Mưa lũ bất thường gây thiệt hại cho bà con nông dân tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: TN

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, những ngày qua, không khí lạnh đã và đang tác động đến khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Trời chuyển lạnh vào đêm và sáng sớm, vùng núi cao có nơi xuống dưới 20 độ C. Riêng tại Thủ đô Hà Nội, nhiệt độ thấp nhất ngày ghi nhận được vào ngày 25/5 là 20,6 độ C.

"Thực tế, mức nhiệt độ này trong tháng 5 không phải hiếm gặp và vẫn cao hơn mức nhiệt độ thấp nhất ngày từng ghi nhận là 16,5 độ C vào tháng 5/1981. Gần đây nhất, năm 2017, Hà Nội cũng từng ghi nhận mức nhiệt thấp nhất tháng 5 là 20,8 độ C", ông Khiêm cho hay.

Trong 5 tháng đầu năm 2025, đặc biệt từ đầu tháng 5/2025, Bắc Bộ dù chưa vào giai đoạn cao điểm mùa mưa nhưng đã xuất hiện nhiều hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét, mưa cường suất lớn.

Trong đó, đợt mưa lớn giữa tháng 5 và từ đêm 22 - 26/5 vừa qua tại các tỉnh phía Đông Bắc, Việt Bắc, nhất là tại Lào Cai, Lai Châu, Bắc Kạn, Yên Bái, Quảng Ninh và Hà Tĩnh... gây thiệt hại nặng nề.

Gần đây nhất, trong khi hầu khắp các địa phương đều giảm mưa, riêng Hà Tĩnh xuất hiện mưa lớn so với lịch sử quan trắc trước đây. Lượng mưa ghi nhận trong 1 giờ đồng hồ lên tới 172 mm – hầu như chưa từng xuất hiện trong chuỗi số liệu quan trắc của cơ quan khí tượng thủy văn, không riêng tháng 5 mà suốt trong cả năm. Trên lưu vực sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố (Hà Tĩnh) xuất hiện 1 đợt lũ lớn nhất cùng kỳ tháng 5 trong 30 năm qua.

"Điều này cũng cho thấy thời tiết cực đoan ngày càng xảy ra nhiều hơn trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu. Mưa lớn trong thời gian ngắn không chỉ mang tính chất cục bộ mà có thể xuất hiện ở nhiều khu vực", ông Khiêm nhận định.

Theo ông Khiêm, thời điểm hiện tại khó có thể dự báo xa toàn bộ thiên tai cho cả mùa.

Trước mắt, dự báo từ chiều và đêm 28/5 đến ngày 29/5, khu vực Bắc Bộ và tỉnh Thanh Hóa tiếp tục xuất hiện một đợt mưa lớn. Các địa phương cần theo dõi các thông tin dự báo để chủ động các giải pháp ứng phó kịp thời với những nguy cơ có thể xảy ra như sạt lở, lũ quét ở vùng đồi núi, ngập lụt khu vực thấp trũng, đô thị. 

Nhìn chung, các đợt mưa vừa, mưa to có khả năng xuất hiện và tập trung nhiều trong thời kỳ từ tháng 6 - 8/2025 ở khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ. Từ tháng 9/2025 đến cuối năm, các đợt mưa vừa, mưa to có xu hướng gia tăng ở khu vực Trung Bộ.

Từ tháng 6/2025, nắng nóng suy giảm tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ. Tại khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ còn duy trì đến khoảng tháng 8, từ tháng 9/2025 nắng nóng suy giảm dần, cường độ nắng nóng tương đương với trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ.

Từ tháng 6 - 12/2025, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến ở mức xấp xỉ so với TBNN; riêng tại khu vực Tây Bắc Bắc Bộ tháng 6/2025 cao hơn 0,5 - 1 độ C so với TBNN cùng thời kỳ.

Lượng mưa từ tháng 6 - 12/2025 phổ biến ở mức tương đương so với TBNN, riêng tháng 6/2025 tại khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ, Ninh Thuận, Bình Thuận có lượng mưa phổ biến cao hơn từ 5 - 20% so với TBNN cùng thời kỳ.