Ngày 7/7/2021, ông Zuma bắt đầu chấp hành bản án 15 tháng tù giam vì hành vi bất tuân lệnh của tòa án yêu cầu ra lấy lời khai phục vụ cuộc điều tra tham nhũng trong thời gian 9 năm làm Tổng thống.
Tuy nhiên, chỉ 2 tháng sau, vào đầu tháng 9/2021, Bộ Cải huấn Nam Phi cho biết, ông Zuma được tạm tha vì tình trạng sức khỏe yếu.
Cựu lãnh đạo này sẽ chấp hành phần còn lại của bản án 15 tháng tù theo hình thức cải huấn ngoài cộng đồng.
Tháng 12 năm ngoái, Tòa án Cấp cao đã bác bỏ quyết định tạm tha và lệnh cho ông Zuma trở lại nhà tù.
Ông Zuma đã kháng cáo và vẫn được tự do.
Trong diễn biến mới nhất, ngày 21/11, Tòa án Tối cao đã ra phán quyết cho rằng, quyết định cho phép ông Zuma được tạm tha vì lý do y tế theo đề xuất của Ban Cố vấn Tạm tha Y tế chuyên khoa là bất hợp pháp.
"Trên bất kỳ cơ sở nào có thể hiểu được, quyết định tạm tha là bất hợp pháp và vi hiến. Tòa án Cấp cao đã đúng khi bác bỏ quyết định này", theo Tòa án Tối cao.
Bên cạnh việc công nhận quyết định của Tòa Cấp cao, phán quyết của Tòa án Tối cao cũng bác bỏ quyết định của Bộ Cải huấn đưa ra hồi tháng 10 năm nay, rằng bản án tù của ông Zuma đã kết thúc trong khi kháng cáo của ông còn đang được xem xét.
"Nói cách khác, ông Zuma, theo luật, vẫn chưa chấp hành xong bản án của mình. Ông ấy phải quay lại Trung tâm Cải huấn Estcourt để thực hiện điều đó", bản án của Tòa Phúc thẩm Tối cao nêu rõ.
    |
 |
| Cựu Tổng thống Nam Phi Jacob Zuma tham dự một cuộc họp báo ở Johannesburg, Nam Phi, ngày 22/10/2022. Ảnh: REUTERS/Siphiwe Sibeko |
Trong một tuyên bố, Bộ Cải huấn cho biết, cơ quan này ghi nhận đầy đủ và tôn trọng quyết định của tòa án.
Ông Zuma, 80 tuổi, giữ chức Tổng thống Nam Phi từ năm 2009 đã buộc phải từ chức vào năm 2018.
Tổng thống đương nhiệm Cyril Ramaphosa, khi đó là Phó Chủ tịch Đảng cầm quyền Đại hội Dân tộc Phi (ANC), lên kế nhiệm.
Ông Zuma đang phải đối mặt với các cáo buộc tham nhũng liên quan đến một thỏa thuận mua bán vũ khí mờ ám vào năm 1999.
Tuy nhiên, cựu Tổng thống đã bác bỏ 16 cáo buộc tham nhũng, hối lộ và lừa đảo liên quan đến hợp đồng mua máy bay chiến đấu, tàu tuần tra và thiết bị quân sự từ 5 công ty sản xuất vũ khí của châu Âu.
Theo Tổng thống Cyril Ramaphosa, ít nhất 500 tỷ rand (28 tỷ USD) đã bị thất thoát khỏi quỹ nhà nước trong nhiệm kỳ của ông Zuma.