Thời gian qua, các hộ dân tại lô 90, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng, liên tiếp đến trụ sở tiếp công dân tỉnh vào các ngày tiếp công dân định kỳ, gây áp lực và yêu cầu được gặp trực tiếp lãnh đạo tỉnh để khiếu nại liên quan đến việc tính toán bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại khu vực lô 90, mặc dù khiếu nại của các hộ dân đã được các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết theo đúng quy định.

Theo UBND tỉnh, nguồn gốc đất thuộc khu vực lô 90, huyện Đức Trọng có tổng diện tích khoảng 84ha; trước giải phóng được chế độ cũ xác định là đất quân sự thuộc phạm vi ranh giới phi trường Đà Lạt - Liên Khương.

Tuy nhiên, thực tế đã có 30 hộ canh tác trong khu vực này nhưng không được chế độ cũ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Sau giải phóng, các hộ vẫn tiếp tục sử dụng.

Năm 1977, khi Nông trường Quốc doanh Đức Trọng thành lập thì toàn bộ diện tích đất lô 90 được giao cho nông trường quản lý, các hộ vào tập đoàn sản xuất, hợp tác xã đã được giao khoán đất theo quy định của tập đoàn sản xuất, hợp tác xã tại địa phương.

Năm 1987-1989, do hoạt động không hiệu quả nên có tình trạng lấy lại đất cũ và xảy ra tranh chấp đất đai tại lô 90 rất phức tạp. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh tại cuộc họp ngày 9/2/1989, nông trường đã bàn giao cho UBND huyện Đức Trọng 150ha, trong đó có 49ha đất thuộc lô 90; UBND huyện Đức Trọng đã giao cho UBND thị trấn Liên Nghĩa và UBND xã Liên Hiệp quản lý, điều chỉnh, giao cho các hộ thiếu đất tại địa phương, nhưng không quản lý được nên các hộ tiếp tục tái lấn chiếm để canh tác.

Ngày 17/3/1993, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 347/QĐ-UB về việc thu hồi 37,2ha đất tại lô 90 của Công ty Giống con (Nông trường Quốc doanh cũ) giao cho UBND huyện Đức Trọng quản lý, nhưng thực tế UBND huyện Đức Trọng cũng không quản lý được diện tích đất này và bị các hộ dân sử dụng bất hợp pháp.

Ngày 2/5/1997, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 347/TTg phê duyệt quy hoạch mở rộng sân bay Liên Khương là 19,5ha, nhu cầu tiếp tục mở rộng là 21,5ha (tổng cộng 41ha); diện tích còn lại 43,2ha được quy hoạch khu tái định cư và dân cư để bố trí cho các hộ dân có đất bị thu hồi tại các dự án trọng điểm của huyện, tỉnh trên địa bàn huyện Đức Trọng.

Sau khi bị thu hồi đất, có 102 hộ dân tại lô 90, huyện Đức Trọng có đơn khiếu nại đòi được cấp GCNQSDĐ; bồi thường tài sản, hoa màu trên đất đối với diện tích của các hộ đang sử dụng tại lô 90.

Thực hiện Kết luận 276-KL/TU ngày 27/8/2004 của Thường trực Tỉnh ủy về việc giải phóng mặt bằng lô 90, ngày 27/8/2004, UBND tỉnh ban hành Văn bản số 3246/UB về công tác giải phóng mặt bằng lô 90, với nội dung: Không đặt vấn đề đền bù, bố trí tái định cư cho các hộ dân lấn chiếm, sang nhượng trái phép và đang sử dụng, sản xuất nông nghiệp hoặc làm nhà ở; hỗ trợ 30% giá trị đất, 100% giá trị hoa màu ngắn ngày chưa tới kỳ thu hoạch và cây lâu năm, 50% giá trị hoa màu ngắn ngày đang thời kỳ thu hoạch cho các hộ dân đang sản xuất nông nghiệp; hỗ trợ chi phí tháo dỡ, di dời cho các hộ dân hiện đang có nhà ở trong khu vực. Đối với các hộ thật sự khó khăn, không còn đất ở, nhà ở thì UBND huyện báo cáo UBND tỉnh xem xét, giải quyết cụ thể.

