Số tiền sai phạm 37 triệu USD chưa được xử lý dứt điểm tại dự án nhà ở số 90A đường Lý Thường Kiệt, quận 10. Ảnh: GT

Biết sai vẫn làm

Sau bài học thất thoát từ việc đổi đất lấy hạ tầng tại TP Vũng Tàu mà phần thiệt thòi thuộc về ngân sách, khi Luật Đất đai 2003 được thông qua đã nghiêm cấm hình thức này. Thế nhưng, quy định cấm này đã được UBND TP Hồ Chí Minh cố tình vi phạm khi tiến hành ký kết hợp đồng với Công ty TNHH Một thành viên phát triển GS Sài Gòn vào tháng 7/2007, theo hình thức đổi 5 khu đất có diện tích gần 1 triệu m², có vị trí đắc địa lấy tuyến đường Tân Sơn Nhất - Bình Lợi - Vành đai ngoài. Hành vi sai phạm này đã được Thanh tra Chính phủ làm rõ tại Kết luận số 158/KL-TTCP ngày 30/1/2011. Điều bất thường là sau khi Thủ tướng Chính phủ có văn bản đồng ý với Kết luận số 158/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ, trách nhiệm xử lý sai phạm về tài chính liên quan đến 5 khu đất đã được chuyển đổi thành dự án BĐS vẫn chưa được UBND TP Hồ Chí Minh thực hiện nghiêm túc nhằm thu hồi tài sản sai phạm cho ngân sách trong khi Sở Tài chính vẫn liên tục kêu với Chính phủ rằng địa phương khó khăn trong thu ngân sách theo chỉ tiêu được giao.

Còn khi thực hiện đúng pháp luật về đấu giá thì chỉ với khu đất trước đó là trụ sở của Cty Xổ số Kiến thiết, rộng 3.000m² tại số 23 đường Lê Duẩn, phường Bến Nghé, quận 1, ngân sách TP Hồ Chí Minh đã thu được 1.430 tỷ đồng. Đây là mức giá mà theo ông Phạm Văn Sỹ - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản, là mức kỷ lục trong tất cả các phiên đấu giá; mức giá trúng đấu giá cao hơn 2,6 lần so với giá khởi điểm, cũng là tài sản nhà, đất công có giá bán đấu giá cao nhất từ trước đến nay.

Ngay sau sự kiện đấu giá này, nhiều cơ quan chuyên môn mới giật mình nhìn lại hàng loạt khu đất có vị trí tốt hơn và có diện tích lớn hơn nhiều nhưng đã được bán chỉ định cho các DN kinh doanh nhà đất… Nhiều khu đất khác như 1,7ha tại số 1bis 1 kep Nguyễn Đình Chiểu, cùng hàng loạt khu đất được giao không qua đấu giá cho Cty Cổ phần Đầu tư dịch vụ thương mại TP Hồ Chí Minh (Citiland), cho Tập đoàn Trung Thủy… thực hiện kinh doanh BĐS tại các quận trung tâm, dù việc làm này là trái với quy định pháp luật, gây thất thoát cho ngân sách, tiềm ẩn nguy cơ nhà đầu tư thứ cấp sẽ mất vốn vì các tranh chấp pháp lý khi chính sách được điều chỉnh.

Bất thường tăng trưởng

Trong khi các khu đất vàng, nhiều diện tích nhà đất thuộc tài sản Nhà nước lần lượt rơi vào tay các tập đoàn tư nhân thì người dân và các cơ quan quản lý tiếp tục “đấu tay đôi” gay gắt về chính sách bồi thường giải tỏa liên quan đến câu chuyện thu hồi đất cho DN.

Ngược lại, mỗi kỳ đại hội cổ đông của các tập đoàn BĐS lớn như Citiland, Cty Cổ phần Đầu tư BĐS Sài Gòn Thương Tín...trên các trang thông tin lại tràn ngập số liệu tăng trưởng về diện tích nhà đất đã bán, đang bán, sẽ bán, cũng như nguồn lợi nhuận khổng lồ thu được từ chính sách giao đất không qua đấu giá, bán chỉ định nhà đất.

Khu đô thị mới Thủ Thiêm dùng ngân sách chi cho thu hồi đất, nhưng sau đó lại giao cho DN kinh doanh BĐS không qua đấu giá quyền sử dụng đất. Ảnh: GT

Ngay khi thông tin về việc Bộ Tài chính sẽ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Thanh tra Chính phủ thanh tra việc chấp hành pháp luật đất đai tại 60 dự án BĐS, thì một số DN đã công bố các văn bản của một số chi cục thuế nhằm chứng minh đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính về đất đai. 

Theo quan điểm của Cục trưởng Cục III Võ Văn Đồng, trong quá trình thanh tra sẽ làm rõ các vấn đề có liên quan nhằm xử lý đúng quy định về tài chính đất đai tại 60 dự án. Thực tế đã chứng minh, có nhiều dự án, dù hồ sơ pháp lý rất đầy đủ nhưng qua thanh tra lại phát hiện ra thời điểm có quyết định giao đất và thời điểm DN đã bán sản phẩm nhà đất không phù hợp quy định, gây thất thoát cho ngân sách.

Nói thẳng về hiện tượng lách luật khi kiến nghị phương án bán chỉ định hàng loạt khu đất vàng, hàng loạt trụ sở DN Nhà nước có vị trí đắc địa, Cục trưởng Cục III Võ Văn Đồng đã dẫn chứng rằng: Dự án nhà ở tại số 90A đường Lý Thường Kiệt, quận 10, dù được chuyển tên cho Cty Cổ phần Phú Sơn Thuận thực hiện xây dựng nhà cao tầng nhưng số tiền sai phạm 37 triệu USD được thanh tra kết luận vẫn chưa được xử lý dứt điểm; hay như sai phạm hơn 500 tỷ đồng tại D.A bất động sản của Sacomreal tại khu đất vườn rau Tân Thắng, quận Tân Phú; sai phạm khi UBND TP Hồ Chí Minh dùng ngân sách để giải tỏa 160ha đất tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, nhưng sau đó lại giao cho gần 50 DN kinh doanh BĐS không qua đấu giá, gây thất thu cho ngân sách, gây ra hiện tượng tiếp khiếu, tiếp tố kéo dài của nhân dân. Đây là những điểm đen cần được thanh tra làm rõ để thu hồi tài sản cho ngân sách, từng bước minh bạch hóa thị trường BĐS, nâng cao niềm tin của nhân dân vào quyết tâm phòng, chống tham nhũng trong lĩnh vực nhà đất.

          Ngọc Giang - Lê Tú