Tuy nhiên, ngôi nhà không phép (số nhà 28) vẫn được hoàn thành và sau đó được người chủ mới là ông Lê Đăng Quang mua lại; mặt sau nhà là phần đất thuộc địa bàn phường Tân Mai được Nhà nước tạm giao cho tập thể công an làm đường sử dụng chung và là phần đất quy hoạch mở đường của TP. 

Vào hồi 15 giờ ngày 2/10/2013, hộ ông Quang đóng cọc quây tường rào sắt che kín vải bạt xung quanh, chuẩn bị xây dựng công trình với chiều cao gần 2m, rộng 3,5m, chiều dài từ sau nhà lấn 1,5m ra đường quy hoạch thuộc phường Tân Mai. Do bà con bức xúc kiến nghị hai phường Tân Mai và Tương Mai nên ông Quang tạm dừng xây dựng, nhưng dựng hàng rào sắt bao chiếm đất.

Phía gia đình ông Quang nói: Đất và nhà họ sử dụng đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng (GCN) từ năm 2004 gồm cả diện tích “cơi nới” phía sau nhà. Việc này được UBND phường Tương Mai và phường Tân Mai đồng ý cho làm.

Người dân đề nghị UBND phường Tân Mai và phường Tương Mai yêu cầu ông Quang tháo dỡ tường rào sắt lấn chiếm đất công, trả lại hiện trạng như cũ; đề nghị UBND quận Hoàng Mai kiểm tra lại trình tự, thủ tục cấp GCN đối với đất và nhà này. Nếu cấp GCN nhầm vào đất công thì phải điều chỉnh để giữ gìn kỷ cương phép nước. 

Đề nghị nêu trên của bà con có phù hợp quy định của pháp luật không?

Đặng Đình Thuấn (Thay mặt bà con tập thể công an trên địa bàn tổ 39, cụm 8, phường Tân Mai)

Ý kiến của chúng tôi: 

Luật Đất đai 2003 có hiệu lực thi hành từ 1/7/2004 thay thế Luật Đất đai 1993. Theo đó, việc cấp GCN trước ngày 1/7/2004 được quy định tại Thông tư số 346/1998/TT-TCĐC ngày 16/3/1998 của Tổng cục Địa chính; việc cấp GCN từ ngày 1/7/2004 được quy định tại Quyết định số 24/2004/QĐ-BTNMT ngày 1/11/2004 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Đối với việc cấp GCN cho diện tích đất “nằm trong quy hoạch”, cả 2 văn bản quy phạm pháp luật: Thông tư 346/1998/TT-TCĐC và Quyết định 24/2004/QĐ-BTNMT đều quy định trên GCN phải ghi rõ những ràng buộc về quyền sử dụng mà người SDĐ phải tuân thủ. 

Thông tư 346/1998/TT-TCĐC hướng dẫn: 

Cột 6 "Phần ghi thêm": Ghi chú những ràng buộc về quyền sử dụng đất (SDĐ) trong các trường hợp sau:… Thửa đất hoặc một phần thửa đất nằm trong quy hoạch chuyển sang sử dụng vào mục đích khác thì ghi chú "vị trí, diện tích" nằm trong quy hoạch chuyển mục đích sử dụng và "thời gian" thực hiện quy hoạch. Những ràng buộc trong hành lang an toàn giao thông, thuỷ lợi trên từng thửa đất (nếu có)”.

Tại Quyết định 24/2004/QĐ-BTNMT, Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn: 

“a) Trường hợp thửa đất hoặc một phần thửa đất thuộc quy hoạch SDĐ mà phải thu hồi, được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và công bố nhưng chưa có quyết định thu hồi thì ghi "Thửa đất thuộc khu vực quy hoạch phải thu hồi đất" (hoặc "… m2 đất thuộc khu vực quy hoạch phải thu hồi đất"); 

b) Trường hợp thửa đất hoặc một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình thì ghi "Thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình… (ghi tên cụ thể của công trình)" (hoặc "… m2 đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình…");

c) Trường hợp có quy định hạn chế diện tích xây dựng đối với thửa đất thì ghi "Diện tích xây dựng không được vượt quá… m2".

Như vậy, để trả lời câu hỏi của người dân: Đối với diện tích nhà, đất vi phạm "quy hoạch mở đường của TP Hà Nội" mà gia đình ông Quang đang sử dụng, chính quyền có cấp GCN "nhầm vào đất công” hay không, UBND quận Hoàng Mai phải "công khai, minh bạch" việc cấp GCN theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 21 Luật Phòng, chống tham nhũng.

Trước khi sự việc chưa được làm rõ, các cơ quan có thẩm quyền ở phường và quận cần yêu cầu hộ gia đình này tháo dỡ hàng rào sắt bao chiếm đất, trả lại hiện trạng ban đầu cho đường đã quy hoạch.

Luật gia, nhà báo Nguyễn Chấn