(Thanh tra) - Sau loạt giải pháp điều hành từ Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước (NHNN), giá vàng trong nước hạ nhiệt, chênh lệch mua – bán thu hẹp, thị trường dần minh bạch và ổn định hơn.
Thời gian qua, sau giai đoạn tăng nhanh với mức chênh lệch cao so với thế giới, giá vàng trong nước đã bắt đầu hạ nhiệt. Động lực quan trọng đến từ định hướng của cơ quan quản lý với kế hoạch thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia và từng bước chấm dứt độc quyền vàng miếng. Những chính sách này không chỉ giúp kéo giá vàng đi xuống mà còn hướng tới xây dựng một thị trường minh bạch, cạnh tranh và ổn định hơn.
Giá vàng hạ nhiệt, chênh lệch mua - bán thu hẹp
Kết thúc tuần 8 – 14/9, Công ty VBĐQ Sài Gòn SJC niêm yết giá vàng miếng ở mức 128,1 – 131,1 triệu đồng/lượng (mua – bán), giảm lần lượt 5,8 triệu và 4,3 triệu đồng so với cuối tuần trước (7/9). Biên độ chênh lệch mua – bán duy trì ở mức 3 triệu đồng/lượng, phản ánh đà giảm đáng kể sau nhiều phiên tăng nóng.
Sang tuần mới, sáng 15/9, khoảng cách mua – bán vàng miếng SJC tiếp tục thu hẹp, phổ biến ở mức 2,7 triệu đồng/lượng thay vì 3,7 triệu đồng/lượng trong các phiên trước. Đây được xem là tín hiệu tích cực, giúp thị trường vận hành minh bạch hơn và giảm rủi ro cho nhà đầu tư.
Ngày 16/9, nhiều thương hiệu lớn như SJC, DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu đồng loạt nâng giá mua thêm 500.000 đồng/lượng, lên 128,6 triệu đồng, trong khi giá bán giữ nguyên 131,1 triệu đồng/lượng.
Đến ngày 17/9, giá vàng SJC tiếp tục tăng, được giao dịch quanh 130,3 – 132,3 triệu đồng/lượng. Như vậy, chỉ trong ít ngày, thị trường đã chứng kiến cả đà giảm sâu lẫn nhịp phục hồi, cho thấy trạng thái điều chỉnh nhưng hướng tới ổn định hơn so với giai đoạn trước.
Đà điều chỉnh của vàng trong nước diễn ra trong bối cảnh Chính phủ liên tiếp có chỉ đạo liên quan đến quản lý thị trường này. Ngày 16/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao NHNN quản lý chặt chẽ thị trường ngoại hối và vàng, sẵn sàng can thiệp để ổn định thị trường, đồng thời thu hẹp chênh lệch với giá thế giới. NHNN cũng được yêu cầu tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm hành vi găm hàng, đội giá, buôn lậu.
Cùng ngày, tại cuộc họp về điều hành chính sách tiền tệ, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh nhiệm vụ chống buôn lậu vàng. Ông cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước mở trang thông tin điện tử để công khai giá vàng và nghiên cứu thành lập sàn vàng – bước đi được kỳ vọng sẽ mang lại sự minh bạch, giảm thao túng giá.
Đặc biệt, việc Chính phủ ban hành Nghị định 232 (có hiệu lực từ 10/10) là điểm nhấn quan trọng. Nghị định này xóa bỏ độc quyền vàng miếng, cho phép nhiều doanh nghiệp cùng tham gia sản xuất và nhập khẩu vàng nguyên liệu, thay vì chỉ Nhà nước độc quyền như trước. Đây được xem là bước cải cách lớn, tạo nguồn cung đa dạng, góp phần thu hẹp chênh lệch giá trong nước và thế giới.
Tuy nhiên, theo chuyên gia kinh tế Lâm Tuấn, thị trường tháng 9 vẫn biến động mạnh do kết hợp nhiều yếu tố trong và ngoài nước. Mặc dù độc quyền vàng miếng sắp bị bãi bỏ, nguồn cung thực tế chưa thể cải thiện ngay vì doanh nghiệp cần thêm thời gian hoàn tất thủ tục sản xuất, nhập khẩu. Trong khi đó, nhu cầu tích trữ của người dân vẫn cao, khiến cung – cầu chưa cân bằng, tâm lý đầu cơ còn chi phối.
