(Thanh tra) - Tình trạng khai thác trái phép đặc biệt là cát, sỏi lòng sông, khai thác vượt mốc giới, không đúng thiết kế, vượt công suất; việc kinh doanh mua bán khoáng sản không rõ nguồn gốc, qua công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý cơ bản đã được ngăn chặn, số lượng các tổ chức, cá nhân bị xử lý vi phạm và truy thu số lợi bất hợp pháp tăng gấp nhiều lần.
Theo kết quả thực hiện Kết luận số 120/KL-HĐND ngày 7/12/2021 của Thường trực HĐND tỉnh Thanh Hoá về quản lý Nhà nước về cấp phép, thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh từ năm 2018 đến nay, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã ban hành các văn bản đôn đốc và yêu cầu các đơn vị báo cáo kết quả thực hiện việc lắp đặt trạm cân, camera theo quy định và đồng thời ngày 8/8/2024, đã mời các đơn vị chưa thực hiện việc lắp đặt trạm cân, camera tại khu vực mỏ để làm việc, thống nhất thời gian thực hiện.
Ngoài ra, thực hiện kế hoạch kiểm tra định kỳ hàng năm, Sở TNMT đã kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về hành vi chưa lắp đặt trạm cân và camera tại khu vực nhà máy sản xuất.
Quá trình kiểm tra có 38 mỏ do không hoặc chưa đủ điều kiện để lắp đặt trạm cân; 8 mỏ chưa lắp trạm cân do dự kiến khoanh vùng bảo vệ di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh Thành Hoàng Nghiêu - Căn cứ Nguyễn Chích theo chỉ đạo của Tỉnh uỷ, đã được UBND tỉnh Thanh Hoá đồng ý chưa yêu cầu lắp đặt; còn lại 73 mỏ chưa lắp đặt trạm cân, trong đó một số mỏ đơn vị báo cáo do khai trường hẹp không đảm bảo diện tích để lắp đặt và một số mỏ chưa lắp đặt nhưng chưa rõ lý do.
Sở TNMT đang rà soát tổng hợp và đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị làm thủ tục đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường đối với các giấy phép khai thác khoáng sản đã được Bộ TNMT, UBND tỉnh cấp trên địa bàn đã hết thời hạn khai thác nhưng chưa thực hiện đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường theo quy định.
Tính từ đầu năm 2022 đến ngày 9/10/2024, đã kiểm tra, rà soát và tham mưu UBND tỉnh ban hành quyết định đóng cửa mỏ đối với 60 mỏ; xử lý vi phạm đối với 2 đơn vị do cố tình không thực hiện thủ tục đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường sai khi giấy phép hết hạn.
Giai đoạn từ năm 2021 đến tháng 9/2024, Sở TNMT đã thành lập 4 đoàn kiểm tra theo kế hoạch đối với 88 mỏ trên địa bàn, thực hiện 81 cuộc kiểm tra đột xuất theo chỉ đạo của UBND tỉnh, các thông tin phản ánh về tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh, các thông tin phản ánh của người dân về tình hình hoạt động khoáng sản trên địa bàn, đã kịp thời báo cáo UBND tỉnh, thông tin đến các cơ quan báo đài và người dân; chấn chỉnh, xử lý kịp thời các vi phạm trong hoạt động khoáng sản trên địa bàn.
Qua những đợt thanh tra, kiểm tra đã phát hiện và xử lý hoặc kiến nghị xử lý kịp thời nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm góp phần ngăn chặn, đẩy lùi các hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép. Chủ tịch UBND tỉnh, Thanh tra Sở TNMT, các sở, ngành, Công an tỉnh và UBND cấp huyện đã xử lý vi phạm trong hoạt động khoáng sản đối với các tổ chức, cá nhân với tổng số tiền là 21,145 tỷ đồng.
Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đã được tăng cường số lượng các tổ chức, cá nhân bị xử lý vi phạm hành chính và số tiền xử phạm vi phạm hành chính, truy thu số lơị bất hợp pháp tăng gấp nhiều lần giai đọan trước năm 2021. Hiện nay tình trạng khai thác trái phép đặc biệt là cát, sỏi lòng sông, khai thác vượt mốc giới, không đúng thiết kế, vượt công suất; việc kinh doanh mua bán khoáng sản không rõ nguồn gốc đã cơ bản được ngăn chặn. Hoạt động khoáng sản đã đi vào nề nếp, ổn định góp phần đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường.
Trong năm 2024, Sở Xây dựng đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức 2 đợt kiểm tra về hoạt động khai thác, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng đối với 14 đơn vị tập kết, kinh doanh cát tại TP Thanh Hoá và 6 đơn vị khai thác, chế biến đá tại xã Hà Tân, huyện Hà Trung.
Việc bổ sung các mỏ khoáng sản mới làm vật liệu xây dựng thông thường vào quy hoạch tỉnh đang được Sở Xây dựng chủ trì và các sở, ban, ngành, địa phương thực hiện theo chỉ đạo của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh tại các văn bản liên quan. Đến nay, trên cơ sở tham mưu, đề xuất của Sở Xây dựng về bổ sung 22 mỏ khoáng sản mới vào quy hoạch tỉnh, UBND tỉnh đã xem xét, chấp thuận chủ trương bổ sung 11 mỏ khoáng mới vào quy hoạch, làm cơ sở pháp lý để tăng cường nguồn cung vật liệu xây dựng trong thời gian tới.
