Về đối tượng và các cá nhân, tổ chức liên quan chịu chế tài pháp lý, căn cứ Nghị định 138/2013/NĐ-CP ngày 22/10/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục, thì:

Đối với người thi hộ: Người thi thay bị phạt tiền đến 5 triệu đồng, bất kỳ người nào làm bài hộ hoặc trợ giúp thí sinh làm bài cũng sẽ bị phạt 3 triệu đồng.

Đối với cơ sở giáo dục: Tại Khoản 2, Điều 12, Nghị định 138 ghi rõ việc xử phạm đối với hành vi vi phạm quy định về liên kết đào tạo như sau: Không có giấy phép liên kết đào tạo, phạt đến 40 triệu đồng; liên kết đào tạo với đối tác không đúng quy định, phạt đến 30 triệu đồng; một trong các bên vi phạm trách nhiệm liên kết đào tạo, phạt đến 20 triệu đồng.

Biện pháp khắc phục: Buộc chuyển người học đủ điều kiện trúng tuyển đã nhập học sang cơ sở giáo dục khác hoặc hủy bỏ quyết định trúng tuyển, trả lại kinh phí đã thu cho người học nếu không chuyển được.

Phạt tiền đến 6 triệu đồng đối với hành vi thông tin sai sự thật về kỳ thi.

Nếu tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của người học không đúng quy chế thì cơ sở giáo dục thường xuyên bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng.

Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc tổ chức kiểm tra, đánh giá lại kết quả của người học.

Đối với việc quản lý hồ sơ người học, nếu không lập hoặc lập không đầy đủ thì bị phạt tiền đến 8 triệu đồng và bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu.

Thẩm quyền xử phạt, Chủ tịch UBND huyện Đông Anh, Chánh Thanh tra Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội là người có thẩm quyền xử phạt đối với mức phạt nêu trên, hình thức là cảnh cáo hoặc phạt tiền. Nếu phải tước giấy phép hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn thì thẩm quyền sẽ thuộc Chánh Thanh tra Sở GD&ĐT Hà Nội hoặc Chủ tịch UBND TP Hà Nội.

Đối với người được thi hộ và trách nhiệm vào cuộc của các bên liên quan

Người được thi hộ bị áp dụng xử lý theo Quy chế đào tạo và/hoặc Quy chế liên kết đào tạo của Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Đông Anh (theo Giấy phép đăng ký với Sở GD&ĐT Hà Nội) để có hình thức xử phạt tương xứng như: thi lại, học lại, hoặc nặng hơn là bị thanh tra, kiểm tra các bài thi liên quan trước đó.

Trường hợp Sở GD&ĐT Hà Nội xét thấy việc vi phạm có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới ngành Giáo dục thì sẽ quyết định lập đoàn thanh tra, nội dung thanh tra thường sẽ tập trung vào những vấn sai phạm mà báo chí nêu.

Nếu hành vi có tổ chức và thu lợi bất chính, người thi thuê, người môi giới, người tổ chức và các đồng phạm khác có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội kinh doanh trái phép theo Điều 159 Bộ luật Hình sự.

Ngoài ra, người được thi thuê, người thi thuê khi đã đủ dấu hiệu sử dụng giấy tờ của cơ quan, tổ chức (trường học) nhằm lừa dối chính cơ quan, tổ chức đó (để được thi đỗ) thì sẽ bị xem xét về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức theo Điều 267 Bộ luật Hình sự.

Để xem xét trách nhiệm hình sự, công an cấp huyện (ở đây là Công an huyện Đông Anh) và PA 83 Công an TP Hà Nội có trách nhiệm làm việc với các cá nhân tổ chức liên quan sau khi nhận được tin báo của quần chúng nhân dân mà cụ thể ở đây là phản ánh của các cơ quan báo chí. Nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự thì phải điều tra khởi tố theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Luật sư ĐÀO XUÂN THÂN

(Đoàn Luật sư TP Hà Nội)