Ngay gần UBND quận 7, phía sau Ban Quản lý Khu Nam, chủ đầu tư D.A Riviera Point, san lấp gần 4.700m2 rạch Cả Cấm. Ảnh TD

Vô tư lấp rạch, ngang nhiên lấn sông

Ngay gần UBND quận 7, phía sau Ban Quản lý Khu Nam, cả một đoạn rạch Cả Cấm, cùng một số rạch nhỏ thoát nước có diện tích gần 4.700m² đã được chủ đầu tư dự án (D.A) nhà cao tầng có tên là Riviera Point bơm cát san lấp. Dù quy mô chiếm đất của D.A này là gần 90.000m² nhưng sau khi lấp rạch, chủ đầu tư đã quên nghĩa vụ xây dựng hồ điều tiết nước để giảm ngập cho các khu vực xung quanh. Vì vậy, mỗi khi trời mưa, cuộc sống của người dân khu phố 3, phường Tân Phú, quận 7, lại bị đảo lộn vì nước không thoát kịp ra rạch Cả Cấm.

Nỗi khổ này của người dân chỉ được ghi nhận tại các buổi tiếp xúc cử tri, còn chủ đầu tư là Công ty TNHH Riviera Point vẫn vô tư quảng cáo rằng khi hoàn thành, Riviera Point sẽ là D.A cao nhất tại quận 7, với chiều cao 40 tầng, cung cấp hơn 2.000 căn hộ cao cấp.

Chỉ đến khi Thanh tra TP tiến hành thanh tra và tháng 1/2016 có kết luận về hàng loạt sai phạm khi Công ty TNHH Riviera Point không thực hiện đúng quy định là tỷ lệ thay thế bằng 1,2 lần diện tích rạch được xem xét cho san lấp, thì nhiều sở, ngành mới biết rằng, thời gian qua tình trạng ngập cục bộ xung quanh khu hành chính quận 7 có nguyên nhân là chủ đầu tư quên thực hiện hồ điều tiết. Điều bất thường là, Chủ tịch UBND quận 7 khi ký quyết định phê duyệt quy hoạch tỷ lệ 1/500 của DA Riviera Point cũng đã “quên” hạng mục hồ điều tiết để thay thế các đoạn rạch đã lấp!

Cần làm rõ dấu hiệu lấn chiếm sông rạch của D.A An Gia Riverside tại phường Phú Thuận để xử lý theo pháp luật. Ảnh TD

Trong khi đó, phần lớn hai bên bờ sông ông Lớn thuộc D.A khu dân cư Trung Sơn thuộc địa bàn xã Bình Hưng, huyện  Bình Chánh và phường Tân Hưng, quận 7, đã xuất hiện hàng loạt quán nhậu, nhà trọ lấn chiếm hành lang bảo vệ sông. Phía chân cầu Him Lam (quận 7) là các dãy nhà trọ, bãi đậu xe nằm sát mép sông, nhiều khu vực đất công cộng đang bị san lấp tràn ra mép nước trong sự bất lực của chính quyền địa phương. Từ chân cầu Him Lam (huyện Bình Chánh) kéo dài đến hết khu dân cư Trung Sơn, qua đến khu biệt thự của Cty Cổ phần Phát triển Nam Sài Gòn, có ít nhất 3 quán nhậu, cùng nhiều công trình có kết cấu kiên cố, bãi tập kết vật liệu… nằm trọn trong hành lang bảo vệ sông ông Lớn, thuộc quy hoạch đất cây xanh nhưng vẫn không bị cơ quan chức năng xử lý.

Làng ẩm thực cù lao xanh và bến đậu du thuyền vi phạm hành lang bảo vệ sông rạch tại huyện Nhà Bè. Ảnh TD

Sai phạm cũ chưa giải quyết, phát sinh thêm sai phạm mới

Đối diện khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng, phía bên kia rạch ông Kích thuộc địa bàn huyện Nhà Bè là công trình quán nhậu và bãi du thuyền nằm sừng sững như thách thức dư luận. Theo phản ánh của người dân, quán nhậu có tên là Làng Ẩm thực cù lao xanh và bến đậu du thuyền này là của các đại gia mở ra để phục vụ nhu cầu bàn chuyện kinh doanh bất động sản. Còn xuôi xuống hạ nguồn gần cầu Rạch Đỉa là sân tập golf và một số hạng mục xây dựng nằm trong khu dự án bất động sản của nhiều đại gia vẫn chưa được xử lý đúng quy định.

