ĐBQH Dương Trung Quốc. Ảnh: Văn Bình

Từ TP “sầm uất” đang trở nên “trầm uất”

Theo ĐBQH Dương Trung Quốc (Đồng Nai), có ĐB nói việc thí điểm cơ chế đặc thù cho TP Hồ Chí Minh đã "chín muồi", nhưng ông cho rằng, đã "chín mõm" vì không thể kéo dài được nữa. “Từ một TP sầm uất đang trở nên trầm uất vì những cơ chế ràng buộc”, ĐB Quốc nói.

Nhà sử học cho biết, từ hàng nghìn năm nay, vùng đất Sài Gòn đã có nhiều điều kiện phát triển mạnh mẽ. Thời kỳ trước, người Pháp đã phát biểu "Sài Gòn không những có vị trí chiến lược về mặt chính trị, quân sự mà nó là kho hàng lớn nhất ở Viễn Đông", thời điểm đó Singapore chỉ là một xóm chài.

Nhưng giờ, TP Hồ Chí Minh vẫn nằm trong mặt bằng chung, không khác địa phương khác, dù cố gắng vẫn không bứt phá được. “Có nguyên lý là không sợ thiếu chỉ sợ không công bằng. Nguyên lý này có giá trị phân chia, đạo lý. Còn hiện nay, chúng ta không sợ thiếu, chỉ sợ cào bằng”, ông Quốc nhấn mạnh.

Theo ĐBQH đoàn Đồng Nai, xây dựng nghị quyết riêng cho TP Hồ Chí Minh không chỉ mang lại cho đất nước lợi ích về kinh tế mà cả cơ chế. Sau 5 năm nữa, nếu làm tốt, có thể sẽ áp dụng thêm nhiều TP khác, tạo sự bứt phá chung.

Cùng quan điểm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Đặng Thuần Phong (ĐBQH đoàn Bến Tre) cho rằng, giờ mới tính đến cơ chế riêng cho TP Hồ Chí Minh là hơi muộn, đáng lẽ phải tính toán từ lâu.

“Một thời chúng ta đầu tư dàn trải, thiếu mũi nhọn, trong khi các đầu tàu là động lực để chuyển cả vùng, cả nước lại bị bó hẹp trong các điều kiện. Các đầu tàu vẫn mãi chạy bằng đầu máy hơi nước, trong khi bây giờ người ta đi bằng nguyên tử rồi”, ĐB đoàn Bến Tre nêu, ngay lúc này phải giải quyết “sức ỳ”, để các đầu tàu có sinh lực mới, diện mạo mới, phát triển mạnh mẽ.

ĐBQH Đặng Thuần Phong. Ảnh: TN

ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) nói rõ, “trao cho TP Hồ Chí Minh những cơ chế đặc thù chính là giao nhiệm vụ. Cả nước vì TP Hồ Chí Minh thì TP cũng sẽ làm tốt trách nhiệm của mình vì cả nước. Với nghị quyết này, hy vọng TP sẽ không cần phải loay hoay xé rào mà có đủ căn cứ pháp lý để bứt phá, phát triển, mở ra cách làm mới, tiên phong cho cả nước”.

Cân nhắc áp dụng thuế tài sản

Nhưng theo ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa, các chính sách thuế, phí, lệ phí chắc chắn sẽ có những tác động rất lớn và trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp. Chúng ta cần lường trước những phản ứng tiêu cực của các đối tượng bị tác động.

Còn ĐB Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) thì lo ngại về thuế tài sản. Theo bà, loại thuế này có lịch sử ở nhiều nước như Nhật 10%, Thuỵ Điển 7%, Canada 4%... Nếu áp dụng riêng cho TP Hồ Chí Minh sẽ ảnh hưởng đến sự công bằng trong áp dụng và thực thi chính sách, tạo sự khác biệt giữa những người nộp thuế.

“Thí điểm phải có sự khác biệt nhưng khi những chính sách mang tính thí điểm có thể tác động đến tâm lý cũng như lợi ích của người dân thì cần hết sức thận trọng”, bà Mai tính toán, nếu áp dụng thuế tài sản sẽ ảnh hưởng đến thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán, chỉ số cạnh tranh, hấp dẫn của TP.

Theo ĐB, các nước chỉ áp dụng thuế này khi có cơ sở dữ liệu hiện đại, chính xác về bất động sản, cập nhật biến động thường xuyên. Bên cạnh đó, Nhà nước phải có hệ thống đo đạc hồ sơ địa chính chuẩn xác, có bộ máy đủ mạnh để thực hiện định giá tài sản đảm bảo quyền lợi hài hoà giữa Nhà nước, người nộp thuế và có hệ thống chứng minh tài sản tránh lách luật, trốn thuế. “Hiện nay, khái niệm thuế tài sản, nhiều người dân vẫn còn chưa thực sự hiểu rõ”, bà Mai nói.

ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai. Ảnh Văn Bình

Giải trình trước QH, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa nhận, thuế tài sản là sắc thuế mới, khó, cần sự đồng bộ của các lĩnh vực quản lý khác nên rất cần thí điểm để tổng kết nhân rộng. “Tôi đồng tình với ý kiến của nhiều ĐB nên mở rộng đối tượng thu thuế ở những chính sách thuế hiện có, tập trung vào điều tiết tiêu dùng trên địa bàn TP các mặt hàng ảnh hưởng đến sức khoẻ người dân, mặt hàng nguy cơ cao về ô nhiễm môi trường”, Bộ trưởng nêu.

Thảo Nguyên