Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh chủ trì tiếp công dân định kỳ tháng 12/2024. Ảnh: PV

Bộ Tư pháp cho biết, năm 2024 đánh dấu một năm với nhiều nỗ lực và kết quả đáng ghi nhận trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo tại Bộ. Với vai trò là cơ quan đầu mối trong việc xử lý các vấn đề pháp lý và hành chính, Bộ Tư pháp đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đồng thời đối mặt với không ít thách thức trong việc nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước và đảm bảo quyền lợi chính đáng của công dân.

Theo thống kê, năm 2024 Bộ Tư pháp đã tiếp 1.011 lượt công dân đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị và phản ánh, tăng 61% so với cùng kỳ năm trước. Trong số này có 696 lượt (chiếm 69%) thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ; 315 lượt (chiếm 31%) không thuộc thẩm quyền, được Bộ hướng dẫn và chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Riêng quý IV/2024, Bộ đã tiếp 215 lượt công dân, trong đó 186 lượt thuộc thẩm quyền (chiếm 86%) và 29 lượt không thuộc thẩm quyền (chiếm 14%), tăng 46% so với cùng kỳ năm trước.

Qua công tác tiếp công dân, bộ phận tiếp công dân đã tiếp nhận đầy đủ các thông tin, kiến nghị, phản ánh, ý kiến đóng góp về những vấn đề liên quan đến chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và công tác quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực thuộc phạm vi trách nhiệm của Bộ Tư pháp; tiếp nhận các khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ để xem xét, giải quyết và trả lời cho công dân theo đúng thời hạn quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Về đơn thư khiếu nại, tố cáo, Bộ đã nhận được tổng cộng 7.847 đơn thư các loại, trong đó có 2.435 đơn thư thuộc các lĩnh vực quản lý Nhà nước của Bộ (chiếm 31%), bao gồm: 836 đơn khiếu nại, 783 đơn tố cáo, 816 đơn kiến nghị, phản ánh và 5.412 đơn thư không thuộc thẩm quyền (chiếm 69%), đã được phân loại, xử lý hoặc chuyển đến cơ quan có thẩm quyền.

Các đơn thư thuộc thẩm quyền chủ yếu liên quan đến lĩnh vực thi hành án dân sự, chiếm 1.880 đơn (77%). Nội dung bao gồm kê biên tài sản, cưỡng chế thi hành án, thông báo và gửi giấy tờ thi hành án, tính lãi suất tiền phải thi hành án, và các quyết định cưỡng chế liên quan.

Trong năm 2024, Bộ Tư pháp đã thực hiện việc phân loại, xử lý đơn thư và tiếp công dân theo đúng quy định của pháp luật. Cụ thể: 2.627 phiếu chuyển đơn được gửi đến các cơ quan có thẩm quyền; 872 phiếu hướng dẫn công dân thực hiện các thủ tục khiếu nại, tố cáo đúng quy trình; 13 đơn thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Tư pháp được xem xét, giải quyết dứt điểm; 1.867 đơn thuộc thẩm quyền của Cơ quan quản lý thi hành án dân sự đã được xử lý hiệu quả.

Trong lĩnh vực thi hành án dân sự, các nội dung thường xuyên khiếu nại, tố cáo bao gồm: Kê biên và quản lý tài sản; Quyết định cưỡng chế và hoãn thi hành án; tính lãi suất và phân bổ tài sản trong thi hành án; các vi phạm trong công tác bảo quản tài sản kê biên.

Bộ cũng đã tiếp nhận và xử lý các khiếu nại liên quan đến công chứng, đấu giá tài sản và đạo đức nghề nghiệp của luật sư, đảm bảo các hành vi vi phạm được xử lý nghiêm minh, đúng quy định pháp luật.

Qua công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư, Bộ Tư pháp đã nhận diện một số nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng khiếu nại, tố cáo gia tăng như: một số cán bộ, công chức trong lĩnh vực thi hành án dân sự còn thiếu kinh nghiệm và mắc sai sót trong việc áp dụng pháp luật. Việc giáo dục, thuyết phục đương sự tự nguyện thực hiện nghĩa vụ chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến hiểu lầm và tranh chấp. Một bộ phận công dân chưa nắm rõ quyền và nghĩa vụ pháp lý của mình, dẫn đến việc khiếu nại, tố cáo vượt cấp hoặc kéo dài. Một số trường hợp lợi dụng dân chủ để gây áp lực, làm ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan chức năng.

Để khắc phục những tồn tại và nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, năm 2025 Bộ sẽ tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền các quy định pháp luật liên quan đến giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt trong lĩnh vực thi hành án dân sự. Việc nâng cao nhận thức pháp luật của người dân sẽ giúp hạn chế tình trạng khiếu nại, tố cáo vượt cấp và không đúng quy định.

Cùng với đó, các vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, đặc biệt trong lĩnh vực thi hành án dân sự, sẽ được Bộ chỉ đạo xử lý dứt điểm. Đồng thời, Bộ sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương để giải quyết các vấn đề phát sinh.

Bên cạnh đó, Bộ sẽ tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là trong lĩnh vực thi hành án dân sự, nhằm nâng cao kỹ năng xử lý tình huống và áp dụng pháp luật.

Đẩy mạnh, tập trung công tác thanh tra, kiểm tra việc giải quyết khiếu nại, tố cáo vào các lĩnh vực dễ phát sinh sai phạm như thi hành án dân sự, đấu giá tài sản, và công chứng.

Ngoài ra, Bộ sẽ ứng dụng công nghệ thông tin vào việc quản lý, phân loại và xử lý đơn thư, giúp tăng cường minh bạch và hiệu quả trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Có thể thấy, năm 2024, Bộ Tư pháp đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của công dân, đảm bảo tính minh bạch và nghiêm minh của pháp luật. Tuy nhiên, những thách thức như gia tăng khiếu nại, tố cáo và các hạn chế về năng lực cán bộ vẫn là bài toán cần được giải quyết.

Bước sang năm 2025, với những giải pháp quyết liệt và hiệu quả, Bộ Tư pháp cần nâng cao chất lượng công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, qua đó đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước và bảo đảm niềm tin của Nhân dân vào hệ thống pháp luật.