Vì tiến độ, “quên” quyền lợi của dân

Sự việc được bắt đầu từ năm 1998, khi thực hiện dự án cải tạo, mở rộng quốc lộ 45 đoạn qua xã Đông Thanh, huyện Đông Sơn, xã Thiệu Trung và xã Thiệu Đô, huyện Thiệu Hóa. Công trình do Khu Quản lý Đường bộ IV, Cục Đường bộ Việt Nam (nay là Tổng cục Đường bộ) làm chủ đầu tư, Cty Tân Thành là đơn vị thi công. Trong đó, có 16 hộ dân xã Thiệu Đô đã được các cơ quan chức năng nghiệm thu tài sản trên đất phải thu hồi, kèm theo đất nông nghiệp.

Do tiến độ giải phóng mặt bằng (GPMB) chậm, đơn vị thi công đã báo cáo UBND tỉnh Thanh Hóa và ngày 16/3/1998 Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã có Công văn số 400/CV-CN/UB yêu cầu các huyện Đông Sơn, Thiệu Hóa đẩy nhanh tiến độ GPMB, thu hồi đất để bảo đảm tiến độ thi công. Khi công trình xây dựng xong thì các hộ dân ở xã Đông Thanh, huyện Đông Sơn và xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa đã được nhận tiền hỗ trợ, đền bù GPMB, còn 16 hộ dân ở xã Thiệu Đô, huyện Thiệu Hóa bị bỏ quên. Từ đó 16 hộ dân này liên tục làm đơn kiến nghị gửi các cấp, các ngành khiếu nại (KN), đòi tiền hỗ trợ, đền bù GPMB, thế nhưng đến nay vẫn “biệt vô âm tín”.

Ông Nguyễn Văn Tản, một hộ dân chưa nhận được tiền hỗ trợ, đền bù GPMB cho biết: Chúng tôi đã trình tự kiến nghị với UBND xã Thiệu Đô xem xét, giải quyết và UBND xã đã gửi rất nhiều đơn đề nghị đến các cơ quan chức năng yêu cầu giải quyết. Đồng thời, lãnh đạo xã Thiệu Đô cũng vào làm việc với lãnh đạo Khu quản lý Đường bộ IV, Cục Đường bộ Việt Nam và nhận được câu trả lời: “Đã uỷ quyền cho Cty Tân Thành trả hộ”. Lãnh đạo xã Thiệu Đô tới Cty Tân Thành làm việc thì Giám đốc Cty trả lời: “Để lâu quá rồi không giải quyết”!

Đùn đẩy “quả bóng” trách nhiệm
Theo tìm hiểu được biết, tổng diện tích đất nông nghiệp mà cơ quan chức năng thu hồi của 16 hộ dân xã Thiệu Đô năm 1998 để cải tạo, mở rộng quốc lộ 45 là 1.564m2 và nhiều tài sản hoa màu trên đất khác. Sau nhiều lần kiến nghị, ngày 6/1/2006 Khu Quản lý Đường bộ IV đã có văn bản trả lời UBND huyện Thiệu Hóa như sau: Năm 1999, khi quyết toán công trình nâng cấp, cải tạo quốc lộ 45, Khu Quản lý Đường bộ IV đã thanh toán công trình cho Cty Tân Thành tổng cộng số tiền là 2.206.085.000 đồng, trong đó có 401.683.053 đồng là kinh phí đền bù GPMB. Kinh phí đền bù được cấp cho các xã Đông Thanh (huyện Đông Sơn) và Thiệu Trung (huyện Thiệu Hóa) theo các quyết định có thẩm quyền, không có chi phí đền bù cho nhân dân xã Thiệu Đô.

Đồng thời, Khu Quản lý Đường bộ IV khẳng định trách nhiệm của mình là chủ đầu tư và trách nhiệm của UBND các cấp ở địa phương theo quy định hiện hành trong việc xác nhận, đánh giá và quyết định kinh phí đền bù GPMB đối với các dự án công trình giao thông đi qua các địa phương. Trong trường hợp này, phần kinh phí đền bù theo sự KN của nhân dân xã Thiệu Đô lúc đó không có quyết định phê duyệt kinh phí đền bù GPMB của các cấp có thẩm quyền (UBND huyện Thiệu Hóa hoặc UBND tỉnh Thanh Hóa). Vì vậy, chủ đầu tư không có cơ sở trình Cục Đường bộ Việt Nam chấp thuận cấp phát vốn (nếu là nguồn vốn Trung ương) và không có kinh phí để chi trả cho địa phương.

Ngoài ra, trong văn bản trả lời Khu quản lý Đường bộ IV còn nhấn mạnh, trong việc đền bù, GPMB người có quyền quyết định đền bù, áp giá, ra quyết định kinh phí đền bù là bao nhiêu, cho những đối tượng nào hoàn toàn là do UBND huyện hoặc UBND tỉnh phê duyệt tuỳ theo sự phân cấp. Chủ đầu tư chỉ là bên đôn đốc phối hợp, không có quyền quyết định được kinh phí đền bù.

Theo tìm hiểu của PV Báo Thanh tra, ngày 29/7/2010 ông Lê Duy Sáng, Chánh Thanh tra huyện Thiệu Hóa đã có văn bản báo cáo với lãnh đạo Thanh tra tỉnh Thanh Hóa về sự việc nói trên. Văn bản nêu rõ: Do chưa được giải quyết dứt điểm, 16 hộ dân vẫn tiếp tục có đơn thư KN gửi UBND huyện và nhiều lần đến phòng tiếp dân đề nghị được giải quyết. Trước tình hình trên, UBND huyện thấy kinh phí đền bù, GPMB là do đơn vị chủ đầu tư công trình, thế nhưng trong khi đề nghị và phê duyệt kinh phí đền bù, các cơ quan chức năng đã bỏ sót danh sách của 16 hộ dân xã Thiệu Đô. Đến nay, đơn vị thi công và chủ đầu tư công trình mở rộng quốc lộ 45 đã hết hiệu lực.

Như vậy, có thể nói chủ đầu tư thì đùn đẩy trách nhiệm cho chính quyền sở tại, chính quyền sở tại thì đùn đẩy trách nhiệm cho chủ đầu tư. “Quả bóng” trách nhiệm đã đẩy qua đẩy lại gần 12 năm trời mà quyền lợi của 16 hộ dân xã Thiệu Đô vẫn chưa được giải quyết.

Văn Thanh