(Thanh tra) - Trong khi Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải yêu cầu địa phương báo cáo về vụ phá hơn 20 ha rừng phòng hộ tại 5 tiểu khu 413, 415, 416, 418, 456 thuộc huyện Đăk Đoa, Gia Lai, thì mới đây lại có thêm 10 ha rừng tại khu vực khác tại huyện Kông Cho bị lâm tặc công khai chặt hạ. Điều đó cho thấy từ địa phương đến các cơ quan chức năng thờ ơ, buông lỏng quản lý và bảo vệ rừng. Đến khi phát hiện, vỡ lỡ thì đùn đẩy trách nhiệm cho nhau…?
Trước tình hình khiếu kiện thu hồi đất, đền bù giải toả tại công trình xây dựng nhà máy thủy điện Đăk R’Tih diễn biến gay gắt, kéo dài. UBND tỉnh Đăk Nông đã thành lập Đoàn thanh tra liên ngành do Thanh tra tỉnh chủ trì, đi sâu tìm hiểu từng trường hợp và đã kiến nghị Chủ tịch tỉnh quyết định nâng mức đền bù cho các hộ dân bị giải tỏa thêm gần 30 tỷ đồng.
Dự án thuỷ điện Đăk R’Tih có diện tích phải thu hồi gần 1,4 triệu m2 đất, thuộc địa bàn thị xã Gia Nghĩa và 2 huyện là Đăk R’lấp và Đăk Song, với 1.758 hộ hộ dân bị ảnh hưởng. Do việc thực hiện công bố quy hoạch, triển khai xây dựng, kiểm kê, thu hồi đất, đền bù, hỗ trợ và tái định cư chưa sâu sát và đồng bộ, thể hiện nhiều sai sót, gây phản ứng bất bình trong nhân dân. Công tác kiểm kê đất và tài sản của các hộ dân lần 1 (năm 2003 - 2004) tại 17 hạng mục của dự án khi chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt và chưa có quyết định thu hồi đất.
Về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất tại 25/38 hạng mục chưa tuân thủ quy định. Đặc biệt, chủ đầu tư, các cơ quan chức năng tính chưa đúng, đủ chế độ bồi thường, hỗ trợ cho 534 hộ dân bị thu hồi đất; trong đó tính toán mức bồi thường thiếu cho 527 hộ, hỗ trợ thừa cho 46 hộ. Điều này đã làm phát sinh khiếu nại đông người, kéo dài từ nhiều năm nay.
Đáng chú ý là, việc bồi thường còn thiếu 20% giá trị nhà ở của 47 hộ. Không tính chế độ tái định cư cho 126 hộ hội đủ điều kiện, không áp dụng hỗ trợ đất nông nghiệp liền kề cho 131 hộ… Căn cứ đề nghị của Chi cục thuế huyện, Chủ tịch UBND huyện Đăk R’lấp ban hành Quyết định 2339/QĐ-UBND ngày 31/8/2005 và Quyết định 1322/QĐ-UBND ngày 03/5/2006 về “Phân hạng đất các loại cây trồng tại huyện Đăk R’lấp” trái thẩm quyền, mâu thuẫn với các quy định sử dụng đất nông nghiệp tại thời điểm đó, cuối cùng áp giá bồi thường đất nông nghiệp hạng 4 đối với 789.833m2 đất trồng cây lâu năm của 118 hộ dân thuộc xã Nhân Cơ sai quy định.
Bên cạnh đó, việc đầu tư xây dựng các hạng mục của khu tái định cư với 167.984m2 đất, dự kiến có 353 lô đất và hoàn thành vào cuối năm 2009, nhưng đến cuối năm 2011 vẫn chưa giao đất cho các hộ dân thuộc diện nhận đất tái định cư, phát sinh kinh phí kéo dài thời gian hỗ trợ tiền thuê nhà.
Dựa vào kiến nghị của Đoàn thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Đăk Nông có quyết định giao UBND huyện Đăk R’lấp, Đăk Song và thị xã Gia Nghĩa chỉ đạo Trung tâm phát triển quỹ đất phối hợp cùng Công ty CP thủy điện Đăk R’tih tính toán lại phương án áp giá đền bù và tham mưu cho tỉnh phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ bổ sung một số chế độ cho 537 hộ. Đối với 527 hộ bị tính thiếu một số chế độ bồi thường, sẽ được áp giá năm 2011 để bồi thường, hỗ trợ về đất và tài sản trên đất, theo quy định tại điểm a, khoản 2, điều 9 của Nghị định 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ. Riêng 46 hộ đã tính thừa tiền bồi thường, hỗ trợ, được áp giá để truy thu tại thời điểm có quyết định thu hồi đất.
UBND tỉnh yêu cầu lãnh đạo Công ty CP thuỷ điện Đăk R’tih chủ động rà soát lại các chế độ bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thuộc các hạng mục xây dựng công trình mà công dân còn thắc mắc, khiếu kiện, có văn bản trả lời cho công dân khiếu nại và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và UBND tỉnh về kết quả trả lời của đơn vị mình. Khẩn trương hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu tái định cư và sớm bàn giao đất cho các hộ bị giải toả để xây dựng nhà ở. Giao Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp cùng Thanh tra tỉnh và Cục thuế tỉnh tham mưu cho Chủ tịch tỉnh kiểm điểm trách nhiệm của Chủ tịch UBND huyện Đăk R’lấp và Chi cục trưởng Chi cục thuế huyện trong việc ban hành quyết định phân hạng đất các loại cây trồng trên địa bàn sai quy định, gây thiệt hại cho dân. Chánh Thanh tra tỉnh và Đoàn thanh tra liên ngành dự thảo nội dung và tham mưu cho Chủ tịch tỉnh ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của 49 trường hợp công dân khiếu nại về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của công trình thuỷ điện Đăk R’tih; đồng thời theo dõi, đôn đốc việc thực hiện các kết luận trên.
Chánh Thanh tra tỉnh Lê Sỹ Tuân cho biết, với hướng giải quyết kịp thời, quyết liệt về các nội dung khiếu nại của dân, tỉnh luôn xác định mục tiêu không chỉ “hạ nhiệt” điểm nóng, mà làm sao để người dân bị ảnh hưởng trong vùng dự án phải được hưởng lợi nhiều nhất! Ghi nhận những kết quả vượt bậc trên, tại Kỳ họp thứ 3 Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Đăk Nông đã đánh giá cao và biểu dương hiệu quả khá rõ nét mà Đoàn thanh tra liên ngành của tỉnh tại công trình thuỷ điện Đăk R’tih đã mang lại.
Ngọc Phó
