Tổng Công ty Xi măng. Ảnh: TH

Mới đây, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) gửi Bộ Xây dựng báo cáo kiểm toán về kết quả tư vấn định giá và xử lý các vấn đề tài chính trước khi công bố giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa của VICEM.

Theo kết quả kiểm toán giá trị doanh nghiệp của KTNN tại Văn bản số 348 ngày 29/7/2019, đơn vị này chưa xác định giá trị quyền khai thác khoáng sản trong giá trị doanh nghiệp của VICEM, mà lưu ý và tạm xác định giá trị quyền khai thác khoáng sản là 1.193,8 tỷ đồng. Thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp của VICEM tại 0h ngày 01/10/2018, dựa trên kết quả xác định giá trị doanh nghiệp của đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC.

Ngày 18/03/2019, Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 509 gửi KTNN đề nghị thực hiện kiểm toán kết quả định giá giá trị doanh nghiệp của Công ty mẹ - VICEM.

Tại văn bản này, Bộ Xây dựng nêu: “Giá trị doanh nghiệp của VICEM chưa tính đến lợi thế giá trị quyền khai thác các mỏ do chưa có hướng dẫn”. Nghị định số 126/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ về chuyển doanh nghiệp Nhà nước và công ty TNHH MTV do doanh nghiệp Nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần chưa có hướng dẫn cụ thể việc xác định giá trị quyền khai thác mỏ khi cổ phần hóa doanh nghiệp.

Theo kết quả kiểm toán của KTNN, giá trị phần vốn Nhà nước tại VICEM là 25.127 tỷ đồng, tăng khoảng 1.747 tỷ đồng so với số báo cáo do đơn vị tư vấn xác định nguyên nhân.

Báo cáo kiểm toán nêu: “Đơn vị tư vấn đã thực hiện theo hướng dẫn tại tiêu chuẩn thẩm định giá (TCTĐG) số 12 ban hành kèm theo Thông tư 122/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài chính”.

KTNN xác định lại tham số ßU của các doanh nghiệp có cùng ngành nghề theo tỷ trọng nợ/vốn chủ (D/E) trung bình 5 năm trước thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp, do đó tỷ suất chiết khấu thấp hơn dẫn đến giá trị phần vốn Nhà nước tăng lên.

KTNN cũng nêu: “Hiện Bộ Tài chính chưa có hướng dẫn cụ thể việc tính toán chỉ tiêu này căn cứ trên dữ liệu bình quân 5 năm gần nhất hay tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp.”

Về nội dung các khoản góp vốn đầu tư vào các Cty Xi măng Chinfon, Cty TNHH Siam City Cement Việt Nam, Cty Xi măng Nghi Sơn, đơn vị tư vấn đã thực hiện xác định các khoản đầu tư này theo phương pháp vốn chủ sở hữu đúng quy định tại Nghị định 126/2017/NĐ-CP.

Theo KTNN, giá trị các khoản đầu tư của VICEM vào các Cty này khoảng 3.660 tỷ đồng, tăng khoảng 1.239 tỷ đồng là thuộc phần lưu ý về ước tính giá trị các tài sản phi hoạt động của doanh nghiệp khi xác định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp chiết khấu dòng cổ tức. KTNN kiến nghị đối với các khoản đầu tư này tiếp cận theo phương pháp thu nhập, ước tính giá trị theo dòng tiền dự báo trong tương lai. Hiện nay, tiêu chuẩn thẩm định giá số 12 ban hành kèm theo Thông tư 122/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài chính không có hướng dẫn chi tiết phương pháp áp dụng đối với các tài sản phi hoạt động này.

Về phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa và giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp: Tại Văn bản số 509 ngày18/03/2019 của Bộ Xây dựng gửi KTNN về việc kiểm toán kết quả định giá giá trị doanh nghiệp của Cty mẹ - VICEM, Bộ Xây dựng đã nêu rõ tình hình lập, hoàn thành phương án sử dụng đất đối với từng cơ sở nhà, đất và giá đất theo quy định.

Về giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp: VICEM và các đơn vị có 3 cơ sở nhà, đất được Nhà nước giao đất cần xác định giá đất để xác định giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa theo quy định tại Nghị định số 126/2017/NĐ-CP. Tại Văn bản số 509 nêu trên, Bộ Xây dựng đã nêu rõ việc tạm tính giá trị quyền sử dụng đất của 3 cơ sở nhà, đất nêu trên vì địa phương chưa có ý kiến chính thức về giá đất.

Cũng theo VICEM, đến thời điểm KTNN thực hiện kiểm toán, đã có 2/3 cơ sở nhà, đất được địa phương có ý kiến chính thức về giá đất làm cơ sở xác định giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp. KTNN đã cập nhật và tính vào giá trị doanh nghiệp. Cơ sở còn lại, Bộ Xây dựng, VICEM đang tiếp tục làm việc với địa phương để có ý kiến chính thức về giá đất.

Thanh Thanh