Từ năm 2018, Ban Dân nguyện Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có văn bản gửi Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đề nghị xem xét, giải quyết đơn của bà Đỗ Thị Thu Hà. Ảnh: LP

Tiền bồi thường đến trước quyết định thu hồi đất 3 năm

Bà Hà cho biết, gia đình bà có hai vị trí đất với diện tích 6.417m2 tại xã Phú Mỹ, thị xã Thủ Dầu Một (nay là TP Thủ Dầu Một) và 9.793m2 tại xã Tân Vĩnh Hiệp, huyện Tân Uyên (nay thuộc TP Thủ Dầu Một) do bà Nguyễn Thị Phấn đứng tên chủ sử dụng của hộ gia đình.

Diện tích 6.417m2 đất tại xã Phú Mỹ, thị xã Thủ Dầu Một (nay là TP Thủ Dầu Một) được chia thành 10 thửa số 439, 440, 441, 442, 443, 444, 445, 456, 457, 458 thuộc tờ bản đồ số 2 đã được UBND thị xã Thủ Dầu Một (nay là TP. Thủ Dầu Một) cấp 4 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 345181, 345182, 345183 ngày 29/10/2001 và 034480 ngày 5/12/2002. Mục đích sử dụng là đất vườn, thời hạn sử dụng đến năm 2045 và năm 2050.

Bà Hà cho biết, trong khi gia đình bà không hề nhận được bất kỳ quyết định (QĐ) thu hồi đất nào thì ngày 19/11/2013, bà Phấn bị ép vào ký biên bản bồi thường và nhận tiền đền bù cho Dự án Khu Liên hợp Dịch vụ - Đô thị tỉnh Bình Dương căn cứ Quyết định 7748/QĐ-CT của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương do bà Trần Thị Kim Vân ký.

Nhận thấy việc trên không đúng các qui định pháp luật, sau khi bị ép nhận tiền, bà Phấn làm đơn khiếu nại về việc Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương thu hồi đất của gia đình khi không có quyết định thu hồi là trái quy định của Luật Đất đai. Hộ bà Nguyễn Thị Phấn không có tên trong QĐ thu hồi đất số 7748/QĐ-CT của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương.

Ngày 23/12/2015, UBND tỉnh Bình Dương ban hành QĐ 3404/QĐ-UBND do Phó Chủ tịch Trần Văn Nam (nay là Bí thư Tỉnh ủy) ký về việc điều chỉnh QĐ 7748/QĐ-CT ngày 20/10/2004 của Chủ tịch UBND tỉnh. Văn bản này có nội dung: “Điều chỉnh tên chủ sử dụng đất dòng 44 đến 49 trang 2, dòng 1 đến 4 trang 3 tại phụ lục đính kèm QĐ số 7748/QĐ-CT”. Theo đó, bà Nguyễn Thị Phấn đứng tên chủ sử dụng đất đối với 10 thửa đất bị thu hồi, tổng diện tích thu hồi điều chỉnh từ 6.631 m2 xuống còn 6.417m2!

Không đồng ý với cách giải quyết của UBND tỉnh, bà Phấn tiếp tục khiếu nại. UBND tỉnh Bình Dương có văn bản gửi bà Nguyễn Thị Phấn (không ban hành QĐ) nêu: QĐ số 7748/QĐ-CT ngày 20/10/2004 của UBND tỉnh có sai sót tên của bà Nguyễn Thị Phấn trong danh sách thu hồi đất. UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu đính chính tên người sử dụng đất.

Ngày 21/06/2016, ông Bùi Minh Thạnh, Phó Chủ tịch UBND TP Thủ Dầu Một (nay là Chánh Văn phòng Tỉnh ủy), căn cứ vào QĐ 7748/QĐ-CT, QĐ 3404/QĐ-UBND, ban hành QĐ 1586/QĐ-UBND về việc thu hồi đất của bà Nguyễn Thị Phấn tại phường Phú Mỹ, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Diện tích thu hồi là 6.417m2.

Tiếp đó, ngày 31/5/2017, UBND TP có Văn bản số 1010, cũng do ông Bùi Minh Thạnh ký về việc trả lời đơn của bà Phấn với nội dung: Toàn bộ diện tích 6.417 m2 đất của gia đình bà nằm trong quy hoạch đường giao thông, hiện là nút giao thông Huỳnh Văn Lũy, Võ Văn Kiệt, Đồng Khởi.

Theo bà Đỗ Thị Thu Hà, những thông tin trong văn bản trả lời nói trên là không đúng sự thật. Hiện trạng, toàn bộ diện tích đất nằm bên tay phải của nhà thờ và đang được trồng cây gỗ dầu. Cũng theo bà Hà, toàn bộ diện tích đất bà sử dụng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Do vậy, việc chính quyền địa phương đã kiểm kê, phê duyệt phương án bồi thường, chuyển tiền bồi thường vào ngân hàng 55 tháng (tính đến ngày 19/11/2013, ngày bà Phấn bị ép ký nhận tiền bồi thường) mà lại nói không xác định được chủ sử dụng đất là không đúng sự thật.

Còn nhiều vấn đề cần làm rõ

Không tâm phục khẩu phục, bà Phấn tiếp tục có đơn khiếu nại, tố cáo gửi Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, Văn phòng Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Văn phòng Trung ương, UBND tỉnh Bình Dương và các cơ quan chức năng đề nghị giải quyết theo quy định của pháp luật.

