Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh phát biểu tại hội nghị. Ảnh: PV

Hội nghị với sự tham dự của gần 1.300 đại biểu là lãnh đạo các sở TN&MT, phòng TN&MT, cán bộ làm công tác thanh tra của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, công tác thanh tra, kiểm tra là một trong những nội dung quản lý Nhà nước quan trọng, ngoài việc kiểm tra sự tuân thủ pháp luật thì công tác thanh tra, kiểm tra còn hướng dẫn, định hướng cho các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp thực hiện đúng pháp luật.

“Có thể nói, trong thời gian qua, công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo của ngành TN&MT đã góp phần quan trọng trong việc từng bước nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về TN&MT, góp phần ổn định và phát triển nền kinh tế - xã hội của cả nước”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Qua công tác thanh tra, kiểm tra đã kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về TN&MT; đồng thời, đưa ra những kiến nghị trong việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng như: Luật Đất đai năm 2024, Luật Tài nguyên nước năm 2023. Thông qua công tác thanh tra, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm về đất đai, đã từng bước tháo gỡ kịp thời những vướng mắc, bất cập trong thi hành công vụ.

Theo Bộ trưởng, năm 2023, Bộ TN&MT đã chỉ đạo quyết liệt việc đổi mới toàn diện về công tác thanh tra; đã bám sát ý kiến chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ và thực tiễn quản lý Nhà nước về TN&MT (trong đó, chú trọng đến các đề xuất từ thực tiễn tại địa phương) chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ có các giải pháp đổi mới ngay từ quá trình xây dựng định hướng chương trình thanh tra cho đến xây dựng và triển khai các kế hoạch thanh tra hàng năm đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm có tính khả thi cao, tránh chồng chéo; bảo đảm tiến độ, chặt chẽ, khách quan, minh bạch, đúng pháp luật.

Với tinh thần hạn chế thời gian thanh tra trực tiếp tại địa phương cùng với việc đổi mới trong xây dựng kế hoạch và triển khai công thanh tra, kiểm tra nêu trên, việc xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai của từng đoàn thanh tra, đảm bảo đúng đối tượng, đúng nội dung đã rút ngắn được 40 - 50% thời gian làm việc tại địa phương nhưng vẫn đảm bảo tính hiệu lực, hiệu quả; thời gian ban hành kết luận thanh tra đảm bảo theo yêu cầu.

Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo của ngành vẫn còn một số tồn tại, hạn chế chưa được khắc phục triệt để do một số nguyên nhân chủ quan và khách quan.

Bộ trưởng đề nghị, trong thời gian tới, cán bộ, công chức làm công tác thanh tra ngành TN&MT phải thường xuyên cập nhật các văn bản quy định của pháp luật và chủ động phối hợp trong công tác tham mưu; thường xuyên tu dưỡng đạo đức công vụ, trau rồi kiến thức chuyên môn; xây dựng đội ngũ cán bộ vừa hồng, vừa chuyên; phát huy vai trò gương mẫu của người đứng đầu.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: TH

Với việc Luật Đất đai năm 2024, Luật Tài nguyên nước năm 2023 mới được Quốc hội thông qua và phân cấp mạnh mẽ cho địa phương, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh đề nghị cán bộ, công chức làm công tác thanh tra ngành TN&MT xây dựng kế hoạch và triển khai đảm bảo chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến về Luật; khẩn trương xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai và Luật Tài nguyên nước theo thẩm quyền; tập trung góp ý sâu rộng, có chất lượng với các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật

Ngoài ra, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh yêu cầu tập trung thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất công ích, các dự án chậm tiến độ sử dụng đất hoặc không đưa đất vào sử dụng, các dự án chậm thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Cũng tại hội nghị, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh đề nghị các đại biểu tham dự tập trung trao đổi, thảo luận vào các nội dung trọng tâm, các tồn tại, các vướng mắc trên địa bàn của từng địa phương và từ đó đề xuất được các giải pháp thiết thực cho công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại, tố cáo về TN&MT đạt hiệu quả cao nhất.

Qua đó, đề xuất các giải pháp thiết thực để tạo quỹ đất tăng cường cho nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý kịp thời các tồn tại, hạn chế, vi phạm đối với việc quản lý, sử dụng đất nông - lâm trường, việc thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai (nhất là trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất). Đồng thời, kiến nghị, đề xuất các giải pháp nhằm đảm bảo lợi ích hợp pháp của người dân.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với các đối tượng có các hành vi vi phạm pháp luật về TN&MT với những hành vi vi phạm phổ biến, như: Không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc cam kết bảo vệ môi trường đã được phê duyệt, không có báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc cam kết bảo vệ môi trường; xả chất thải vượt quy chuẩn kỹ thuật cho phép; khai thác khoáng sản không có giấy phép; khai thác khoáng sản vượt công suất cho phép; khai thác nước không có giấy phép khai thác sử dụng tài nguyên nước; vi phạm các nội dung trong giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước đã cấp...

Phối hợp triển khai hiệu quả trong xây dựng cơ sở dữ liệu về đất đai và các cơ sở dữ liệu lĩnh vực tài nguyên và môi trường; từng bước tạo được cơ sở dữ liệu về thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu nại tố cáo thống nhất trong toàn ngành, làm tư liệu để xử lý các tồn đọng.

Báo cáo tại hội nghị, Chánh Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Vũ Tuấn Anh đã nêu những nội dung cần tập trung chỉ đạo trong năm 2024 như: nghiên cứu, tổ chức thực hiện các giải pháp khắc phục, hạn chế trong công tác thanh tra; bố trí kinh phí, trang thiết bị, nhân lực làm công tác tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết đơn thư tương ứng với khối lượng công việc phát sinh của sở.

Trên cơ sở hướng dẫn của UBND tỉnh về xây dựng kế hoạch thanh tra năm 2024 theo Văn bản số 2354/TTCP-KHTH của Thanh tra Chính phủ, căn cứ kế hoạch thanh tra đã được chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt, đề nghị các sở xây dựng và phê duyệt kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm 2024 và gửi đến Bộ TN&MT; trong quá trình xây dựng, rà soát kỹ các nội dung thanh tra, kiểm tra đã được Bộ trưởng phê duyệt tại Quyết định số 4270/QĐ-BTNMT và Quyết định số 4271/QĐ-BTNMT để xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra theo quy định tại Điều 55 Luật Thanh tra năm 2022 và Điều 31 Nghị định số 03/2024/NĐ-CP của Chính phủ.

Đặc biệt, với chủ trương đổi mới công tác thanh tra, kiểm tra (giảm tối đa thời gian thanh tra, kiểm tra trực tiếp tại địa bàn của đối tượng), đề nghị sở TN&MT các địa phương phối hợp cung cấp thông tin, hồ sơ, tài liệu đúng, đủ theo yêu cầu của Bộ hoặc phối hợp để đôn đốc các tổ chức trên địa bàn không hoặc chậm cung cấp thông tin, hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu.