Mặc dù nhiều tổ chức, cá nhân bị xử phạt, song tình trạng vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK vẫn diễn biến phức tạp. Ảnh: Trần Quý

Bà Lê Thị Việt Nga, Chánh Thanh tra UBCKNN cho biết, theo kế hoạch thanh tra năm 2021 đã được Bộ Tài chính phê duyệt, UBCKNN sẽ triển khai 50 đoàn thanh tra, kiểm tra định kỳ, 1 đoàn kiểm tra tuân thủ đối với Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam.

Theo định hướng kế hoạch thanh tra của Bộ Tài chính, UBCKNN sẽ tập trung thanh tra, kiểm tra các công ty đại chúng có hoạt động chào bán, phát hành chứng khoán, công ty có vi phạm, đơn thư về việc tuân thủ quy định pháp luật về quản trị công ty, báo cáo, công bố thông tin và nghĩa vụ khác về chứng khoán.

Đối với công ty chứng khoán, thanh tra, kiểm tra đối với các công ty có biến động về các chỉ tiêu tài chính, an toàn tài chính, công ty có biến động mạnh về khách hàng, giá trị giao dịch, thị phần môi giới, tăng vốn nhanh, có đơn thư.

Đối với công ty quản lý quỹ và quỹ đầu tư chứng khoán, thanh tra, kiểm tra đối với công ty thuộc diện tái cấu trúc, có nguồn vốn ủy thác lớn hoặc quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, công ty có vốn góp của tổ chức tài chính, tổ chức kinh doanh chứng khoán, văn phòng đại diện công ty quản lý quỹ nước ngoài có quỹ đầu tư.

“Ngoài ra, UBCKNN cũng sẽ tiếp tục tăng cường công tác giám sát việc chấp hành pháp luật trên thị trường, trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật, giao dịch bất thường có dấu hiệu thao túng, bất thường trong hoạt động của các doanh nghiệp, UBCKNN sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra đột xuất để làm rõ việc tuân thủ pháp luật, xử lý nghiêm vi phạm nếu có” - bà Nga cho biết. 

Để hoàn thành tốt kế hoạch công tác năm 2021, theo bà Nga, UBCKNN sẽ triển khai thực thi nghị định quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán (TTCK) và thông tư hướng dẫn để đảm bảo thực thi quy định pháp luật chứng khoán mới; tiếp tục tăng cường năng lực thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật trên TTCK.

UBCKNN sẽ phối hợp với Thanh tra Bộ Tài chính trong tham gia góp ý, báo cáo giải trình với Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội để đề xuất sửa đổi Luật Thanh tra 2010 về mô hình tổ chức thanh tra chuyên ngành chứng khoán theo Luật Chứng khoán 2019; nâng cao năng lực đội ngũ nhân sự thanh tra chuyên ngành thông qua tuyển dụng, bổ sung nhân sự phù hợp; cử cán bộ tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng các kiến thức chuyên ngành, nghiệp vụ, kinh nghiệm về thanh tra, xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại, tố cáo; triển khai hoàn thành kế hoạch thanh tra định kỳ, phối hợp với các đơn vị của UBCKNN hoàn thành kế hoạch kiểm tra định kỳ đã được phê duyệt.

Phối hợp chặt chẽ giữa UBCKNN với Sở Giao dịch chứng khoán, cơ quan chức năng trong giám sát việc tuân thủ pháp luật của các tổ chức, cá nhân trên TTCK.

“Đặc biệt là thanh tra, kiểm tra đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm; thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư; xử lý nghiêm các vi phạm phát hiện trên cơ sở kết quả giám sát, thanh tra, kiểm tra, giải quyết đơn thư. UBCKNN phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong xử lý các vụ việc nghiêm trọng, có dấu hiệu tội phạm về chứng khoán, các hành vi thao túng thị trường, phối hợp phòng ngừa tội phạm” - bà Nga cho biết.

Hội nghị triển khai nhiệm vụ của UBCKNN. Ảnh: Trần Quý

Trong những năm qua, Thanh tra và UBCKNN đã ban hành nhiều quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK đối với các tổ chức, cá nhân, tuy nhiên, tình hình vi phạm vẫn diễn biến phức tạp.  

Vấn đề này, theo bà Nga, bên cạnh những mặt tích cực, TTCK cũng tiềm ẩn những rủi ro xảy ra các hành vi vi phạm pháp luật do TTCK là thị trường tài chính bậc cao, phức tạp, được xây dựng và phát triển trong bối cảnh các yếu tố thị trường còn sơ khai, tính chất hoạt động chứng khoán phức tạp, trong khi hiểu biết của thành viên thị trường và công chúng đầu tư còn thấp, ý thức tuân thủ pháp luật chưa cao.

Vi phạm pháp luật trên TTCK xuất phát từ nguyên nhân khách quan, chủ quan. Một số công ty đại chúng, tổ chức kinh doanh chứng khoán gặp khó khăn về hoạt động, duy trì nhân sự, dẫn tới không đảm bảo việc tuân thủ các nghĩa vụ theo quy định pháp luật.

Ý thức tự giác tuân thủ pháp luật của một bộ phận tổ chức, cá nhân tham gia thị trường chưa cao, không theo dõi và nắm vững các quy định pháp luật. Nhiều nhà đầu tư mới, lần đầu tham gia thị trường chưa nắm rõ các quy định cần tuân thủ. Một số công ty do tranh chấp nội bộ làm ảnh hưởng tới hoạt động và việc thực hiện nghĩa vụ theo quy định pháp luật.

Theo bà Nga, để phòng ngừa vi phạm pháp luật về chứng khoán, UBCKNN sẽ phối hợp với các cơ quan hữu quan trong triển khai các giải pháp để phòng ngừa, hạn chế vi phạm. Theo đó, thực hiện tốt công tác giáo dục, phổ biến, tuyên truyền pháp luật để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật chung của thị trường, giảm thiểu rủi ro xảy ra vi phạm từ thiếu hiểu biết của tổ chức, cá nhân, nhất là những doanh nghiệp, nhà đầu tư mới tham gia TTCK.

Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng trong quản lý, giám sát, phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về chứng khoán, do hoạt động về chứng khoán luôn gắn liền với các hoạt động trong các lĩnh vực khác như đầu tư, doanh nghiệp, tài chính, thuế… Ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại trong quản lý, giám sát để kịp thời phát hiện, xử lý vi phạm.

Tiếp tục phát triển TTCK theo hướng chuyên nghiệp hóa, hiện đại hóa, tăng cường quản trị công ty đại chúng theo các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, từ đó tạo môi trường đầu tư, kinh doanh minh bạch, lành mạnh, giảm thiểu rủi ro xảy ra vi phạm trên TTCK.

Trần Quý