Chưa hoàn thiện hồ sơ, thủ tục theo kiến nghị của cơ quan thẩm định
Đối với việc công khai, minh bạch trong công tác quản lý, đầu tư xây dựng cơ bản, qua kiểm tra hồ sơ, tài liệu liên quan một số gói thầu cụ thể, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cũng chỉ rõ, trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, văn bản liên quan đến chủ trương đầu tư của các dự án (D.A) như văn bản thẩm định, tờ trình, nghị quyết… phần nội dung căn cứ không có căn cứ vào kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư công hàng năm.
D.A Đầu tư hạ tầng khu dân cư tại khu Kim Thành, phường Kim Sơn (giai đoạn 1), được HĐND thị xã Đông Triều phê duyệt chủ trương đầu tư (tại Nghị quyết số 67, ngày 30/7/2021) trước khi D.A được bổ sung vào kế hoạch đầu tư trung hạn, chưa có ý kiến của Ban Thường vụ Thị uỷ Đông Triều.
Kế hoạch đấu thầu và kết quả lựa chọn nhà thầu (đối với gói thầu khảo sát, lập D.A) không đăng tải công khai kết quả trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Báo Đấu thầu theo quy định.
Đồng thời, UBND thị xã Đông Triều không có văn bản giao cơ quan chuyên môn lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, chưa thực hiện đúng thủ tục theo quy định của Luật Đầu tư công năm 2014. Việc Ban Quản lý D.A Đầu tư xây dựng thị xã (là đơn vị sự nghiệp công lập, không phải cơ quan chuyên môn, quản lý Nhà nước) thực hiện lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư là không phù hợp với quy định.
Đặc biệt, D.A Đầu tư hạ tầng khu dân cư tại khu Kim Thành được phê duyệt lần đầu chưa sát với điều kiện thực tế, không khả thi triển khai; dẫn đến, phải lập, thẩm định, phê duyệt lại chủ trương đầu tư, phân chia D.A thành 2 giai đoạn (bổ sung gói thầu tư vấn khảo sát, lập lại D.A giai đoạn 1), chưa đảm bảo tiết kiệm chi phí tư vấn đầu tư, gây lãng phí ngân sách.
Hơn nữa, việc phê duyệt chủ trương đầu tư lần 2, phê duyệt lại làm chia nhỏ D.A; dẫn đến, một số gói thầu tư vấn có giá trị dưới 500 triệu đồng không phải thực hiện đấu thầu.
Tại một số D.A, việc thực hiện hoàn thiện hồ sơ, thủ tục theo kiến nghị của cơ quan thẩm định (Sở Xây dựng) chưa được chủ đầu tư thực hiện đầy đủ nội dung. Trong đó, có D.A triển khai còn thiếu các thủ tục pháp lý như: Thỏa thuận của Bộ Giao thông vận tải về vị trí đấu nối giao thông của D.A với quốc lộ 18; chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng, dẫn đến, có vị trí, hạng mục thuộc D.A vẫm chưa hoàn thiện dứt điểm theo đúng quy hoạch, thiết kế…
Thực hiện quy trình chỉ định thầu các gói thầu tư vấn chưa đầy đủ thủ tục
Trong giai đoạn thực hiện đầu tư, kết luận thanh tra cũng cho biết, việc áp dụng định mức, đơn giá trong khâu lập dự toán đối với một số công tác xây dựng chưa phù hợp với biện pháp thực tế triển khai; một số thành phần công việc chưa có định mức; vật tư chưa có công bố giá, không được thẩm định giá...
Công tác khảo sát, trình duyệt vị trí đổ thải, nơi khai thác, nguồn cung đất san lấp mặt bằng D.A chưa rõ ràng tại thời điểm phê duyệt dự toán, chưa đúng quy trình, quy định. Dẫn đến, quá trình triển khai thi công gặp khó khăn, không có nguồn đất để san lấp; có D.A phải lập dự toán mua vật liệu (đất san lấp) cự ly vận chuyển xa, chi phí cao, hiệu quả kinh tế thấp.
Mặc dù địa phương đã thành lập tổ công tác để quản lý, giám sát hoạt động vận chuyển vật liệu san lấp mặt bằng nhưng do gặp khó khăn về nguồn cung cấp, phải sử dụng cả nguồn tận dụng đất tại các điểm sạt trượt mái taly xa trung tâm, phạm vi rộng nên công tác quản lý gặp khó khăn, không hiệu quả. Dẫn đến, có tập thể, cán bộ UBND thị xã phải nhận hình thức kỷ luật do vi phạm quy định về quản lý tài nguyên, tận dụng nguồn đất, đá để san lấp mặt bằng một số D.A trên địa bàn thị xã.
