Trụ sở Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Nghệ An, đóng ở phường Cửa Nam, TP Vinh. Ảnh: Xuân Thống

Cty Thủy lợi Nam Nghệ An là doanh nghiệp Nhà nước nắm giữ 100% vốn chủ sở hữu, có vốn điều lệ 715 tỷ đồng.

Thanh tra công tác quản lý tài chính, chế độ kế toán, nhận thấy, Cty Thủy lợi Nam Nghệ An đã xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ trên cơ sở các văn bản của Nhà nước về chế độ, tiêu chuẩn, định mức; đã mở đầy đủ các sổ kế toán, báo cáo quyết toán tài chính đảm bảo các nội dung theo yêu cầu, lưu giữ chứng từ kế toán cẩn thận; hàng năm đều thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính theo Luật Kiểm toán độc lập…

Tuy nhiên, qua thanh tra, đã phát hiện chứng từ thu, chi từ 2018 - 2020 chỉ thể hiện chữ ký mà không ghi rõ họ tên của người lập, người duyệt và những người có liên quan đến chứng từ kế toán; việc thu hồi tạm ứng tại văn phòng công ty từ các cá nhân còn chậm, kéo dài, đến cuối năm 2020 còn dư tạm ứng trên 744 triệu đồng.

Đối với công tác quyết toán kinh phí tưới bằng trọng lực, thời điểm đoàn thanh tra làm việc tại đơn vị thì hồ sơ vận hành mở nước tưới tại các trạm, các hồ như sổ vận hành máy bơm, sổ thủy nông, sổ biên bản họp, sổ phân công nhiệm vụ, quyết toán giao nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch công ty giao từ năm 2016 - 2020, Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Nghệ An đang giữ để phục vụ công tác điều tra cơ bản, nắm tình hình địa bàn và tập hợp số liệu báo cáo theo chuyên đề, do đó, không có cơ sở để đối chiếu, kiểm tra.

Kiểm tra công tác quyết toán kinh phí tưới bằng động lực, phát hiện một số hợp đồng tưới, tiêu (vụ Đông) dù có lập hồ sơ nghiệm thu các đợt tưới nhưng một số trạm bơm không phát sinh tiền điện, hoặc có lượng điện tiêu thụ dưới 15KWh/tháng, không đủ để phục vụ cho việc tưới. Như vậy, một số diện tích vụ Đông, công ty không thực hiện tưới theo hợp đồng. Tổng số tiền công ty đã lập hồ sơ và được phê duyệt quyết toán theo diện tích và kinh phí hỗ trợ giá sản phẩm dịch vụ công ích thủy lợi là 2.394.878.000 đồng.

Căn cứ Khoản 1, Điều 2, Quyết định số 83/2016 và Quyết định số 16/2019/QĐ-UBND ngày 14/5/2019 của UBND tỉnh Nghệ An về giá sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi: “… Trường hợp phải tách riêng giá dịch vụ cho tưới, tiêu trên cùng một diện tích thì giá sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi cho tưới được tính bằng 70%, cho tiêu bằng 30% giá quy định…”, Thanh tra tỉnh xác định truy thu số tiền 1.676.414.000/2.394.878.000 đồng tiền cấp bù thủy lợi phí đã quyết toán (tương ứng với 70% đơn giá dịch vụ tưới tiêu) do không thực hiện dịch vụ tưới bằng động lực.

Việc quản lý, sử dụng các nguồn kinh phí, qua thanh tra, phát hiện trạm bara Bến Thủy thực hiện chi trả lương cho 1 trường hợp không đúng quy định số tiền hơn 14,8 triệu đồng.

Việc thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, đã phát hiện công ty kê khai thiếu thuế tài nguyên với số thuế phải truy thu 167.177.974 đồng.

Nghiệm thu, thanh toán sai khối lượng

Đối với quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, qua kiểm tra, nhận thấy công tác giám sát của chủ đầu tư chưa chặt chẽ, dẫn đến một số công trình nhà thầu thi công chưa đúng thiết kế, dự toán, nghiệm thu sai khối lượng, đơn giá; làm sai lệch giá trị thanh quyết toán của công trình với tổng số tiền 807.457.723 đồng.