Diễn biến trong nước cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ bối cảnh thế giới như căng thẳng thương mại Mỹ – Trung cùng bất ổn địa chính trị khiến đồng USD suy yếu, kéo nhu cầu trú ẩn vào vàng tăng mạnh. Đầu tháng 9, giá vàng thế giới liên tục lập kỷ lục, vượt 3.500 USD/ounce ngày 1/9 và lên 3.520 USD/ounce ngày 2/9, trước khi có nhịp điều chỉnh nhẹ.
Sự leo thang của giá vàng quốc tế khiến vàng trong nước duy trì ở vùng cao, bất chấp chính sách hạ nhiệt. Tuy nhiên, chênh lệch mua – bán trong nước đã thu hẹp về 2–3 triệu đồng/lượng, thay vì 4–5 triệu đồng/lượng như trước. Đây là thay đổi tích cực, giúp nhà đầu tư cá nhân bớt rủi ro khi tham gia thị trường.
Vàng chỉ nên chiếm 5–15% tổng danh mục đầu tư
Ông Tuấn nhìn nhận, xu hướng chung của vàng từ tháng 9 đến cuối năm 2025 vẫn được đánh giá là tích cực trong bối cảnh nhiều tổ chức quốc tế như UBS, ANZ dự báo giá vàng thế giới sẽ dao động trong vùng 3.700 – 4.000 USD/ounce đến cuối năm. Trong kịch bản thuận lợi, vàng có thể chạm mốc 4.100 USD/ounce vào tháng 10, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) công bố chính sách lãi suất.
Tại Việt Nam, giá vàng SJC được dự báo có thể tăng lên 135 – 140 triệu đồng/lượng vào cuối năm, cao hơn 5 – 10% so với hiện tại. Việc bãi bỏ độc quyền vàng miếng sẽ giúp thu hẹp khoảng cách với giá thế giới, nhưng biến động ngắn hạn vẫn phụ thuộc vào nguồn cung mới và tỷ giá VND/USD.
“Kịch bản giá vàng tiếp tục đi lên chỉ thành hiện thực nếu Fed giảm lãi suất, đồng USD suy yếu và căng thẳng địa chính trị không có diễn biến bất ngờ. Vẫn còn một quý nữa từ nay đến cuối năm, và giá vàng có thể đảo chiều bất kỳ lúc nào. Vì vậy, nhà đầu tư cần duy trì sự tỉnh táo và thận trọng trong mọi quyết định”, ông Tuấn khuyến nghị.
Theo vị chuyên gia, trong giai đoạn này nhà đầu tư cần phân biệt rõ ngắn hạn và dài hạn. Trong dài hạn, vàng vẫn là kênh phòng thủ hữu hiệu trước lạm phát và rủi ro kinh tế. Việc bãi bỏ độc quyền vàng miếng sẽ giúp thị trường minh bạch hơn, dễ tiếp cận hơn, từ đó mang lại cơ hội tích lũy bền vững.
Tuy nhiên, lời khuyên của ông Tuấn là vàng chỉ nên chiếm 5–15% tổng danh mục vừa đủ để phòng ngừa rủi ro. Riêng tại thời điểm tháng 9/2025, nếu có nhịp điều chỉnh nhẹ, nhà đầu tư dài hạn có thể tận dụng để mua tích trữ.
Ngược lại, trong ngắn hạn, rủi ro “mua đỉnh” rất cao. Sau chuỗi tăng mạnh, vàng có thể điều chỉnh sâu, khiến nhà đầu tư lướt sóng dễ thua lỗ. Ngoài ra, yếu tố quốc tế biến động khó lường từ chính sách lãi suất của Fed đến xung đột địa chính trị khiến giá vàng nhạy cảm hơn bao giờ hết. Tâm lý FOMO dễ dẫn đến quyết định thiếu tỉnh táo. Do đó, nhà đầu tư ngắn hạn cần hết sức thận trọng.
Nhìn chung, nhà đầu tư cá nhân cần đánh giá lại danh mục tổng thể. Đầu tư vàng chỉ nên là một phần nhỏ (không quá 20%) để đa dạng hóa, và ưu tiên vàng miếng hoặc vàng trang sức từ các đơn vị uy tín như SJC, Bảo Tín Minh Châu. Cần theo dõi sát sao chính sách mới từ NHNN để tận dụng lợi ích từ thị trường mở hơn.
