Ảnh minh họa

Về vấn đề này, theo BHXH Việt Nam, căn cứ Khoản 2, Điều 13 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT năm 2014, trường hợp một người đồng thời thuộc nhiều đối tượng tham gia BHYT khác nhau quy định tại Điều 12 của Luật này thì đóng BHYT theo đối tượng đầu tiên mà người đó được xác định theo thứ tự của các đối tượng quy định tại Điều 12 của Luật này.

Theo đó, tại Điều 12 có 5 nhóm đối tượng tham gia BHYT:

1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, gồm: Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động); Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.

2. Nhóm do tổ chức BHXH đóng, gồm: Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng; Người đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày; người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng; Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng; Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp…

3. Nhóm do ngân sách Nhà nước đóng, gồm: Sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, binh sỹ quân đội đang tại ngũ; Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách Nhà nước; Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đương nhiệm; Trẻ em dưới 6 tuổi…

4. Nhóm được ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng, gồm: Người thuộc hộ gia đình cận nghèo; Học sinh, sinh viên.

5. Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình gồm những người thuộc hộ gia đình, trừ đối tượng quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.

Do đó, thực hiện theo quy định trên, người lao động phải tham gia BHYT theo đơn vị đang công tác.

Trường hợp người lao động đã mua thẻ BHYT hộ gia đình thì sau khi thẻ BHYT bắt buộc được cấp, người lao động mang thẻ BHYT hộ gia đình (bản chính) và thẻ BHYT bắt buộc (bản photo) đến đại lý thu UBND phường hoặc đại lý thu Bưu điện nơi đăng ký mua thẻ BHYT để được hoàn trả lại tiền đóng trùng theo quy định.

Bạn đọc hỏi: Tôi mới đi làm và đóng BHXH được 1 tháng, vợ tôi không đóng BHXH. Khi vợ sinh con, tôi có được nghỉ để chăm con và hưởng trợ cấp 2 tháng lương cơ sở không?

BHXH Việt Nam trả lời: Khoản 2, Điều 34 Luật BHXH 2014 quy định: Lao động nam đang đóng BHXH khi vợ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản như sau:

a) 5 ngày làm việc;

b) 7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi;

c) Trường hợp vợ sinh đôi thì được nghỉ 10 ngày làm việc, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc;

d) Trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật thì được nghỉ 14 ngày làm việc.

Thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản quy định tại khoản này được tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.

Điều 38 Luật BHXH quy định: Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia BHXH thì cha được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con.

Điểm a, khoản 2, Điều 9, Mục II, Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định về điều kiện hưởng trợ cấp một lần khi sinh con được hướng dẫn cụ thể như sau: a) Đối với trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH thì cha phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.

Như vậy, trường hợp chồng đi làm mới đóng BHXH được 1 tháng, mà vợ không đóng BHXH sinh con thì chồng được nghỉ chăm con tùy theo số con sinh ra và tình trạng sinh của vợ, nhưng chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp một lần 2 tháng lương cơ sở khi sinh con.

Đỗ Vân