UBND thị xã Đông Triều đã báo cáo giám sát và đánh giá tổng thể đầu tư cả năm (2019, 2020, 2022) gửi UBND tỉnh và Sở Kế hoạch và Đầu tư. Tuy nhiên, chưa thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo (không lập, báo cáo đầy đủ báo cáo giám sát, đánh giá trước khi trình quyết định chủ trương đầu tư chương trình, D.A; báo cáo giám sát, đánh giá định kỳ; báo cáo giám sát, đánh giá kết thúc chương trình, D.A) theo quy định. Riêng năm 2021, thị xã không thực hiện báo cáo.
Cùng với đó, công tác lập, thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu một số D.A còn sai sót, như: Phải phê duyệt điều chỉnh, bổ sung gói thầu; gói thầu thực hiện chỉ định thầu rút gọn nhưng nêu phương thức lựa chọn nhà thầu là “1 giai đoạn, 1 túi hồ sơ" và nêu chung là hình thức “chỉ định thầu"…
Gói thầu thi công xây lắp thuộc các D.A chưa được chủ đầu tư cập nhật giá, xác định dự toán gói thầu trước khi tổ chức đấu thầu; thực hiện quy trình chỉ định thầu các gói thầu tư vấn (theo hình thức chỉ định thầu rút gọn) chưa đầy đủ thủ tục theo quy định.
Việc triển khai lựa chọn nhà thầu qua mạng đạt tỷ lệ thấp (23 gói thầu được tổ chức đấu thầu qua mạng/84 D.A được triển khai thi công mới); một số gói thầu tư vấn khảo sát địa hình, gói thầu phi tư vấn (hợp đồng mua bảo hiểm công trình xây dựng) thực hiện có sự trùng lắp, không thiết thực, hiệu quả, không đảm bảo tiết kiệm chi phí đầu tư.
20 gói thầu thi công, xây dựng chậm tiến độ không bị xử lý
Trong công tác quản lý chất lượng công trình, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, hồ sơ thiết kế chi tiết, dự toán xây dựng công trình chưa được chủ đầu tư hoàn thiện đầy đủ các thủ tục, nội dung theo kiến nghị của cơ quan thẩm định (Sở Xây dựng) trước khi phê duyệt.
Toàn bộ các gói thầu thi công xây dựng thuộc các D.A sau khi khởi công, chủ đầu tư chưa bàn giao hồ sơ cho Mặt trận Tổ quốc cấp xã nơi triển khai D.A để thực hiện giám sát cộng đồng theo Luật Đầu tư công năm 2019…
Tương tự, toàn bộ các gói thầu thi công xây dựng thuộc các D.A chưa được cơ quan có thẩm quyền thực hiện kiểm tra công tác nghiệm thu trong quá trình thi công theo quy định.
Hồ sơ quản lý chất lượng công trình (các D.A đầu tư xây dựng hạ tầng khu dân cư, đường giao thông), sổ nhật ký thi công, giám sát chưa ghi chép đầy đủ các nội dung cần thiết như: Nguồn cung cấp bê tông các loại, vị trí khai thác đất san lấp, đổ thải... theo đúng thực tế thi công.
Qua kiểm tra hồ sơ, tài liệu liên quan đến hợp đồng, nghiệm thu bàn giao công trình vào sử dụng cho thấy, số hợp đồng chậm tiến độ, chậm bàn giao đưa vào sử dụng, phải điều chỉnh, gia hạn thời gian thực hiện là 4/20 công trình được thanh tra.
Theo số liệu báo cáo (niên độ 2019 - 2021) của Ban Quản lý D.A Đầu tư xây dựng thị xã, trong 84 D.A, công trình khởi công mới, có 20 gói thầu thi công, xây dựng chậm tiến độ hoàn thành theo hợp đồng nhưng không bị xử lý, xử phạt vi phạm hợp đồng như thoả thuận đã ký kết.
Không chỉ vậy, kiểm tra hồ sơ nghiệm thu khối lượng thi công, đoàn thanh tra phát hiện, số liệu nghiệm thu còn một số sai sót với giá trị khối lượng giảm hơn 1,85 tỷ đồng.
Ngoài ra, công tác hoàn thiện hồ sơ, trình thẩm định phê duyệt quyết toán D.A hoàn thành có D.A còn chậm; việc bàn giao tài sản cho đơn vị quản lý vận hành, xây dựng phương án, kế hoạch bảo trì công trình thực tế gặp khó khăn, nhất là hạng mục cấp điện thuộc D.A đầu tư cơ sở hạ tầng khu dân cư.
Có D.A sau thời gian bàn giao đưa vào sử dụng, kết cấu lề đường, vỉa hè để cỏ, cây dại xâm lấn; các hạng mục cấp nước, cấp điện chậm bàn giao cho đơn đơn vị kinh doanh chuyên ngành quản lý, chưa xác định rõ trách nhiệm bảo trì; dẫn đến, nguy cơ hạng mục công trình bị xuống cấp trước khi sử dụng do phần lớn chủ sử dụng đất thuộc D.A khu dân cư còn để trống…
Bài 3: Kiến nghị xử lý hơn 1,85 tỷ đồng, yêu cầu nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm