Toàn ngành Thuế quyết tâm vượt khó khăn “chỉ bàn tiến chứ không bàn lùi” theo đúng yêu cầu chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Ảnh: Thanh Dương

Bước tiến về quy mô, cơ cấu thu NSNN

Có thể nói, một trong những thành tựu lớn nhất của ngành Thuế đó chính là việc vượt qua rất nhiều khó khăn do tình hình kinh tế, chính trị bất ổn, nhất là dịch bệnh Covid-19, số thu ngân sách Nhà nước (NSNN) hàng năm đều đạt và vượt dự toán với quy mô thu NSNN ngày càng tăng.

Thống kê cho thấy, giai đoạn 2016-2020, thu NSNN do cơ quan Thuế quản lý ước vượt bình quân 6,5%/năm với quy mô thu ngân sách của hầu hết các địa phương đều tăng lên qua các năm. Hiện nay, có 16 địa phương có số thu điều tiết ngân sách Trung ương, góp phần chủ yếu đưa quy mô thu NSNN toàn quốc 5 năm 2016-2020 ước gấp 1,7 lần so với giai đoạn 2011-2015 (bình quân đạt khoảng 24,7% GDP), trong đó tỷ lệ huy động từ thuế, phí đạt 20,7% GDP. Kết quả này đã vượt mục tiêu đề ra tại Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế nhiệm kỳ 2015-2020.

Hơn nữa, không chỉ vượt về quy mô, cơ cấu thu NSNN ngày càng bền vững hơn, đảm bảo theo đúng định hướng Chiến lược Cải cách hệ thống thuế là tăng dần tỷ trọng từ nguồn thu trong nước để bù đắp thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu cắt giảm do tham gia hội nhập quốc tế ngày càng sâu và sự biến động của giá dầu thế giới; phù hợp với mục tiêu định hướng sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, tăng cường thu hút các nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển. Thu nội địa chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong tổng thu NSNN. Theo thống kê, bình quân giai đoạn 2016-2020 chiếm khoảng 81,5% (trong khi đó tại giai đoạn 2011-2015 là 68%), vượt mục tiêu đề ra cho nhiệm kỳ (khoảng 80% tổng thu NSNN) và cơ bản hoàn thành mục tiêu theo Nghị quyết 07-NQ/TW của Bộ Chính trị là đến năm 2020 đạt khoảng 84%-85%.

Để có thể đạt được những kết quả trên, những năm qua, ngành Thuế luôn chú trọng phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Hội nghị lần thứ bẩy, Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan thuế các cấp đổi mới mạnh mẽ các khâu của công tác tổ chức cán bộ, xây dựng tiêu chuẩn các chức danh cán bộ và tiêu chí đánh giá từng chức danh cán bộ theo hiệu quả công việc và sự tín nhiệm của cán bộ, đảng viên và quần chúng; quy định văn hoá công sở và đạo đức công chức, viên chức ngành Thuế.

Tổng cục Thuế đã quy định những tiêu chuẩn cần “xây” và những điều cần “chống” đối với công chức, viên chức ngành Thuế… Các quy định này thể hiện quyết tâm xây dựng hình ảnh của ngành Thuế vươn lên ngang tầm với yêu cầu trong thời kỳ mới, hình ảnh cơ quan thuế, công chức thuế chính quy, hiện đại.

Đến nay, tại Tổng cục Thuế đã hoàn thành việc sắp xếp tổ chức bộ máy theo quyết định mới, theo đó, đã giảm được 89 đầu mối cấp phòng; 2.149 đầu mối cấp đội.

Đặc biệt, từ cuối năm 2018 đến nay, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký ban hành 111 quyết định thành lập chi cục thuế khu vực trực thuộc 63 Cục Thuế tỉnh, thành phố trong cả nước, qua đó, tiến hành sắp xếp hợp nhất 565 lượt chi cục thuế để thành lập 267 chi cục thuế khu vực, giảm 296 chi cục thuế.

Như vậy, số chi cục thuế trên cả nước đã giảm từ 711 xuống còn 415, đạt 102% kế hoạch về số lượng và vượt thời gian trước 10 tháng theo Quyết định số 41/2018/QĐ-TTg ngày 25/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 520/QĐ-BTC ngày 13/4/2018 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Từng bước thay đổi “diện mạo”

Với quyết tâm cao trong công tác cải cách, hiện đại hoá, hiện ngành Thuế đang triển khai thực hiện Kế hoạch 5 năm lần thứ hai của Chiến lược Cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020, được cụ thể hóa bằng các chương trình cụ thể theo Quyết định số 2710/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính ngày 20/12/2016 về Kế hoạch Cải cách quản lý thuế giai đoạn 2016-2020.

Đến nay, hệ thống thuế của Việt Nam đã được xây dựng khá đầy đủ, với 9 sắc thuế, các loại phí và lệ phí. Qua thời gian thực hiện, hệ thống chính sách thuế ngày càng công khai, minh bạch, đơn giản, đồng bộ với hệ thống pháp luật có liên quan, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, minh bạch các hoạt động kinh tế, chống gian lận; thúc đẩy hạch toán kinh doanh, sử dụng hoá đơn, chứng từ, nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp; khuyến khích phát triển các giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt.

Những kết quả trên thể hiện cải cách về chính sách thuế đã đi vào thực tế hơn, đánh dấu bước ngoặt quan trọng về cải thiện môi trường đầu tư, phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, phù hợp với thông lệ của các nước trong khu vực và quốc tế, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tích tụ vốn, đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, qua đó thúc đẩy tăng trưởng, đồng thời đảm bảo động viên nguồn lực tài chính nhằm đáp ứng nhu cầu chi NSNN cho phát triển và bảo vệ đất nước.

Trong công tác quản lý thuế, sau một thời gian thực hiện Luật Quản lý thuế số 78/2006/QH11, dù đã tạo được khung pháp lý cơ bản, thống nhất chính sách quản lý thu thuế, đồng bộ với các luật thuế và thông lệ quốc tế, nâng cao hiệu quả thu NSNN, nhưng đến nay, luật này đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn phát triển.

Chính vì vậy, với các đề xuất, tham mưu của Tổng cục Thuế, tại kỳ họp thứ 7, ngày 13/6/2019 Quốc hội khoá XIV đã thông qua Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 và chính thức “đi vào cuộc sống” từ ngày 1/7/2020. Luật này đã đáp ứng được yêu cầu của cải cách hành chính, trong đó có cải cách tài chính công, cải cách thủ tục quản lý thuế hướng tới hoạt động quản lý thống nhất, công khai, minh bạch, đơn giản hóa, dễ hiểu, dễ thực hiện, dễ kiểm tra, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế để phòng, chống trốn thuế, thất thu và nợ đọng thuế.

Từ đó góp phần tạo ra môi trường đầu tư kinh doanh lành mạnh, tạo điều kiện phát triển các thành phần kinh tế, trong đó coi trọng phát triển thành phần kinh tế tư nhân, khuyến khích các hộ kinh doanh mở rộng quy mô đầu tư, nâng cao hiệu quả hoạt động trong quá trình hình thành các tổ chức hợp tác, hoặc chuyển đổi hoạt động kinh doanh theo mô hình doanh nghiệp, tạo thuận lợi để mở rộng cơ sở nộp thuế.

Có thể khẳng định, đến nay, công tác quản lý thuế ngày càng khoa học, hiệu quả theo hướng hiện đại hóa và chuyên nghiệp hóa. Hiệu quả quản lý thu thuế được tăng cường trên cơ sở đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đồng thời với việc cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, góp phần thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thuế, phí vào NSNN.

Thanh Dương