Đêm 7/10, Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc – cơ quan kiểm soát nội bộ cao nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc, ra thông báo vắn tắt khẳng định Thứ trưởng Bộ Công an Trung Quốc Meng Hongwei (Mạnh Hồng Vĩ), người đồng thời giữ chức vụ Chủ tịch Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) đã bị giới chức Trung Quốc bắt giữ.

Tuyên bố của Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc (CCDI) nêu rõ ông Meng “đang bị Ủy ban Giám sát Quốc gia Trung Quốc (NSC) điều tra với nghi vấn vi phạm pháp luật”. CCDI không cung cấp thêm thông tin.

Tuyên bố trên xuất hiện vào thời điểm một ngày sau khi tổ chức Interpol có trụ sở ở Lyon (Pháp) chính thức yêu cầu Trung Quốc cung cấp thông tin về ông Meng. Ngay sau đó, Interpol ra một thông báo nói rằng ông Meng đã từ chức và điều này có hiệu lực tức thì. Theo đó, Phó Chủ tịch Interpol Kim Jong-yang sẽ đảm nhiệm cương vị quyền Chủ tịch Interpol cho đến khi tổ chức được một cuộc bỏ phiếu mới tại đại hội đồng khóa tới của Interpol, vào tháng 11/2018.

Sự mất tích bí ẩn của Chủ tịch Interpol

Ông Meng là vị Chủ tịch Interpol người Trung Quốc đầu tiên. Việc ông Meng đảm nhiệm vị trí này được nhiều người xem là một dấu hiệu về uy tín ngày càng gia tăng của Trung Quốc trên trường quốc tế.

Trong nhiều ngày, sự biến mất của ông Meng đã trở thành hàng tít lớn của nhiều hãng truyền thông nước ngoài.

Hãng tin Mỹ AP cho hay, bà Grace Meng, vợ của ông Meng Hongwei, vào hôm 5/10 có thông báo rằng bà không nghe được tin tức nào từ chồng bà kể từ ngày 25/9, khi chồng bà lên đường trở về Trung Quốc.

Grace Meng nói với các phóng viên rằng ông Meng có gửi cho bà tin nhắn là một hình biểu tượng con dao vào ngày đó. Bà Grace hiểu đó là tín hiệu cảnh báo rằng ông đang gặp nguy hiểm. Bốn phút sau, ông gửi tiếp cho bà một tin nhắn với nội dung “hãy chờ cuộc gọi của anh”. Nhưng từ đó bà Grace không còn liên lạc được với ông Meng nữa và không biết chuyện gì đã xảy ra với ông.

Hôm 5/10, Interpol ra thông cáo báo chí nói rằng tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế này biết “ông Meng biến mất”.

Interpol cho biết thêm: “Đây là vấn đề của giới chức liên quan ở cả Pháp và Trung Quốc”.

Hôm 6/10, Interpol ra thông cáo thứ 2, nói rằng họ đã chính thức yêu cầu Trung Quốc cung cấp thông tin về ông Meng.

Thông cáo nhấn mạnh: “Ban Tổng thư ký của Interpol đang mong chờ một phản ứng chính thức từ phía giới chức Trung Quốc để giải quyết các quan ngại về tình trạng sức khỏe của Chủ tịch”.

Vợ của Meng Hongwei bất ngờ

Đầu ngày 7/10, Grace Meng tổ chức họp báo ở Lyon, lần đầu tiên nói chuyện với phóng viên trên khắp thế giới về việc chồng bà biến mất.

Bà Grace phát biểu tại buổi họp báo: “Từ giờ trở đi, tôi đã chuyển từ chỗ buồn đau và sợ hãi sang nỗ lực tìm kiếm sự thật, công lý và trách nhiệm đối với lịch sử. Vì người chồng tôi yêu sâu sắc, vì các con của tôi, vì người dân Tổ quốc tôi, vì những người vợ và con cái họ, để chồng và cha của họ không còn biến mất này”.

Ngay sau khi CCDI công bố thông tin về vị thế của Meng, bà Grace nói với hãng tin AP rằng bà khó khăn lắm mới có thể tin được điều đó.

Trong tin nhắn gửi hãng AP, bà Grace viết: “Đây là sự sụp đổ [đối với Meng – ND]. Ông ấy vốn cả đời theo đuổi chế độ pháp quyền”.

Quyền lực cực lớn của NSC trong chống tham nhũng

Tuy nhiên, đối với nhiều nhà quan sát tình hình Trung Quốc, diễn biến nói trên không quá bất ngờ.

Hồi tháng 4, ông Meng đã mất ghế trong Đảng ủy Công an Trung ương Trung Quốc mặc dù tên ông vẫn xuất hiện trên website Bộ Công an Trung Quốc với tư cách Thứ trưởng. Đối với những người am tường tình hình chính trị Trung Quốc, đây là dấu hiệu lớn cho thấy sự nghiệp chính trị của Meng có thể tan thành mây khói.

Đầu năm 2018, Trung Quốc chính thức thành lập Ủy ban Giám sát Quốc gia (NSC) – một cơ quan mới đầy quyền uy về chống tham nhũng và đã được đưa vào Hiến pháp Trung Quốc. Theo Luật Giám sát Quốc gia mới được ban hành ở Trung Quốc, NSC là cơ quan giám sát cao nhất, có quyền giám sát tất cả các công chức thực hành quyền hành công.

NSC có quyền điều tra vô cùng rộng lớn, bao gồm việc thẩm tra các nghi phạm, thực hiện lục soát, thu thập, niêm phong, thu giữ và thanh tra. Đáng lưu ý có lẽ là quyền tạm giữ.

NSC đã đưa ra khái niệm mới là “lưu trí” để chỉ việc cơ quan này có quyền bắt giữ bất cứ nghi phạm tham nhũng nào phục vụ công tác điều tra.

Theo Trung Hiếu/VOV.VN