Khi thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện Đức Trọng đã xem xét hỗ trợ cho các hộ có đất bị thu hồi, cơ bản các hộ chấp nhận mức hỗ trợ, không khiếu nại. Tuy nhiên, còn 31 hộ vẫn tiếp tục có đơn đề nghị bố trí tái định cư.

Năm 2009, TTCP tiến hành kiểm tra việc bố trí, sử dụng đất tái định cư tại lô 90 theo đơn khiếu nại của bà Hồ Thị Thống và ban hành Kết luận số 2944/KL-TTCP ngày 30/9/2010, trong đó TTCP kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng tiếp tục “kiểm tra, rà soát lại việc bồi thường, hỗ trợ đối với các hộ bị ảnh hưởng tại lô 90, chủ động giải quyết các khiếu nại, tố cáo phát sinh; trước mắt tập trung kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm việc bồi thường, hỗ trợ đối với các hộ khiếu kiện”.

Năm 2018, có 31 hộ dân lô 90, liên tục tụ tập tại trụ sở UBND huyện Đức Trọng, Trụ sở Tiếp công dân tỉnh, gây áp lực và yêu cầu được gặp lãnh đạo tỉnh đề nghị xem xét tính toán bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; yêu cầu thông báo kết quả thực hiện Kết luận sổ 2944/KL-TTCP ngày 30/9/2010 của TTCP.

Ngày 14/7/2020, TTCP thành lập đoàn công tác để kiểm tra việc thực hiện Kết luận số 2944/KL-TTCP ngày 30/9/2010 của TTCP.

Ngày 31/12/2020, TTCP ban hành Văn bản số 2302/TTCP-C.II kiến nghị UBND tỉnh Lâm Đồng chỉ đạo Thanh tra tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, UBND huyện Đức Trọng tiếp tục kiểm tra, rà soát nguồn gốc đất, quá trình quản lý, sử dụng đất của các hộ dân tại khu vực lô 90 đến thời điểm Nhà nước thu hồi đất năm 2004, để giải quyết khiếu nại của các hộ dân đang có đơn khiếu nại trong việc bồi thường, hỗ trợ theo đúng quy định của pháp luật.

UBND tỉnh đã ban hành các văn bản (Văn bản số 197/UBND-TD ngày 11/1/2021; Văn bản số 3957/UBND-TD ngày 11/6/2021) giao Thanh tra tỉnh chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính, UBND huyện Đức Trọng tiếp tục kiểm tra, rà soát, xem xét, giải quyết khiếu nại của các hộ dân đang có đơn khiếu nại trong việc bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, rà soát của Thanh tra tỉnh, UBND tỉnh đã ban hành Văn bản số 7899/UBND-TD ngày 4/11/2021 về việc giải quyết đơn của các hộ dân theo quy định, với nội dung: Khiếu nại của các hộ dân đề nghị được tính toán bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại khu vực lô 90, huyện Đức Trọng đã được UBND tỉnh giao các ngành chức năng kiểm tra, rà soát nhiều lần và đã xem xét giải quyết theo đúng pháp luật. Qua kiểm tra, rà soát không có tình tiết mới làm thay đổi kết quả giải quyết của các cơ quan chức năng.

“Như vậy, khiếu nại của các hộ dân đã được các cơ quan từ Trung ương đến địa phương xem xét giải quyết, rà soát lại nhiều lần nhưng không có tình tiết mới phát sinh có thể làm thay đổi bản chất vụ việc, nên UBND tỉnh đã ban hành thông báo chấm dứt khiếu nại theo quy định, nhưng các hộ vẫn không đồng ý và liên tục tụ tập đông người để gây áp lực. UBND tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo các cấp, các ngành tuyên truyền, vận động, giải thích, thông báo kết quả giải quyết trên các phương tiện thông tin đại chúng để các hộ dân hiểu và chấp hành việc giải quyết của các cơ quan có thẩm quyền và ổn định tình hình địa phương”, văn bản nêu rõ.