(Thanh tra) - Dự thảo Nghị định về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành Ngân hàng (dự thảo Nghị định) đang được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) xây dựng và hoàn thiện, trong đó quy định sự khác nhau giữa 2 cấp Thanh tra NHNN và Thanh tra NHNN Khu vực về thời hạn, thời gian thực hiện các bước chính trong quy trình thanh tra.
Nâng cao chất lượng công tác thanh tra ngành Ngân hàng
Thời gian qua, công tác thanh tra ngành Ngân hàng đã đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần bảo đảm an toàn hệ thống tổ chức tín dụng, giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động tiền tệ - ngân hàng, đồng thời đã phát hiện, xử lý kịp thời nhiều vi phạm. Tuy nhiên, bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh chóng của các mô hình kinh doanh, dịch vụ tài chính - ngân hàng đã và đang đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với công tác thanh tra. Đồng thời, sự gia tăng của các rủi ro về quản trị, sở hữu chéo, nợ xấu, rửa tiền, tội phạm công nghệ cao, cũng như các yêu cầu mới trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tăng cường, đổi mới phương thức hoạt động của hệ thống thanh tra ngành Ngân hàng. Trong khi đó, các quy định về tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Thanh tra NHNN và Thanh tra NHNN Khu vực chưa được cập nhật theo Luật Thanh tra, dẫn tới một số khó khăn trong triển khai thực hiện.
Do đó, việc xây dựng và ban hành Nghị định là cần thiết, nhằm khắc phục những bất cập hiện hành, đáp ứng yêu cầu quản lý Nhà nước, phù hợp với thông lệ quốc tế; đồng thời góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý cho việc xây dựng, kiện toàn tổ chức bộ máy và nâng cao chất lượng công tác thanh tra ngành Ngân hàng trong tình hình mới.
Phân định rõ thẩm quyền giữa Thanh tra NHNN và Thanh tra NHNN Khu vực
Dự thảo Nghị định được xây dựng theo hướng phân định rõ thẩm quyền, nhiệm vụ giữa Thanh tra NHNN và Thanh tra NHNN Khu vực, bảo đảm vừa tuân thủ Luật Thanh tra, vừa phù hợp với đặc thù tổ chức của NHNN.
Theo Điều 7 của dự thảo Nghị định, Thanh tra NHNN là tổ chức hành chính thuộc cơ cấu tổ chức của NHNN, thực hiện chức năng tham mưu, giúp Thống đốc NHNN quản lý Nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; thực hiện nhiệm vụ thanh tra đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý của Thống đốc NHNN và các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý Nhà nước của NHNN trong hoạt động tiền tệ, ngân hàng: thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, lãng phí; tiêu cực theo quy định của pháp luật.
Thanh tra NHNN chịu sự chỉ đạo, điều hành của Thống đốc NHNN và chịu sự chỉ đạo về công tác thanh tra, hướng dẫn nghiệp vụ của Thanh tra Chính phủ.
Trong khi đó, Điều 9 dự thảo Nghị định cũng quy định rõ, Thanh tra NHNN Khu vực là đơn vị thuộc cơ cấu tổ chức của NHNN Khu vực, giúp Giám đốc NHNN Khu vực thực hiện công tác thanh tra; tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; phòng, chống rửa tiền; phòng, chống tài trợ khủng bố và phòng, chống tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; thực hiện thanh tra đối với các đối tượng thanh tra ngân hàng trên địa bàn theo sự phân công, phân cấp, ủy quyền của Thống đốc NHNN và theo quy định của pháp luật.
Thanh tra NHNN Khu vực chịu sự chỉ đạo, điều hành của Giám đốc NHNN Khu vực và chịu sự chỉ đạo về công tác thanh tra, hướng dẫn nghiệp vụ của Thanh tra NHNN.
Những quy định trên của dự thảo Nghị định được xây dựng nhằm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn và cơ cấu tổ chức của NHNN, Thanh tra NHNN, NHNN Khu vực và Cục Phòng, chống rửa tiền.
