Kết luận thanh tra số 475/KL-TTr ngày 8/12/2022 của Thanh tra Bộ NN&PTNT về công tác quản lý, thực hiện Dự án “Phục hồi và phát triển hệ thống rừng ngập mặn phòng hộ ven biển Việt Nam - Giai đoạn I” đã chỉ ra nhiều vi phạm, khuyết điểm.
Dự án có tổng vốn đầu tư khoảng 80,5 triệu USD, trong đó, vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) khoảng 70 triệu USD; vốn đối ứng trong nước khoảng 10,5 triệu USD; thời gian thực hiện 8 năm, từ năm 2014 - 2022, trên địa bàn các tỉnh, thành: Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh. Dự án do Ban QLDA Lâm nghiệp, Bộ NN&PTNT làm chủ đầu tư.
Qua thanh tra, phát hiện Vụ Hợp tác Quốc tế, Vụ Kế hoạch tham mưu để bộ ban hành Quyết định số 2164/QĐ-BNN-HTQT ngày 20/9/2011 “về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án Phục hồi và phát triển hệ thống rừng ngập mặn ven biển Việt Nam - Giai đoạn I” khi dự án chưa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh mục tài trợ chính thức, là thực hiện chưa đúng quy định tại Điều 10 Quy chế Quản lý và sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức được ban hành kèm theo Nghị định số 131/2006/NĐ-CP ngày 9/11/2006 của Chính phủ; Điều 8 Thông tư số 49/2009/TT-BNNPTNT ngày 4/8/2009 của Bộ NN&PTNT hướng dẫn quản lý và sử dụng nguồn hỗ trợ của nước ngoài thuộc Bộ NN& PTNT.
“Trách nhiệm thuộc về các chuyên viên soạn thảo, tham mưu và lãnh đạo ký trình thuộc các vụ: Hợp tác Quốc tế và Kế hoạch” - kết luận nêu.
Ban QLDA Lâm nghiệp, Vụ Kế hoạch, Vụ Tài chính đã tham mưu cho bộ ban hành Quyết định số 2878/QĐ-BNN-KH ngày 25/11/2011, Quyết định số 2951/QĐ-BNN-KH ngày 22/11/2012 về việc phê duyệt và phê duyệt điều chỉnh đề cương, dự toán và kế hoạch đấu thầu kinh phí chuẩn bị đầu tư dự án; Vụ Kế hoạch tham mưu bố trí nguồn vốn thực hiện chuẩn bị dự án khi chưa có danh mục tài trợ chính thức, là thực hiện không đúng quy định tại Điều 12 Quy chế Quản lý và sử dụng nguồn hỗ trợ phát triển chính thức được ban hành kèm theo Nghị định số 131/2006/NĐ-CP ngày 9/11/2006 của Chính phủ.
“Trách nhiệm thuộc về lãnh đạo và các cán bộ có liên quan của Ban QLDA Lâm nghiệp; các chuyên viên soạn thảo, tham mưu và lãnh đạo ký trình thuộc các vụ: Kế hoạch, Tài chính” - Thanh tra Bộ NN&PTNT kết luận.
Giám đốc Ban QLDA Lâm nghiệp ủy quyền cho phó giám đốc ký hợp đồng để thực hiện các gói thầu đánh giá tác động môi trường và xây dựng báo cáo khả thi trong vùng dự án gồm 7 tỉnh, thành: Quảng Ninh, Hải Phòng, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh. Tuy nhiên, các quyết định phê duyệt và phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư; các quyết định phê duyệt đề cương, dự toán và kế hoạch đấu thầu không có tỉnh Nam Định. Như vậy, Ban QLDA Lâm nghiệp thực hiện không đúng các quyết định của bộ, gây lãng phí cho ngân sách Nhà nước liên quan đến chi phí phần thực hiện tại tỉnh Nam Định trên 323,3 triệu đồng. Trong đó, gói thầu tư vấn 1 trên 163,7 triệu đồng; gói thầu tư vấn 2 trên 159,6 triệu đồng.
“Trách nhiệm thuộc về lãnh đạo và các cán bộ có liên quan của Ban QLDA Lâm nghiệp”.
    |
 |
| Theo lộ trình, dự án sẽ được triển khai trên địa bàn các tỉnh, thành: Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh, nhưng không khả thi. Ảnh: TQ |
Qua thanh tra, phát hiện việc nghiệm thu, thanh toán không có chứng từ chứng minh khối lượng thực hiện của 2 gói thầu trên 203,1 triệu đồng. Trong đó, gói thầu tư vấn 1 gần 84 triệu đồng; gói thầu tư vấn 2 trên 119 triệu đồng.
Ngày 16/1/2013, Vụ Hợp tác Quốc tế có tờ trình Bộ trưởng Bộ NN&PTNT về việc “đề xuất hợp tác với WB tài khóa 2015- 2017 (IDA 17)”, đề nghị điều chỉnh Dự án “Phục hồi và phát triển hệ thống rừng ngập mặn phòng hộ ven biển Việt Nam - Giai đoạn I” thành Dự án "Tăng cường năng lực thích ứng dựa trên hệ sinh thái rừng ngập mặn và rừng vùng biên giới" trên cơ sở kết hợp 2 dự án ban đầu: “Phục hồi và phát triển hệ thống rừng ngập mặn phòng hộ ven biển Việt Nam - Giai đoạn I” và “Bảo tồn khu vực”. Tuy nhiên, dự án không được chấp thuận đầu tư.
Việc dừng Dự án “Phục hồi và phát triển hệ thống rừng ngập mặn phòng hộ ven biển Việt Nam - Giai đoạn I” dẫn đến toàn bộ công tác chuẩn bị dự án không được sử dụng. Tổng kinh phí đã sử dụng trên 5,3 tỷ đồng.
Sau khi dừng triển khai, kinh phí sử dụng chưa được quyết toán, toàn bộ sản phẩm của quá trình chuẩn bị dự án chưa được sử dụng, gây lãng phí cho ngân sách Nhà nước số tiền trên 5,1 tỷ đồng (đã trừ thuế giá trị gia tăng 5%).
“Trách nhiệm thuộc về các vụ: Hợp tác Quốc tế, Kế hoạch; lãnh đạo và các cán bộ có liên quan của Ban QLDA Lâm nghiệp; các chuyên viên soạn thảo, tham mưu và lãnh đạo ký trình” - Thanh tra Bộ NN&PTNT kết luận.
Kỳ II: Chưa thể kiểm điểm trách nhiệm và thu hồi số tiền đã chi