Riêng công trình nạo vét kênh dẫn Lam Trà 2 - nhánh 1 đoạn K0+00-3+500, nhánh 2 đoạn K1+500-K4+975 đã được Sở Tài chính phê duyệt quyết toán ngày 2/7/2018.

Qua thanh tra, phát hiện sai phạm liên quan đến chi phí xây lắp, tuy nhiên, do ngân sách Nhà nước còn nợ công trình này rất lớn nên Thanh tra tỉnh đề nghị điều chỉnh quyết định phê duyệt quyết toán giảm giá trị hơn 54,2 triệu đồng.

Việc xây mới nhà quản lý Xí nghiệp Hưng Nguyên đã thi công tầng 1 sai bản vẽ thiết kế, không có hợp đồng bổ sung; không có thiết kế, dự toán điều chỉnh; quá trình thực hiện các đơn vị tư vấn giám sát, quản lý dự án và chủ đầu tư không có ý kiến, không lập biên bản đình chỉ thi công nhưng vẫn ký biên bản nghiệm thu giai đoạn hoàn thành, biên bản nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng, đồng thời được chủ đầu tư nghiệm thu, thanh toán.

Đối với 2 dự án nạo vét, tận thu đất, cát bồi lắng lòng hồ Tràng Đen (xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn) và hồ Nghi Công (xã Nghi Công Bắc, huyện Nghi Lộc) không thống nhất trong quy trình thủ tục và áp dụng văn bản pháp luật.

Đối với hồ Nghi Công, chủ trương đầu tư chỉ là công văn do Văn phòng UBND tỉnh ký, truyền đạt ý kiến của Phó Chủ tịch UBND tỉnh đồng ý chủ trương, quyết định phê duyệt giá trị cấp quyền khai thác khoáng sản có nhiều nội dung khác với nội dung tham mưu của Sở Tài nguyên và Môi trường tại Công văn số 1551/STNMT-KS ngày 8/4/2020, trong đó giá trị cấp quyền khai thác khoáng sản chỉ là tạm tính.

Theo quyết định được phê duyệt Cty Thủy lợi Nam Nghệ An làm chủ đầu tư, nguồn vốn để thực hiện dự án là nguồn bán đất, đá tận thu trong quá trình nạo vét và huy động một số nguồn vốn hợp pháp khác. Công ty đã nộp hơn 1,6 tỷ đồng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản cho 2 dự án hồ Tràng Đen và hồ Nghi Công, tuy nhiên, qua kiểm tra sổ sách, chứng từ kế toán không ghi nhận, theo dõi doanh thu, chi phí hoạt động nạo vét, tận thu đất lòng hồ.

Ngoài ra, quyết định phê duyệt kết quả chỉ định thầu, hợp đồng thi công cũng không ghi hình thức hợp đồng, không ghi đơn giá thực hiện, không ghi giá trị hợp đồng.

Về thực hiện nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, công ty thỏa thuận, ủy quyền đơn vị thi công thực hiện. Kết quả thanh tra cho thấy công ty không theo dõi, không kê khai thuế, kéo theo tiềm ẩn nguy cơ thất thoát ngân sách Nhà nước.

Về trách nhiệm, Thanh tra tỉnh khẳng định, để xảy ra những tồn tại, hạn chế, sai phạm trên, trách nhiệm thuộc về hội đồng thành viên, ban giám đốc và các cá nhân có liên quan. Cụ thể, giám đốc các xí nghiệp thủy lợi trực thuộc công ty; Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn UBND các huyện Nam Đàn, Hưng Nguyên, Phòng Kinh tế của UBND TP Vinh; chủ tịch, phó chủ tịch UBND các xã, giám đốc (chủ nhiệm) các hợp tác xã. Riêng công tác đầu tư xây dựng cơ bản, trách nhiệm thuộc về ban giám đốc, kế toán trưởng, ban quản lý dự án, đơn vị thi công và các đơn vị tư vấn giám sát có công trình sai phạm.

Thanh tra tỉnh đã ban hành quyết định thu hồi số tiền sai phạm 2.200.583.774 đồng. Đồng thời kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo xử lý, khắc phục các sai phạm, khuyết điểm phát hiện qua thanh tra, trong đó kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan đối với các tồn tại, hạn chế, sai phạm.