Thanh tra nghiêm minh
Sau hơn 11 năm bị thu hồi đất, người dân hết sức khốn cùng, vì đất đã thu, nhưng không được Cty Tài Lộc đền bù. Nguyên nhân chính dẫn đến việc không đền bù xuất phát từ phía DN và chính quyền quận 9, TP. Hồ Chí Minh. Trước nỗi đau của người dân, cũng như sự nghiêm minh luật pháp, Phó Thủ tướng đã yêu cầu Thanh tra Chính phủ làm rõ và đề xuất cho Thủ tướng phương án xử lý.

Khi Thanh tra Chính phủ vào cuộc, những hành vi sai trái, bao che của những “con sâu” trong bộ máy chính quyền bị lật mặt. Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo kết luận: Việc kéo dài 6 năm sau mới ban hành quyết định thành lập Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng quận 9 thay cho Hội đồng cũ, và Hội đồng mới hầu như không hoạt động. Khi nhận đơn khiếu nại của dân, chính quyền địa phương chưa kịp thời thẩm tra, xác minh và giải quyết.

Theo quy định, việc giải phóng mặt bằng, đền bù phải tiến hành  thông qua Hội đồng đền bù quận. Tuy nhiên, Cty Tài Lộc này đã bỏ qua quy định pháp luật, không thông qua Hội đồng đền bù, mà tự đứng ra thương lượng với dân để tự tung tự tác, thích thì đền, không lại thôi. Kiểu làm vô tổ chức, bỏ qua quy định pháp luật này nhằm đạt đích lấy đất mà không cần đền bù, và hậu quả đã làm cho nhiều gia đình khốn đốn.

Ông Nguyễn Văn Ty bức xúc, Nhà nước (Tập đoàn) cấp đất cho gia đình ông canh tác ổn định hơn 20 năm nay, hàng năm vẫn đóng thuế đầy đủ. Thế nhưng, Cty lấy lý do đã đền bù cho chủ đất cũ để từ chối đền bù cho gia đình ông là trái pháp luật. Ông Đỗ Văn Trắng cho biết, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và ghi số thửa là do UBND quận thực hiện. Khi nhận giấy chứng nhận, gia đình phát hiện ra số thửa ghi bị lộn, đã yêu cầu quận chỉnh sửa lại cho đúng, là trách nhiệm của chính quyền. Thanh tra Chính phủ đã kết luận, tranh chấp giữa ông Đỗ Văn Trắng và Huỳnh Hùng Vương thực chất chỉ ghi nhầm số thửa trên giấy chứng nhận. Cty Nhị Hiệp phải gánh chịu hậu quả khi tự thỏa thuận bồi thường cho những hộ dân không đủ pháp lý về quyền sử dụng đất.

Từ thực tế này, để đảm bảo quyền lợi của những người nông dân có đất bị thu hồi, Phó Thủ tướng đã đồng ý với kiến nghị của Thanh tra Chính phủ “ Cty Nhị Hiệp tiến hành thỏa thuận bồi thường dứt điểm cho các hộ dân còn lại theo ranh đất DA. Nếu không thỏa thuận xong, thì khoanh vùng DA, trả lại đất để dân ổn định đời sống”. Việc chỉ đạo của Phó Thủ tướng  minh bạch, hợp lý hợp tình.

Lại thêm một lần sai…
Khi có kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, và chỉ đạo của Thủ tướng, không chỉ người dân có đất bị thu hồi, mà nhiều đảng viên, cán bộ lão thành cách mạng có quan tâm vụ việc đều phấn chấn, tin tưởng pháp luật sẽ được thực thi. Và những “bàn tay đen” bao che, dung dưỡng cho sai phạm sẽ bị chặt đứt. Sau hơn 11 năm khốn khó, người dân tin tưởng vào chỉ đạo của Thủ tướng, chờ đợi Cty Tài Lộc và chính quyền thực hiện đúng kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, nhưng điều này đã không đến.

Ngày 16/5/2011, Phó Chủ tịch UBND quận 9 Nguyễn Văn Thành ký Văn bản (số 73/KH) ban hành kế hoạch triển khai công tác kiểm kê, xây dựng phương án bồi thường, áp giá, hiệp thương bố trí tái định cư và giải phóng mặt bằng, nhằm đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng bàn giao cho chủ đầu tư. 

Kế hoạch của ông Nguyễn Văn Thành không những đi ngược kiến nghị Thanh tra Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng, mà còn trái quy định pháp luật. Theo kết luận Thanh tra Chính phủ, Cty Nhị Hiệp đã làm trái quy định pháp luật, sau 11 năm vẫn chưa bồi thường cho dân. Theo quy định của pháp luật hiện hành và những sai phạm có hệ thống của Cty Nhị Hiệp, Phó Thủ tướng đã đồng ý kiến nghị của Thanh tra Chính phủ buộc Cty Nhị Hiệp thỏa thuận đền bù, nếu không sẽ điều chỉnh DA trả lại đất cho người dân là hợp tình, hợp lý. Cty Tài Lộc được lập mới không thể rũ bỏ trách nhiệm mà phải tiếp tục kế thừa trách nhiện này. Vì vậy, việc ông Thành lập phương án thu hồi nhà đất của dân giao cho Cty Tài Lộc thay cho thỏa thuận thương lượng là không chấp nhận được.

Điều khó hiểu, vào năm 1999, theo quy định là quận 9 phải thành lập Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng thì chậm thực hiện; nay chỉ đạo của Thủ tướng buộc Cty thỏa thuận thương lượng, thì quận lại lên kế hoạch thực hiện áp giá, ban hành quyết định bồi thường.

Cần nói thêm, DA của Cty Nhị Hiệp, nay do Tài Lộc kế thừa không phải DA xây dựng công trình công ích. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, một thời gian dài Cty này đã vi phạm có hệ thống về xây dựng, quản lý đất đai. Trên mảnh đất vốn là nhà cửa, ruộng vườn của nông dân bị Nhà nước thu hồi, mỗi năm Cty đã thu về hàng tỷ đồng từ việc cho thuê nhà xưởng trái pháp luật. Hơn nữa, 11 năm qua, công tác giải phóng mặt bằng chưa xong, hàng chục gia đình không được đền bù đều xuất phát từ việc Chủ tịch UBND quận 9 thiếu trách nhiệm và chủ DN làm trái quy định pháp luật.

Vì vậy, việc Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thành ban hành kế hoạch nhằm áp giá bồi thường nhằm thu hồi mặt bằng giao cho chủ đầu tư là trái pháp luật, gây nhiều bất bình, bởi điều này là trái chỉ đạo của Phó Thủ tướng.

Là một người có thâm niên làm lãnh đạo quận, ông Nguyễn Văn Thành không thể không biết những quy định pháp luật về công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, nhưng vì sao lại bất chấp pháp luật, cố tình làm trái kiến nghị Thanh tra Chính phủ và chỉ đạo của Phó Thủ tướng?

Nhóm PV điều tra