Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Sỹ Bảy chủ trì buổi công bố kết luận thanh tra tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Nhật Huyền

Phát hiện nhiều tồn tại, vi phạm

Tại buổi công bố, ông Đinh Đăng Lập, Phó Vụ trưởng Vụ I, Trưởng đoàn thanh tra đã công bố toàn văn Kết luận thanh tra số 82/KL-TTCP ngày 18/3/2025 của Tổng Thanh tra Chính phủ.

Kết quả thanh tra cho thấy, bên cạnh những mặt tích cực, công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch và thực hiện quy hoạch trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh còn nhiều tồn tại, bất cập, vi phạm.

Việc tham mưu, ban hành văn bản quy phạm pháp luật về hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng của UBND thành phố chưa bám sát các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước và các yêu cầu thực tiễn của địa phương.

UBND thành phố chỉ đạo lập đồ án quy hoạch chung xây dựng thành phố không đúng thời gian theo quy định, kéo dài nhiều năm; cập nhật số liệu đầu vào như hiện trạng sử dụng đất tại một số quận, huyện: Quận 2, Quận 6, Quận 7, Quận 9, quận Thủ Đức, Bình Thạnh, Bình Chánh không đúng với hiện trạng thực tế, dẫn tới một số đồ án quy hoạch như chỉ tiêu dân số, giao thông thiếu chính xác; thời gian lập đồ án quy hoạch kéo dài.

Đối với quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000, UBND thành phố chỉ đạo việc lập, thẩm định và phê duyệt một số đồ án quy hoạch phân khu còn nhiều bất cập, thiếu thống nhất; việc điều chỉnh quy hoạch tại một số đồ án còn chưa phù hợp, chất lượng đồ án quy hoạch thấp; phê duyệt sai lệch chức năng sử dụng đất giữa đồ án quy hoạch cấp dưới so với đồ án quy hoạch cấp trên.

Không những thế, việc điều chỉnh quy hoạch thường xuyên và nhiều lần làm tăng chi phí lập quy hoạch, thay đổi quy mô, tính chất chức năng của khu vực quy hoạch như từ khu đất công trình công cộng, công viên cây xanh điều chỉnh sang đất ở, đất thương mại, nhưng không tính toán đến sự đồng bộ của hạ tầng kỹ thuật cũng như hạ tầng xã hội để đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ về tiện ích, nâng cao môi trường sống của người dân trong đô thị.

Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra trách nhiệm quản lý Nhà nước về quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng của UBND Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Nhật Huyền

Qua thanh tra cho thấy, việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết tại một số quận, huyện còn nhiều tồn tại, bất cập, vi phạm về trình tự phê duyệt quy hoạch; điều chỉnh quy hoạch tại một số đồ án còn chưa đúng theo quy định, chất lượng đồ án quy hoạch thấp; quy hoạch cấp dưới chưa phù hợp quy hoạch cấp trên.

Đáng chú ý, một số dự án thời điểm điều chỉnh quy hoạch sau thời điểm định giá đất, giao đất, đấu giá quyền sử dụng đất, có thay đổi nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất nhưng không xác định được tiền sử dụng đất kịp thời, để nợ tiền sử dụng đất. Do đó, cần phải rà soát, tính toán theo đúng quy định để tránh thất thoát tài sản Nhà nước…

Kiến nghị làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân

Đối việc tổ chức thực hiện quy hoạch, mặc dù UBND thành phố đã ban hành các quyết định về quy chế quản lý kiến trúc trên địa bàn. Tuy nhiên, một số nội dung về công khai, cắm mốc giới đối với các đồ án quy hoạch tại thành phố vẫn còn nhiều tồn tại.

Kiểm tra 38 đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết trên địa bàn thành phố vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập, vi phạm các quy định. Cụ thể, chậm công bố quy hoạch; chưa cắm mốc giới hoặc chậm triển khai cắm mốc giới; chưa thực hiện việc lập kế hoạch để triển khai quy hoạch hoặc chậm ban hành kế hoạch, dẫn đến một số chỉ tiêu sử dụng đất tại các đồ án quy hoạch phân khu chưa thực hiện hoặc chậm triển khai.

Đến nay, một số đồ án đã hết thời kỳ quy hoạch nhưng trên địa bàn các quận, huyện vẫn chưa thực hiện việc lập kế hoạch để thực hiện quy hoạch là thực hiện không đúng với quy định tại khoản 1 Điều 28 Nghị định 44/2010/NĐ-CP của Chính phủ…

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường phát biểu tại buổi công bố kết luận thanh tra. Ảnh: Nhật Huyền

Từ các nội dung đã chỉ ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND Thành phố Hồ Chí Minh kiểm điểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND thành phố có liên quan trong việc để xảy ra các tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm trong công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch và thực hiện quy hoạch xây dựng.

Đồng thời, đề nghị UBND thành phố chỉ đạo các sở, ngành, quận, huyện thực hiện kiểm làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra các tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm.

Chỉ đạo làm rõ việc lập, thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch chung của 19 quận, huyện có nhiều nội dung thiếu đồng nhất với nội dung của đồ án quy hoạch chung xây dựng thành phố, từ đó rà soát chi phí cho việc lập quy hoạch hơn 24 tỷ đồng để thu hồi về ngân sách Nhà nước những chi phí thực hiện không đúng quy định (nếu có); rà soát, tính toán, truy thu tiền sử dụng đất với các dự án còn nợ tiền sử dụng đất trên toàn địa bàn thành phố, với số tiền theo báo cáo của UBND thành phố là hơn 802,8 tỷ đồng…

Thay mặt lãnh đạo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Bùi Xuân Cường thống nhất với nội dung của kết luận thanh tra. Đồng thời, yêu cầu Văn phòng UBND thành phố và các đơn vị có liên quan tham mưu UBND thành phố tổ chức thực hiện kết luận thanh tra.

Phát biểu tại buổi công bố, Phó Tổng Thanh tra Lê Sỹ Bảy đề nghị lãnh đạo UBND Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo các sở, ngành và quận, huyện có liên quan nghiêm túc thực hiện kết luận thanh tra trong thời gian sớm nhất. Trong thời gian thực hiện kết luận thanh tra nếu có vướng mắc thì trao đổi trực tiếp với đoàn thanh tra và đơn vị theo dõi để được hướng dẫn thực hiện.