên của các nhà bán lẻ EU hiện nay là nguồn hàng mang giá trị bền vững, các sản phẩm thân thiện môi trường và công bằng thương mại.

Vì thế, ông kiến nghị doanh nghiệp Việt nên đẩy mạnh XK theo đường chính ngạch. Ông Lăng phân tích, dù XK không chính ngạch có thủ tục nhanh gọn, đơn giản, và không phải chịu nhiều loại thuế, phí nhưng hàng hóa chủ yếu tập trung vào các thị trường nhỏ, biên giới, sẽ rất khó kiểm soát chất lượng hàng hóa, làm ảnh hưởng đến uy tín hàng Việt. Chưa kể, ngoài việc không được Nhà nước hỗ trợ, hàng XK không chính ngạch còn chịu rủi ro cao, dễ vi phạm quy định pháp luật nước nhập khẩu hay xảy ra tranh chấp,...

“Ngược lại, XK theo đường chính ngạch dù yêu cầu thủ tục phức tạp, phải đóng nhiều loại thuế, phí, nhưng bù lại chất lượng hàng hóa sẽ được kiểm soát chặt chẽ, nâng cao uy tín đối với người tiêu dùng. Do tính pháp lý rõ ràng, hàng XK chính ngạch ít bị đối mặt với rủi ro hơn; doanh nghiệp vừa được Nhà nước hỗ trợ, vừa có cơ hội tiếp cận nhiều thị trường lớn khó tính”, ông Lăng khuyến nghị.

Còn Phó Cục trưởng Xuất nhập khẩu Trần Thanh Hải thông tin thêm, đến thời điểm này, nhiều thị trường XK chủ chốt trong khối EU của nước ta đã đạt kim ngạch hơn 3 tỷ USD như Hà Lan (chiếm 24,56% trong tổng kim ngạch XK hàng hóa sang EU), Ðức (chiếm 15,49%), Italia (chiếm gần 10%),…

Đặc biệt, các ngành hàng có lợi thế của Việt Nam XK sang EU như dệt may, da giày, lĩnh vực vận chuyển đã tạo ra nhiều việc làm mới cho người lao động Việt Nam. Người lao động cũng có cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn để đáp ứng các yêu cầu mới từ EVFTA. Và ngược lại, người tiêu dùng trong nước ngày càng có nhiều cơ hội tiếp cận với các sản phẩm đa dạng, chất lượng cao từ châu Âu với giá thành hợp lý hơn.