Bảo vệ người tố cáo nhằm bảo vệ, khuyến khích, động viên người dân dũng cảm, đấu tranh chống lại các hành vi tham nhũng, tiêu cực, vi phạm pháp luật. Ảnh minh họa: Hương Giang

Giữ bí mật họ tên, địa chỉ, bút tích của người tố cáo

Bảo vệ người tố cáo nhằm bảo vệ, khuyến khích, động viên người dân dũng cảm, đấu tranh chống lại các hành vi tham nhũng, tiêu cực, vi phạm pháp luật, giúp các cơ quan Nhà nước phát hiện và xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật.

Hơn nữa, bảo vệ người tố cáo là trách nhiệm của Nhà nước, là sự thể hiện cụ thể, sinh động bản chất của Nhà nước ta là của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Theo Thanh tra Chính phủ, trên cơ sở kế thừa, phát triển các quy định của Luật Tố cáo năm 2011, Nghị định số 76/2012, Luật Tố cáo năm 2018 đã dành một chương quy định về bảo vệ người tố cáo, trong đó đã quy định cụ thể các biện pháp.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền khi tiếp nhận, chuyển đơn tố cáo, giải quyết tố cáo căn cứ vào tình hình cụ thể quyết định áp dụng biện pháp: Giữ bí mật họ tên, địa chỉ, bút tích và các thông tin cá nhân khác của người tố cáo trong quá trình khai thác, sử dụng thông tin, tài liệu do người tố cáo cung cấp.

Lược bỏ họ tên, địa chỉ, bút tích, các thông tin cá nhân khác của người tố cáo ra khỏi đơn tố cáo và các tài liệu, chứng cứ kèm theo để quản lý theo chế độ mật khi giao cơ quan, tổ chức, cá nhân xác minh nội dung tố cáo;

Bố trí thời gian, địa điểm, lựa chọn phương thức làm việc phù hợp để bảo vệ bí mật thông tin cho người tố cáo khi làm việc trực tiếp với người bị tố cáo, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; áp dụng biện pháp khác theo quy định của pháp luật.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền cũng phải đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan áp dụng biện pháp cần thiết để giữ bí mật thông tin của người tố cáo.

Ngoài bảo vệ bí mật thông tin, luật mới cũng quy định các biện pháp bảo vệ vị trí công tác, việc làm, tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người tố cáo, vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người tố cáo (gọi chung là người được bảo vệ).

Có thể bố trí công tác khác để tránh bị trù dập

“Khi có căn cứ về việc vị trí công tác, việc làm, tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người được bảo vệ đang bị xâm hại hoặc có nguy cơ bị xâm hại ngay tức khắc hay họ bị trù dập, phân biệt đối xử do việc tố cáo, người giải quyết tố cáo, cơ quan khác có thẩm quyền tự quyết định hoặc theo đề nghị của người tố cáo quyết định việc áp dụng biện pháp bảo vệ cần thiết”, Luật Tố cáo mới quy định rõ.

Người được bảo vệ là cán bộ, công chức, viên chức thì biện pháp bảo vệ vị trí công tác, việc làm được áp dụng là: Tạm đình chỉ, hủy bỏ một phần hoặc toàn bộ quyết định xử lý kỷ luật hoặc quyết định khác xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người được bảo vệ; khôi phục vị trí công tác, vị trí việc làm, các khoản thu nhập và lợi ích hợp pháp khác từ việc làm cho người được bảo vệ.

Xem xét bố trí công tác khác cho người được bảo vệ sang cơ quan, tổ chức, đơn vị khác nếu có sự đồng ý của họ để tránh bị trù dập, phân biệt đối xử; xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị người có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật đối với người có hành vi trả thù, trù dập, đe dọa làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người được bảo vệ.

Trường hợp người được bảo vệ làm việc theo hợp đồng lao động thì biện pháp bảo vệ gồm: Yêu cầu người sử dụng lao động chấm dứt hành vi vi phạm; khôi phục vị trí việc làm, các khoản thu nhập và lợi ích hợp pháp khác từ việc làm cho người được bảo vệ; kiến nghị người có thẩm quyền xử lý hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.

Còn biện pháp bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm, Luật Tố cáo năm 2018 quy định rõ, phải tạm thời di chuyển người được bảo vệ đến nơi an toàn; bố trí lực lượng, phương tiện, công cụ để trực tiếp bảo vệ an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm cho người được bảo vệ tại nơi cần thiết.

Ngoài ra, áp dụng biện pháp cần thiết để ngăn chặn, xử lý hành vi xâm hại hoặc đe dọa xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người được bảo vệ theo quy định của pháp luật; yêu cầu người có hành vi xâm hại hoặc đe dọa xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, danh dự, nhân phẩm chấm dứt hành vi vi phạm…

Thảo Nguyên