Khai trường 26, thị trấn Bát Xát, huyện Bát Xát. Ảnh: ND

Tờ trình số 98 ngày 22/3/2021 của UBND huyện Bát Xát nêu: Căn cứ vào hồ sơ xử lý vi phạm hành chính đối với Cty Apatit; theo kết quả kiểm tra hoạt động khai thác quặng apatit tại khai trường 26, tổ 9, thị trấn Bát Xát của Phòng Tài nguyên và Môi trường (TNMT), UBND huyện Bát Xát nhận thấy Cty Apatit đã thực hiện các hoạt động san gạt và khai thác trên diện tích đất rừng sản xuất là 3,55ha nhưng chưa hoàn thiện các thủ tục thuê đất theo quy định và thực hiện đổ thải đất, đá thải trong quá trình mở mỏ, khai thác không đúng vị trí đã xác định trong thiết kế mỏ đã được Sở Công thương tỉnh Lào Cai phê duyệt tại Văn bản số 1494 ngày 5/10/2020, mà chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận bằng văn bản với diện tích đổ thải là 3,5ha, khối lượng đã thực hiện đổ thải tại thời điểm triểm tra là 100.000m³.

Căn cứ khoản 2, Điều 38 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012; khoản 3, Điều 38 Nghị định 91 ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; khoản 2, Điều 64 Nghị định số 36 ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, thì thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi trên vượt quá thẩm quyền của Chủ tịch UBND huyện Bát Xát.

UBND huyện Bát Xát trình Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai ban hành quyết định xử vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai và khoáng sản đối với Cty Apatit với tổng số tiền là 540 triệu đồng.

Được biết, khai trường khai thác quặng apatit số 26, tổ 9, thị trấn Bát Xát, huyện Bát Xát được UBND tỉnh Lào Cai cấp phép cho Cty Apatit tại Quyết định số 4099 ngày 6/12/2019, với phương pháp khai thác lộ thiên, với công suất khai thác là hơn 166 nghìn tấn quặng loại 1 và 218 nghìn tấn quặng loại 3 và thời gian khai thác là đến ngày 31/12/2020.

Tại Điều 3 Giấy phép nhấn mạnh: Trước khi tiến hành khai thác, Cty Apatit phải thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật có liên quan và các quy định tại giấy phép này nộp cho Sở TNMT Lào Cai, Sở Công thương Lào Cai thiết kế mỏ được người có thẩm quyền phê duyệt theo quy định; đăng ký ngày bắt đầu xây dựng cơ bản mỏ, ngày bắt đầu khai thác, thông báo về giám đốc điều hành mỏ, kế hoạch khai thác, chế biến tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định, hoàn thiện hồ sơ pháp lý về đất đai theo quy định.

Ngày 18/3/2021, UBND tỉnh Lào Cai có Văn bản số 990 gửi tới các Sở TNMT, Công thương, UBND huyện Bát Xát, Cty Apatit, Công ty Cổ phần Đầu tư Vạn Thắng để chỉ đạo về việc khai thác quặng apatit tại khai trường 26, huyện Bát Xát, đã yêu cầu:

Cty Apatit (chủ đầu tư dự án) và đơn vị thi công khai thác quặng apatit khai trường 26 là Công ty Cổ phần Đầu tư Vạn Thắng (Cty Vạn Thắng - theo Hợp đồng số 333/HĐ-KTTT ngày 5/8/2020) thực hiện nghiêm túc các nội dung sau: Dừng ngay hoạt động khai thác khoáng sản tại khu vực khai trường thi công chưa thực hiện xong công tác giải phóng mặt bằng, chuyển mục đích sử dụng đất và chưa được thuê đất (diện tích nằm ngoài phạm vi được UBND tỉnh cho thuê đất tại Quyết định số 254 ngày 25/1/2021); dừng ngay hoạt động đổ thải đất, đá tại khu vực phía Tây Nam khai trường 26 có diện tích khoảng 3,5ha (khu vực này nằm ngoài phạm vi khu vực bãi thải theo thiết kế mỏ đã được phê duyệt tại văn bản số 1494 ngày 5/10/2020 của Sở Công thương Lào Cai).

Chỉ được phép khai thác hoạt động khai thác, đổ thải trong phạm vi đã được UBND tỉnh Lào Cai cho thuê đất…

Còn theo biên bản làm việc ngày 11/12/2020 về kiểm tra các hoạt động san gạt đất, mở mỏ đối với khai trường 26 do Phòng TNMT huyện Bát Xát, Trung tâm Phát triển quỹ đất, UBND thị trấn Bát Xát và Cty Apatit, Cty Vạn Thắng, cho thấy: Đối với việc khai thác quặng apatit tại khai trường 26, xã Bản Qua (nay thuộc tổ 9, thị trấn Bát Xát) đã được Cty Apatit tổ chức đấu thầu để thực hiện.

Cty Vạn Thắng đã trúng thầu theo Văn bản số 107/2020/CV-TS ngày 10/7/2020 của Công ty Đấu giá hợp danh Thành An về việc thông báo đơn vị trúng đấu giá khai thác quặng và hoàn nguyên khai trường 26.

Cty Apatit đã hợp đồng thuê Cty Vạn Thắng thực hiện khai thác theo Hợp đồng kinh tế số 333 ngày 5/8/2020. Việc thực hiện các hoạt động san gạt đất để mở mỏ là Cty Vạn Thắng tự thực hiện.

Ngày 17/12/2020, Chủ tịch UBND huyện Bát Xát, ông Nguyễn Quang Bình đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai số 6179 để xử phạt Cty Vạn Thắng với số tiền 60 triệu đồng do đã thực hiện hành vi: Hủy hoại đất (san gạt đất làm biến dạng địa hình) với diện tích là 4.800m².

Các tình tiết tăng nặng: Tiếp tục thực hiện hành vi vi phạm hành chính mặc dù người có thẩm quyền yêu cầu chấm dứt hành vi đó (việc san gạt của Cty Vạn Thắng đã được UBND huyện Bát Xát yêu cầu dừng các hoạt động tại Văn bản số 1638 ngày 20/11/2020, tuy nhiên tại thời điểm kiểm tra ngày 11/12/2020, Cty Vạn Thắng vẫn tiếp tục san gạt).

Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc công ty khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm trong thời hạn 15 ngày.

Ngoài ra, UBND huyện Bát Xát yêu cầu Cty Vạn Thắng là tổ chức vi phạm phải nghiêm chỉnh chấp hành quyết định xử phạt này. Nếu quá thời hạn mà Cty Vạn Thắng không tự nguyện chấp hành thì sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật.

Trước thực trạng tái vi phạm của đơn vị tiến hành khai thác quặng apatit tại khai trường 26, UBND huyện Bát Xát đã đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai xem xét, quyết định.

Phóng viên Báo Thanh tra đã liên hệ với UBND tỉnh Lào Cai, Cty Apatit để mong muốn có được thông tin về xử lý vụ việc. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa nhận được hồi âm.

Dư luận đang mong chờ quyết định xử lý của Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai trước vi phạm của đơn vị khai thác quặng apatit ở đây là Cty Apatit và Cty Vạn Thắng sao cho thấu tình, đạt lý, đảm bảo pháp luật và nhất là tránh thất thoát tài nguyên quốc gia.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin.

Nam Dũng - Thành Nam