Bà Phấn cho rằng, sau khi bà có đơn khiếu nại, ngày 23/12/2015, UBND tỉnh ban hành QĐ 3404/QĐ-UBND về việc điều chỉnh QĐ 7748/QĐ-CT ngày 20/10/2004 của Chủ tịch UBND, bổ sung tên bà Nguyễn Thị Phấn vào danh sách bị thu thu hồi đất; ngày 21/06/2016, UBND TP Thủ Dầu Một ban hành QĐ 1586/QĐ-UBND về việc thu hồi đất của bà Nguyễn Thị Phấn tại phường Phú Mỹ, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Việc UBND tỉnh, UBND TP Thủ Dầu Một ban hành các QĐ 3404 và 1586 để sửa sai về hình thức nhưng không lập hồ sơ bồi thường vào thời điểm có QĐ thu hồi là coi thường pháp luật, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Đáng nói là, khiếu nại của bà không được giải quyết theo thẩm quyền luật định mà được trả lời bằng các văn bản có nội dung mâu thuẫn và trốn tránh trách nhiệm gồm: Văn bản số 1010/UBND-NC ngày 31/5/2017 của UBND TP Thủ Dầu Một; Văn bản số 64/2017/CV-KLH ngày 19/6/2017; Văn bản số 78/2017/CV-KLH ngày 31/7/2017 của Ban Quản lý Phát triển Khu liên hợp Bình Dương; Văn bản số 2547/UBND-NC ngày 4/12/2018 của UBND TP Thủ Dầu Một; Văn bản số 6130/UBND-BTCD ngày 18/12/2018 của UBND tỉnh Bình Dương. Tất các văn bản trên đều có nội dung quyền lợi của công dân đã được đảm bảo, không xem xét giải quyết khiếu nại của bà Phấn.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, mới đây nhất, ngày 18/6/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đã tổ chức đối thoại, trao đổi với bà Đỗ Thị Thu Hà, người được ủy quyền, về nội dung khiếu nại.

Tuy nhiên, tại buổi đối thoại, những nội dung khiếu nại trên của công dân không được Chủ tịch xem xét, trả lời thỏa đáng, đặc biệt liên quan đến diện tích 9.793 m² tại xã Tân Vĩnh Hiệp, huyện Tân Uyên.

Phần diện tích 9.793 m² tại xã Tân Vĩnh Hiệp của bà Phấn được chia thành 2 thửa (115 và 253) thuộc tờ bản đồ số 2 đã được UBND huyện Tân Uyên cấp Giấy CNQSDĐ số 02477 và 02519 ngày 24/06/2002. Bà Phấn cho rằng, việc thu hồi 9.793m² đất tại xã Tân Vĩnh Hiệp không có quyết định thu hồi đất nhưng năm 2004, bà Nguyễn Thị Phấn bị chính quyền địa phương ép vào nhận tiền bồi thường.

Do không nhận được QĐ thu hồi đất và các chứng từ liên quan đến việc hỗ trợ bồi thường và tái định cư cho gia đình, ngày 11/07/2018, bà Phấn đến BQL khu Khu Liên hợp Dịch vụ - Đô thị Bình Dương xin trích lục hồ sơ đền bù giải tỏa (liên hệ với ông Sòn) nhưng không được cung cấp (gia đình chỉ có 04 phiếu chi đã mờ, không đọc được, tổng cộng khoảng gần 300 triệu đồng).

Không đồng ý với cách giải quyết và các văn bản trả lời của chính quyền địa phương liên quan đến việc thu hồi diện tích đất nói trên, bà Phấn đã có đơn khiếu nại. Ngày 18/12/2018, UBND tỉnh Bình Dương có Văn bản số 6130/QĐUBND-BTCD trả lời: Diện tích đất 9.793m2 không nằm trong diện tích đất thu hồi để thực hiện Dự án khu Khu Liên hợp Dịch vụ - Đô thị Bình Dương theo QĐ số 7748QĐ-CT ngày 20/10/2004 và điều chỉnh tại QĐ số 3404/QĐ-UBND ngày 23/12/2015 của UBND tỉnh.

Tại buổi đối thoại ngày 18/6/2020, khi trao đổi về nội dung này, các sở, ngành chức năng khẳng định có QĐ thu hồi đất nhưng không cung cấp cho công dân, không công khai những nội dung liên quan đến việc thu hồi đất của gia đình bà Phấn.

Bà Phấn cho rằng, việc không tường minh trong giải quyết khiếu nại của gia đình bà cho thấy, trong quá trình thực hiện Dự án Khu Liên hợp Dịch vụ - Đô thị tỉnh Bình Dương, chính quyền các cấp có biểu hiện vi phạm quy định của pháp luật về thu hồi, bồi thường, về thu chi tiền bồi thường gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, lợi ích của Nhà nước (có nhiều trường hợp tương tự và đến nay còn khoảng 15 hộ chưa nhận tiền bồi thường). Nội dung này đã được khẳng định trong báo cáo của Tổ Công tác theo QĐ 2409/QĐ-TTCP và Thủ tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo UBND tỉnh Bình Dương khẩn trương thực hiện nội dung kết luận của Thanh tra Chính phủ, trong đó phải giải quyết khiếu nại của người dân đúng theo quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi của công dân nhưng chính quyền địa phương không thực hiện. Điều này cần được các cơ quan Trung ương sớm vào cuộc, làm rõ.

Vì sao lại có chuyện lạ như trên trong thu hồi đất của công dân? Câu hỏi này xin gửi đến người đứng đầu tỉnh Bình Dương.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục trở lại vụ việc.