Sự khác nhau giữa Thanh tra NHNN và Thanh tra NHNN Khu vực về thời hạn, thời gian thực hiện thanh tra
Dự thảo Nghị định quy định rõ sự khác nhau giữa 2 cấp Thanh tra NHNN và Thanh tra NHNN Khu vực về thời hạn, thời gian thực hiện các bước chính trong quy trình thanh tra và phù hợp với quy mô, tính chất của các cuộc thanh tra, cụ thể:
Thời hạn thanh tra đối với cuộc thanh tra do NHNN tiến hành không quá 45 ngày, được phép gia hạn một lần không quá 25 ngày; trong khi đó, đối với cuộc thanh tra do Thanh tra NHNN Khu vực tiến hành, thời hạn thực hiện một cuộc thanh tra không quá 20 ngày; trường hợp phức tạp hoặc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì có thể gia hạn một lần không quá 10 ngày (Điều 15 dự thảo Nghị định). Dự thảo quy định thời hạn này nhằm phù hợp với Điều 20 Luật Thanh tra và thực tế, đặc thù thanh tra ngân hàng.
Thời gian xây dựng báo cáo kết quả thanh tra đối với Thanh tra NHNN không quá 20 ngày, trong trường hợp phức tạp thì có thể kéo dài không quá 30 ngày; còn đối với Thanh tra NHNN Khu vực là không quá 10 ngày, trường hợp phức tạp thì có thể kéo dài không quá 15 ngày (Điều 17 dự thảo Nghị định). Dự thảo quy định thời hạn này để phù hợp với Điều 33 Luật Thanh tra và thực tế, đặc thù thanh tra ngân hàng.
Thời gian xây dựng dự thảo kết luận thanh tra do Thanh tra NHNN tiến hành là không quá 20 ngày, có thể kéo dài tối đa 30 ngày nếu vụ việc phức tạp; đối với Thanh tra NHNN Khu vực là không quá 10 ngày, trường hợp phức tạp thì có thể kéo dài không quá 15 ngày (Điều 18 dự thảo Nghị định). Dự thảo quy định thời hạn này để phù hợp với Điều 35 Luật Thanh tra.
Ngoài ra, để đảm bảo phù hợp thực tiễn triển khai công tác thanh tra tại NHNN khi Thanh tra NHNN Khu vực có thể được Thống đốc NHNN giao thanh tra đối với đối tượng thanh tra của Thanh tra NHNN Trung ương khi Thanh tra NHNN Trung ương không đủ nguồn lực để tiến hành thanh tra, dự thảo Nghị định đã bổ sung quy định về các trường hợp sau đây:
Về thời hạn thanh tra: Trường hợp Thanh tra NHNN Khu vực thực hiện thanh tra đối với đối tượng thanh tra của Thanh tra NHNN, thời hạn thực hiện một cuộc thanh tra không quá 30 ngày; trường hợp phức tạp hoặc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì có thể gia hạn một lần không quá 10 ngày (Điều 15 dự thảo Nghị định).
Về thời gian xây dựng báo cáo kết quả thanh tra: Trường hợp Thanh tra NHNN Khu vực thực hiện thanh tra đối với đối tượng thanh tra của Thanh tra NHNN, thời gian xây dựng báo cáo kết quả thanh tra không quá 15 ngày, trường hợp phức tạp thì có thể kéo dài nhưng không quá 25 ngày (Điều 17 dự thảo Nghị định).
Về thời gian xây dựng dự thảo kết luận thanh tra: Trường hợp Thanh tra NHNN Khu vực thực hiện thanh tra đối với đối tượng thanh tra của Thanh tra NHNN, thời gian xây dựng dự thảo kết luận thanh tra không quá 15 ngày, trường hợp phức tạp thì có thể kéo dài nhưng không quá 25 ngày (Điều 18 dự thảo Nghị định).
