Ông Nguyễn Hòa Trợ, nguyên Chánh Thanh tra tỉnh Quảng Nam phát biểu tại Đại hội Công đoàn nhiệm kỳ 2005-2007. Ảnh: Thanh Nhung

Năm 1997, từ Đà Nẵng vào Quảng Nam nhận nhiệm vụ, ông Trợ ở lại trong căn nhà tập thể đơn sơ trong khuôn viên cơ quan Thanh tra tỉnh. Cuộc sống đơn giản, tiết kiệm, gần như hòa mình với tập thể. Sáng sớm, người ta thấy ông cặm cụi tưới những chậu mai, cây si, bonsai - góc vườn nhỏ ấy chính là nơi ông tĩnh tâm sau những buổi làm việc căng thẳng. Nhưng điều để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng đồng nghiệp không chỉ là hình ảnh người Chánh Thanh tra bên chậu cây cảnh, mà là tinh thần nghiêm cẩn, chuẩn mực và tỉ mỉ trong từng chi tiết của công việc lẫn đời sống hàng ngày.

Trong công việc, ông nổi tiếng là người kỹ lưỡng đến từng lỗi nhỏ. Ông nhắc nhân viên sửa từng câu chữ trong báo cáo, từng lời lẽ khi tiếp dân, thậm chí chỉnh cả cách ngồi, cách chào, cách ăn mặc khi ra ngoài làm việc. Có thời điểm, nhiều cán bộ trẻ rụt rè khi phải lên làm việc trực tiếp với ông, vì chỉ cần một sai sót nhỏ cũng bị “soi” kỹ càng - từ lời ăn tiếng nói cho đến lề lối tác phong.

Thế nhưng, thời gian qua đi, khi ông về hưu vào năm 2006, thì những lời nhắc ấy lại trở thành điều mà bao thế hệ nhân viên ghi nhớ và trân trọng.

Một cán bộ từng là cấp dưới chia sẻ: “Hồi đó, tụi tôi ai cũng sợ bị anh Trợ ‘sửa lưng’. Nhưng nhờ vậy mà mình trưởng thành, chỉn chu từng centimet – từ cách viết văn bản đến cách ứng xử với dân. Đến giờ, nhiều điều anh dạy vẫn còn nằm lòng”.

Một cán bộ khác, nay là lãnh đạo phòng, kể lại: “Anh Trợ như cái thước đo trong cơ quan. Nhờ anh mà mình biết thế nào là ‘làm đúng, làm đủ, làm sạch’. Anh về hưu rồi mà bóng dáng của anh vẫn như còn trong từng góc phòng họp, từng buổi giao ban”.

Không chỉ nghiêm khắc với người khác, ông Trợ còn rất nghiêm với chính mình. Ông sống giản dị, không khoa trương, luôn giữ mình trong sạch, đúng như lời Bác Hồ từng căn dặn “Cán bộ Thanh tra như cái gương cho người ta soi mặt, gương mờ thì không soi được”.

Suốt một đời làm thanh tra, ông Trợ đã giữ cho mình tấm gương trong, để soi mình, soi người, và để thế hệ sau có một hình mẫu đáng noi theo.

Giờ đây, khi tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng đang từng bước hợp nhất trở lại theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tổ chức bộ máy ngành Thanh tra cũng sẽ có sự thay đổi, có thể gộp chung về một đầu mối duy nhất – Thanh tra thành phố Đà Nẵng. Có người xem đó là sự “khép lại” chặng đường gần ba thập kỷ của Thanh tra tỉnh Quảng Nam. Nhưng nếu nhìn kỹ hơn, đó không phải là hồi kết – mà là sự tiếp nối của một nền tảng đã được vun đắp từ những con người như ông Nguyễn Hoài Trợ.

Tấm gương của ông là một phần ký ức, một phần truyền thống và cũng là một phần niềm tin – rằng dù tổ chức có thay đổi, thì giá trị cốt lõi “cống hiến và liêm chính” vẫn luôn là kim chỉ nam cho mọi hành động.

Thanh tra là gương soi, và ông - người đã lặng lẽ một đời làm gương - sẽ mãi là biểu tượng của sự nghiêm cẩn, tận tụy và trong sáng – như chính mảnh đất Quảng Nam kiên trung, nghĩa tình nơi ông đã gắn bó, cống hiến trọn vẹn cả một thời trai tráng.