(Thanh tra) - Đây là một trong những nội dung chính được quy định tại Nghị định số 59 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN).
Không sử dụng tài sản của Nhà nước vào việc riêng
Theo Điều 3 của Nghị định, các hành vi tham nhũng được quy định tại các khoản 8, 9, 10, 11 và 12 thuộc Điều 3 Luật PCTN gồm các hành vi như: Đưa hối lộ, môi giới hối lộ (được thực hiện bởi người có chức vụ, quyền hạn để giải quyết có lợi công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc địa phương)…
Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản của Nhà nước vì vụ lợi gồm: Sử dụng tài sản của Nhà nước vào việc riêng; cho thuê, cho mượn tài sản của Nhà nước trái quy định của pháp luật; sử dụng tài sản của Nhà nước vượt chế độ, định mức, tiêu chuẩn...
Hành vi nhũng nhiễu vì vụ lợi: Là hành vi cửa quyền, hách dịch, gây khó khăn, phiền hà khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ, đòi hỏi, ép buộc cơ quan, tổ chức, cá nhân khác phải nộp những khoản chi phí ngoài quy định hoặc phải thực hiện hành vi khác vì lợi ích của người có hành vi nhũng nhiễu...
Hành vi không thực hiện nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi: Là hành vi cố ý không thực hiện trách nhiệm mà pháp luật quy định cho mình để triển khai nhiệm vụ, công vụ được giao hoặc không thực hiện đúng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục, thời hạn liên quan đến nhiệm vụ, công vụ của mình vì vụ lợi. Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vì vụ lợi.
Nghị định cũng quy định về việc công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị như việc bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch trong việc ban hành danh mục bí mật Nhà nước của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Theo đó, danh mục bí mật Nhà nước do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền ban hành theo quy định của pháp luật về bí mật Nhà nước không được bao gồm những nội dung bắt buộc phải công khai theo quy định tại các Điều 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 26a, 26b, 26c, 26d, 27, 28, 29, 30 và Điều 46a Luật PCTN.
Bộ Công an và cơ quan, tổ chức có thẩm quyền phải bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch của Luật PCTN trong việc lập, ban hành các danh mục bí mật Nhà nước.
Căn cứ vào nội dung, đối tượng của thông tin được công khai và mục đích của việc công khai thông tin, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị lựa chọn hình thức công khai theo quy định tại Điều 12 Luật PCTN; có trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo việc áp dụng hình thức công khai và chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm các quy định về áp dụng hình thức công khai theo quy định của pháp luật.
Trong trường hợp pháp luật có quy định cụ thể về hình thức công khai thì phải áp dụng hình thức công khai đó. Ngoài ra, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm áp dụng một hoặc một số hình thức công khai theo quy định tại các điểm b, c, d, đ và e khoản 1 Điều 12 Luật PCTN.
Thông tin được cung cấp phải bằng văn bản
Điều 6 của Nghị định 59 của Chính phủ qui định cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu cung cấp thông tin có các quyền yêu cầu cung cấp thông tin về hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị theo quy định tại Điều 31 và Điều 32 Luật PCTN; được nhận thông tin đã yêu cầu hoặc nhận văn bản trả lời về việc từ chối hoặc chưa cung cấp thông tin; khiếu nại về việc không cung cấp thông tin hoặc không thực hiện nghĩa vụ cung cấp thông tin theo đúng quy định của pháp luật.
Thông tin được cung cấp phải bằng văn bản hoặc thông điệp dữ liệu có ghi rõ họ, tên, địa chỉ, lý do của việc yêu cầu cung cấp thông tin; thực hiện quyền yêu cầu cung cấp thông tin theo quy định tại Luật PCTN và Nghị định này.
Không được lợi dụng quyền yêu cầu cung cấp thông tin để gây rối hoặc để thực hiện các hành vi trái pháp luật gây thiệt hại cho cơ quan, tổ chức, cá nhân và chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật về việc thực hiện yêu cầu cung cấp thông tin.
Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định cụ thể về quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được yêu cầu cung cấp thông tin. Theo đó, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được yêu cầu cung cấp thông tin có các quyền được biết lý do của việc yêu cầu cung cấp thông tin; từ chối cung cấp các thông tin thuộc bí mật nhà nước và những nội dung khác theo quy định của Chính phủ, thông tin đã được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, phát hành ấn phẩm hoặc niêm yết công khai, thông tin không liên quan đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị được yêu cầu; yêu cầu người được cung cấp thông tin sử dụng thông tin đó hợp pháp và bảo đảm tính chính xác khi sử dụng thông tin đó.
Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được yêu cầu cung cấp thông tin có nghĩa vụ cung cấp thông tin bằng văn bản hoặc thông điệp dữ liệu cho cơ quan, tổ chức, cá nhân theo đúng trình tự, thủ tục, thời hạn được quy định tại Luật PCTN và Nghị định này; trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do cho cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu cung cấp thông tin biết trong trường hợp không cung cấp hoặc chưa cung cấp được; hướng dẫn tiếp cận thông tin được yêu cầu trong trường hợp thông tin đó đã được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, được phát hành ấn phẩm hoặc niêm yết công khai; chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật về việc thực hiện yêu cầu cung cấp thông tin.
Lê Nguyên