Phía mặt tiền đường Nguyễn Hữu Thọ, hàng loạt hạng mục phòng khám, quán nhậu, bãi xe… vô tư mọc lên trên phần đất hơn 3.900m² được quy hoạch để xây dựng cao ốc văn phòng, gây ngập cục bộ cho đường vào khu dân cư Him Lam, phát sinh ô nhiễm môi trường. 

Theo phản ánh của vợ chồng bà Phạm Thị Lụa, cán bộ hưu trí có nhà tại phường Tân Hưng, phần lớn diện tích đất này thuộc quyền sử dụng hợp pháp của gia đình theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được UBND quận 7 cấp năm 2000. Đến nay, chưa có cơ quan chức năng nào thu hồi quyền sử dụng đất của vợ chồng bà đúng pháp luật, đúng thẩm quyền nhưng tháng 1/2009, Sở Tài nguyên và Môi trường đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng phần đất này cho Cty Cổ phần Him Lam. 

Nhiều khu vực đất công cộng tại phường Tân Hưng bị san lấp tràn ra mép nước, trong sự bất lực của chính quyền địa phương. Ảnh TD

Khi vợ chồng bà khiếu nại thì ngày 7/2/2012, Cty Cổ phần Him Lam đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Cty TNHH Điện tử Tiến Đạt. Trong khi UBND quận 7 ban hành các quyết định thụ lý đơn khiếu nại, sau đó TAND quận 7 có văn bản thụ lý vụ án thì ngày 10/5/2013, Sở Tài nguyên và Môi trường vẫn ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BK629294 cho Cty TNHH Điện tử Tiến Đạt.

Liên quan đến trách nhiệm quản lý đất ven sông kênh rạch, thời gian qua, Thanh tra TP Hồ Chí Minh đã kiến nghị xử lý sai phạm tại vụ san lấp rạch Bần Đôn, nhưng chỉ duy nhất ông Hồ Thái Thành, Trưởng phòng Quản lý đô thị quận 7, bị tạm ngừng chức vụ để chờ xử lý, còn nhiều cán bộ khác có liên quan vẫn chưa bị xử lý đúng quy định dù UBND TP Hồ Chí Minh đã có văn bản chỉ đạo cụ thể. 

Dư luận cũng đang lo lắng về chuyện hàng chục ha đất ven sông, kênh rạch tại 10 phường được UBND quận 7 giao cho các hộ dân quản lý từ tháng 6/2003 đến nay đã được thực hiện với kết quả ra sao khi thống kê hàng năm của Sở Giao thông Vận tải cho thấy quận 7 vẫn là “điểm đen” vi phạm hành lang bảo vệ sông, rạch.

Hàng chục ha đất ven sông, kênh rạch tại 10 phường được UBND quận 7 giao cho các hộ dân quản lý từ tháng 6/2003 đến nay nhưng chưa được kiểm tra kết quả theo quy định. Ảnh TD

Ngược lại, ngay khu vực đường Đào Trí, phường Phú Thuận, đường thoát nước ra sông Sài Gòn đang bị hàng loạt công trình xây dựng bóp nghẹt. Trong đó có tòa tháp 25 tầng có tên An Gia Riverside, do Công ty Cổ phần Đầu tư bất động sản Gia An làm chủ đầu tư có diện tích sàn xây dựng hơn 61.000m², với 246 căn hộ, nằm sát cạnh cầu bắc qua con rạch. 

Theo quan sát của một cán bộ Thanh tra Sở Xây dựng, dấu hiệu vi phạm hành lang bảo vệ sông, rạch là rất rõ, cần được kiểm tra để xử lý kịp thời tránh lặp lại vết xe đổ như trường hợp DA Riviera Point.

Thực tế đang xuất hiện tình trạng đất công cộng ven sông, kênh rạch tại quận 7, huyện Bình Chánh, huyện Nhà Bè, bị nhiều cá nhân dùng nhiều chiêu thức biến hóa thành đất tư nhân bằng cách bao chiếm làm quán nhậu, làm nơi thả chó, chăn nuôi heo, làm bãi cát, bãi đổ chất thải. Đánh giá của Trung tâm Chống ngập TP Hồ Chí Minh cho thấy, các quận, huyện thuộc khu Nam là vùng đất trũng, nơi thoát nước cho nhiều quận trung tâm. Tình trạng hàng loạt công trình xây dựng lấn chiếm hành lang bảo vệ sông, rạch, thậm chí lấp cả ngàn m² rạch đã gây ra hiện tượng ngập nước kéo dài làm đảo lộn cuộc sống của người dân mỗi khi trời mưa.

Giáng Thăng - Thảo Du