Thanh tra Cục An toàn lao động thực hiện kế hoạch thanh tra tại các đơn vị, doanh nghiệp. Ảnh: Yên Nguyễn

Tích cực góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý Nhà nước

Ông Nguyễn Vân Yên, Trưởng phòng Pháp chế - Thanh tra, Cục An toàn lao động, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) cho biết, những năm qua, vai trò của thanh tra chuyên ngành an toàn vệ sinh lao động trong việc thanh tra, kiểm tra, giám sát thực hiện các quy định về an toàn, vệ sinh lao động đã từng bước được khẳng định. Bởi lẽ an toàn, vệ sinh lao động là một chính sách kinh tế - xã hội quan trọng trong chiến lược phát triển của Đảng và Nhà nước ta.

Theo Trưởng phòng Pháp chế - Thanh tra, Cục An toàn lao động, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn, vệ sinh lao động không chỉ nhằm phát hiện phòng ngừa, xử lý hành vi vi phạm pháp luật mà còn hướng dẫn cơ quan, tổ chức cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật, khắc phục hậu quả; phát huy nhân tố tích cực góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý Nhà nước; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân; bảo đảm an toàn sức khoẻ cho người lao động; bảo vệ sản xuất và nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, công tác này cũng góp phần phát hiện những bất cập trong cơ chế quản lý để kiến nghị với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền điều chỉnh phù hợp với thực tiễn.

Nhấn mạnh lời căn dặn của Bác Hồ “thanh tra là tai mắt của trên, là người bạn của dưới”, “lãnh đạo không kiểm tra coi như không lãnh đạo”, mục đích của thanh tra là hướng dẫn tổ chức thực hiện tốt chế độ chính sách, điều kiện lao động, an toàn sức khoẻ cho người lao động chứ không phải để phạt. Phạt để giữ sự thượng tôn pháp luật, chỉ phạt khi cố tình không chấp hành hoặc chống đối… Trưởng phòng Pháp chế - Thanh tra, Cục An toàn lao động cho biết, hằng năm, Thanh tra Cục An toàn lao động thực hiện kế hoạch thanh tra tại các đơn vị, doanh nghiệp.

Công tác thanh tra, giám sát an toàn lao động, hướng dẫn cơ quan, tổ chức cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật. Ảnh: Yên Nguyễn

Qua thanh tra cho thấy, cơ bản đơn vị đã chấp hành các quy định của pháp luật về an toàn vệ sinh lao động. Tuy nhiên, các đơn vị hoạt động dịch vụ huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động còn một số vi phạm chủ yếu như: Nội dung chương trình khung, tài liệu huấn luyện cho các nhóm chưa cập nhật đầy đủ các chính sách pháp luật mới theo quy định. Chưa lưu giữ đúng, đầy đủ chương trình huấn luyện chi tiết, tài liệu huấn luyện, danh sách người được huấn luyện, kết quả kiểm tra, sát hạch, bản sao giấy tờ chứng minh đủ điều kiện của người huấn luyện…

Bên cạnh việc xử lý vi phạm hành chính các hành vi vi phạm, các đoàn thanh tra đã tích cực hướng dẫn các đơn vị khắc phục vi phạm, cải thiện điều kiện lao động.

Tiếp tục tham mưu đẩy mạnh công tác thanh tra chuyên ngành

Theo thống kê của Cục An toàn lao động, năm 2024, tình hình tai nạn lao động giảm cả về số người lẫn số vụ. Tuy nhiên, thời gian gần đây xảy ra một số vụ tai nạn lao động, sự cố nghiêm trọng làm chết, bị thương nhiều người. Nguyên nhân chủ yếu do các đơn vị, doanh nghiệp không xây dựng biện pháp, phê duyệt phương án an toàn lao động; công tác tuyên truyền, tập huấn an toàn vệ sinh lao động chưa thường xuyên, liên tục, có chỗ mang tính đối phó không đầy đủ, không sát với nhiệm vụ công việc của người lao động; quản lý, kiểm định, sử dụng máy, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động còn nhiều vi phạm; một số tổ chức được chỉ định hoạt động dịch vụ huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động, kiểm định kỹ thuật an toàn lao động chưa thực hiện nghiêm túc quy trình kiểm định, tổ chức đào tạo, tập huấn an toàn, vệ sinh lao động.

Được biết, thời gian qua, Bộ LĐTB&XH, Cục An toàn lao động đã ban hành các văn bản tăng cường quản lý, tuân thủ pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tập đoàn, tổng công ty, công ty thực hiện, công tác thanh tra an toàn, vệ sinh lao động đang được Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo.

Đặc biệt, ngày 21/5/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 51/CĐ-TTg về việc chấn chỉnh, tăng cường công tác an toàn, vệ sinh lao động nhằm tăng cường tuân thủ pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động, giảm thiểu các vụ tai nạn lao động, đặc biệt là các vụ tai nạn lao động nghiêm trọng.

Tuy nhiên, theo đại diện Cục An toàn lao động, thực tế triển khai, nhất là xuống địa phương vẫn còn khó khăn, như: Đầu tư nguồn nhân lực người làm công tác thanh tra an toàn, vệ sinh lao động còn mỏng, chưa tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ; chất lượng đội ngũ thanh tra chuyên ngành an toàn, vệ sinh lao động ở địa phương còn hạn chế do thường xuyên luân chuyển, chưa kịp thời nắm bắt được chuyên môn nghiệp vụ về an toàn, vệ sinh lao động…

Để hạn chế tai nạn lao động trong thời gian tới, đảm bảo an toàn lao động, góp phần ổn định sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, với chức năng là cơ quan thanh tra chuyên ngành về an toàn, vệ sinh lao động, thời gian tới, Thanh tra Cục An toàn lao động tiếp tục tham mưu đẩy mạnh công tác thanh tra theo lĩnh vực được giao, đồng thời chủ động phối hợp với Thanh tra Bộ, thanh tra các tỉnh trong công tác triển khai, thực hiện nhằm hoàn thiện hoạt động của hệ thống thanh tra theo phương châm “liêm chính, bản lĩnh, trung thành”, xây dựng và triển khai thực hiện có hiệu quả công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, góp phần tích cực vào ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

Đồng thời, tiếp tục phối hợp với các đơn vị chuyên ngành, các tập đoàn kiểm tra chuyên đề an toàn, vệ sinh lao động nhằm giúp cho đơn vị, doanh nghiệp thực hiện tốt hơn công tác an toàn, vệ sinh lao động, chấn chỉnh lại kịp thời việc thực hiện công tác an toàn, vệ sinh lao động theo đúng quy định, cũng như phát hiện những bất cập trong cơ chế chính sách, kịp thời báo cáo các cấp thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung.