Hội nghị triển khai Đề án 250

Đó là nội dung được Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng nhấn mạnh tại Hội nghị triển khai Đề án tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp do Bộ Tư pháp tổ chức ngày 6/7, tại Hà Nội.

Phát biểu tại Hội nghị, Thiếu tướng Phạm Văn Các, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an cho biết: “Việc tiến hành giám định rất chậm, kéo dài, nhiều trường hợp không đáp ứng được yêu cầu về thời hạn điều tra, có vụ án phải tạm đình chỉ điều tra chờ kết quả giám định”.

Trao đổi về những nguyên nhân dẫn đến tồn tại trong công tác giám định, các đại biểu cho rằng, Luật Giám định tư pháp quy định phải có tổ chức giám định độc lập. Tuy nhiên, chưa có văn bản hướng dẫn để thống nhất thực hiện và phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đặc thù của các cơ quan.

Ngoài ra, đội ngũ giám định viên chưa thực sự được quan tâm, xây dựng, phát triển một cách bài bản, tổng thể; còn thiếu về số lượng và hạn chế về chất lượng, chưa được đào tạo chuyên sâu, hầu hết giám định viên làm công việc kiêm nhiệm; chế độ bồi dưỡng cho giám định viên còn hạn chế.

Đồng thời, công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động giám định tư pháp còn nhiều bất cập, mô hình tổ chức và cơ chế hoạt động chưa phù hợp. Các tổ chức giám định tư pháp hoạt động theo mô hình ngành dọc, chức năng, nhiệm vụ khác nhau.

Vì vậy, việc quản lý Nhà nước đối với hoạt động giám định tư pháp trong thời gian qua hiệu quả chưa cao; công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động giám định tư pháp chưa được quan tâm đúng mức dẫn đến nhiều tồn tại trong công tác giám định (chậm kết luận, mâu thuẫn trong kết luận giám định…) làm ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình tố tụng của vụ án.

Một số vụ án kinh tế, tham nhũng, cơ quan điều tra ra quyết định trưng cầu giám định, nhưng phải sau một thời gian dài thì cơ quan giám định mới cử giám định viên tham gia giám định.

Nội dung kết luận giám định trong một số trường hợp chưa trả lời đầy đủ các yêu cầu của cơ quan trưng cầu giám định hoặc một số kết luận giám định còn chung chung, không rõ ràng, kết luận không khẳng định, có cả dấu hiệu né tránh trả lời nội dung yêu cầu giám định của cơ quan điều tra.

Thực tế, không ít vụ án có mâu thuẫn trong các kết luận giám định về cùng một vấn đề cần giám định (xung đột kết luận giám định).

Một số giám định viên không hợp tác, “né tránh” việc tham gia tố tụng để trình bày, bảo vệ kết quả giám định tại phiên tòa trong trường hợp cần thiết ở một số vụ án lớn, nhất là án tham nhũng, kinh tế, gây khó khăn cho các cơ quan tiến hành tố tụng trong việc đánh giá kết luận giám định trong quá trình tranh tụng và xét xử vụ án.

Trước những tồn tại đó, để bảo đảm thực thi các nhiệm vụ và giải pháp của đề án, Bộ Tư pháp yêu cầu các địa phương xác định rõ nhiệm vụ cần thực hiện, thời hạn hoàn thành; khẩn trương tổ chức quán triệt, xây dựng kế hoạch triển khai đề án; hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc việc triển khai thực hiện đề án ở ngành, lĩnh vực thuộc thẩm quyền quản lý…

Đồng thời, cần tiếp tục hoàn thiện chế định giám định tư pháp, tiếp tục hoàn thiện tổ chức giám định tư pháp; nâng cao chất lượng người giám định tư pháp; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ giám định, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về giám định tư pháp.                                                                                                Nguyễn Điểm