Ông Eric Sidgwick, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam cho rằng, cải cách cần sâu rộng hơn và nguồn vốn đầu tư lớn hơn cho lĩnh vực nông nghiệp sẽ có vai trò then chốt để bảo đảm tăng trưởng đồng đều, bền vững. Ảnh: TN

Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) nhận định như vậy tại buổi họp báo công bố Báo cáo Triển vọng phát triển Châu Á (ADO) 2017 sáng ngày 10/4 tại Hà Nội.

Hút vốn FDI duy trì ở mức kỷ lục

Theo báo cáo ADO 2017, dự báo cán cân thanh toán tiếp tục được cải thiện, mặc dù có những bất ổn trên thị trường toàn cầu.

Nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,5% trong năm 2017 và 6,7% trong năm 2018, nhờ sự gia tăng hoạt động trong các lĩnh vực chế tạo, xây dựng, thương mại bán buôn và bán lẻ, ngân hàng và du lịch.

Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (vốn FDI) tiếp tục duy trì ở mức kỷ lục. Trong quý I, vốn FDI giải ngân đạt 3,6 tỷ USD, tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước, nhờ đó, sẽ thúc đẩy ngành chế tạo trong nước, tăng nguồn thu từ xuất khẩu.

Báo cáo ghi nhận, trong khi hầu hết các nước ASEAN có mức xuất khẩu giảm trong năm 2015 - 2016, xuất khẩu ở Việt Nam vẫn tăng 8,3% mỗi năm. Đặc biệt, tỷ trọng các mặt hàng công nghệ cao tăng vọt từ 2% lên đến 12% trong tổng số hàng xuất khẩu của ASEAN.

“Việt Nam hiện nay đã trở thành trung tâm sản xuất chế tạo của khu vực”, báo cáo nhận định.

Tầng lớp trung lưu của Việt Nam tăng nhanh và được dự báo tăng gấp đôi so với hiện nay lên 33 triệu người vào năm 2030, giúp gia tăng tiêu dùng cá nhân và thúc đẩy thương mại bán lẻ.

Sản lượng nông nghiệp được dự báo tăng nhẹ trong năm 2017 với viễn cảnh giá lương thực toàn cầu tăng và thời tiết bớt biến động hơn.

Đạt mức thu nhập trung bình cao vào năm 2031

ADB cũng đưa ra cảnh báo, lạm phát tiếp tục tăng, chỉ số giá tiêu dùng bình quân tăng 4% năm 2017 và 5% năm 2018. Việt Nam vẫn đứng trước nguy cơ bị tụt hậu dù lĩnh vực dịch vụ và công nghiệp bùng nổ, tăng trưởng GDP vẫn ở mức dưới 7%.

“Việt Nam chỉ đạt được mục tiêu là nước có mức thu nhập trung bình cao vào năm 2031. Tăng mức tăng trưởng thêm 2% sẽ rút ngắn khoảng thời gian này vào năm 2026”, ADB đưa ra đánh giá.

Nguyên nhân “kéo lùi” tăng trưởng, nhân tố chính là nông nghiệp. Theo ADB, nông nghiệp chiếm 18% trong tổng số GDP, nhưng tốc độ tăng trưởng bình quân từ năm 2011 chỉ đạt 2,4%.

“Trước sức ép cạnh tranh quốc tế ngày càng tăng và năng suất lao động trong nước thấp, tăng trưởng của khu vực này đã chậm lại”, ông Eric Sidgwick, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam phát biểu.

Báo cáo nêu bật rằng, sản lượng nông nghiệp bình quân trên mỗi lao động ở Việt Nam chỉ bằng 1/3 của Indonesia và chưa bằng 1/2 so với Thái Lan và Philippines.

Theo ông Eric Sidgwick, việc thúc đẩy tăng trưởng trong nông nghiệp sẽ có tầm quan trọng sống còn để giúp Việt Nam đạt được mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao. Bởi, nếu tăng trưởng nông nghiệp đạt 5%/năm, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam có thể đạt mức hơn 7%/năm.

Cải cách sâu rộng hơn nữa trong nông nghiệp

“Trong khi Việt Nam tiếp tục khắc phục những tác động ngày càng xấu của biến đổi khí hậu đối với nông nghiệp, các cải cách sâu rộng hơn và nguồn vốn đầu tư lớn hơn cho lĩnh vực này sẽ có vai trò then chốt để tăng năng suất nông nghiệp và bảo đảm tăng trưởng đồng đều và bền vững về môi trường trong dài hạn”, ông Sidgwick nói thêm.

Trả lời báo chí về yếu tố chính cản trở phát triển nền nông nghiệp, ông Aaron Batten, chuyên gia kinh tế của ADB cho rằng, là do người nông dân nhận được rất ít lợi nhuận từ quá trình sản xuất của họ. Trong khi, công đoạn trung gian là những doanh nghiệp được hưởng nhiều hơn, khiến người nông dân mất đi mong muốn làm việc.

Theo ông Aaron Batten, Chính phủ cần sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện ngay những cơ chế, chính sách pháp luật, nhất là trong huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực để phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

ADB cũng đưa ra khuyến nghị, cần tạo điều kiện cho cạnh tranh mạnh mẽ hơn trong các chuỗi cung ứng nông nghiệp và chế biến sau thu hoạch, xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn để hỗ trợ các mặt hàng nông sản mang lại giá trị gia tăng cao hơn, áp dụng các thông lệ quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững hơn, và tích hợp hiệu quả hơn những cân nhắc về biến đổi khí hậu vào trong các quy trình ra quyết định.

“Nhìn xa” để không trở thành bãi rác công nghệ của Trung Quốc

Hiện nay Trung Quốc đang có kế hoạch thay thế công nghệ cũ và Việt Nam có đường biên giới rất dài với Trung Quốc. Liệu Việt Nam có trở thành “bãi rác” công nghệ của nước này không?

“Tôi hi vọng là không”, ông Eric Sidgwick trả lời báo chí và cho biết, Trung Quốc đang nhanh chóng trở thành nền kinh tế tiên tiến, tận dụng tối đa công nghệ cao, công nghệ mới trong chiến lược dài hơi.

Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam cho rằng, Việt Nam phải chú ý những công nghệ mà chúng ta đang tiếp nhận. Việc nhập khẩu công nghệ thường có xu hướng lựa chọn loại có chi phí thấp, nhưng cần nhìn vào chi phí công nghệ trong toàn vòng đời chứ không chỉ lợi ích khi nhập vào. Hơn nữa nhập khẩu công nghệ nên từ nhiều quốc gia khác nhau chứ không phải chỉ từ một quốc gia.

“Việt Nam đang đa dạng hóa thị trường xuất khẩu nên tôi tin rằng, sẽ biết nhìn xa, trông rộng trong vấn đề này”, ông Eric Sidgwick nói và thể hiện tin tưởng rằng Việt Nam sẽ không thành bãi rác công nghệ của Trung Quốc.

Thảo Nguyên