Nhà máy Luyện gang Bắc Kạn do Công ty Cổ phần Khoáng sản Tây Giang làm chủ đầu tư - 1 trong 8 đơn vị nợ bảo hiểm được thanh tra. Ảnh: Internet

Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Bắc Kạn, tính đến ngày 30/9/2022, toàn tỉnh có 844 đơn vị nợ BHXH với số tiền trên 29,7 tỷ đồng, trong đó, có 334 đơn vị nợ thời gian bình quân từ 1-3 tháng với số tiền nợ 5,6 tỷ đồng; nợ từ 3 tháng trở lên có 99 đơn vị với số tiền nợ 10,5 tỷ đồng.

Việc nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động, nhất là khi họ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động không được thanh toán chế độ; một số người lao động đến tuổi nghỉ hưu không được chốt sổ BHXH để giải quyết chế độ hưu trí, khiến cuộc sống của các đối tượng trên gặp nhiều khó khăn.

Đoàn thanh tra tiến hành thanh tra 8 đơn vị, trong thời gian từ 1/1/2019 - 31/12/2021, gồm: Công ty TNHH Sản xuất bê tông Bắc Kạn nợ 699,4 triệu đồng, trong 29 tháng; Công ty Cổ phần Khoáng sản Tây Giang Bắc Kạn 343,4 triệu đồng, trong 30 tháng; Công ty Cổ phần Kiến trúc và Xây dựng Duy Anh 71,1 triệu đồng; Công ty Cổ phần Phú Hưng Thịnh 63,8 triệu đồng, trong 24 tháng; Công ty TNHH Một thành viên Vũ Thảo Nguyên 12,1 triệu đồng, trong 37 tháng; Công ty TNHH Một thành viên Minh Châu Chợ Đồn 63,8 triệu đồng, trong 16 tháng; Doanh nghiệp Tư nhân Toàn Vui 221,4 triệu đồng, trong 84 tháng; Công ty TNHH Trường Thành Bắc Kạn 48,2 triệu đồng, trong 10 tháng.

Quá trình quản lý, theo dõi của BHXH tỉnh cho thấy: Trong thời gian từ ngày 1/1/2019 đến ngày 31/12/2021, 8 doanh nghiệp trên đều chậm đóng BHXH, BHYT (đóng không đúng thời gian quy định), với thời gian chậm đóng kéo dài bình quân từ 10 - 84 tháng, vi phạm quy định tại Điều 85, Điều 86 của Luật BHXH, Điều 15 của Luật BHYT và Điều 44 Luật Việc làm, Luật An toàn vệ sinh lao động…

Các đơn vị nói trên đều đã được các cơ quan chuyên ngành như: BHXH, Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và cơ quan chức năng khác có thẩm quyền tiến hành kiểm tra, thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN và đã chỉ ra những sai phạm, tồn tại.

Tuy nhiên, việc khắc phục của các doanh nghiệp về các nội dung theo kết luận của cơ quan BHXH và các cơ quan khác có chức năng thanh tra chưa được triệt để, kịp thời, làm xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, quyền lợi của người lao động, gây dư luận không tốt trong xã hội đến hoạt động quản lý Nhà nước về bảo hiểm và hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Việc xử lý vi phạm hành chính theo quy định của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối với các doanh nghiệp nói trên mới chỉ thực hiện ở mức xử lý cảnh cáo, nhắc nhở về hành vi chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Tại thời điểm thanh tra, một số doanh nghiệp đã thực hiện việc khắc phục, nộp một phần, như: Công ty TNHH Sản xuất bê tông Bắc Kạn nộp 50 triệu đồng, Công ty Cổ phần Khoáng sản Tây Giang Bắc Kạn đã khắc phục và nộp đủ số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN và lãi chậm nộp còn nợ đến 31/12/2021…

Từ những kết quả trên, Thanh tra tỉnh Bắc Kạn kiến nghị BHXH tỉnh chủ động phối hợp với các ngành, cấp thực hiện tốt vai trò là cơ quan thường trực, tích cực tham mưu giúp ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh.

Chủ trì, phối hợp với các tổ chức, cá nhân có liên quan và tổ công tác liên ngành thu nợ BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh tiếp tục đôn đốc các doanh nghiệp còn nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN.

BHXH tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và Sở Y tế trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ thuộc phạm vi quản lý của ngành chỉ đạo các đơn vị chuyên môn trực thuộc tiếp tục chủ động rà soát, đôn đốc thực hiện.

Đối với những doanh nghiệp cố tình không thực hiện hoặc thực hiện không đúng cam kết lộ trình nộp tiền BHXH, BHYT, BHTN, thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, đề nghị BHXH tỉnh nghiên cứu, xem xét thực hiện theo trình tự, thủ tục tố tụng về dân sự.

Trường hợp nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành để kịp thời ngăn chặn, xử lý vi phạm.

Đối với các doanh nghiệp, cần nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc tuân thủ pháp luật nói chung và pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN nói riêng nhằm đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động.