(Thanh tra) - Trong hệ thống Thanh tra, hình ảnh người phụ nữ khoác áo công vụ đôi khi bị “ẩn” sau những con số, những hồ sơ dày đặc. Thế nhưng, đằng sau mỗi lượt công dân được hướng dẫn, mỗi vụ việc được xử lý, là những người phụ nữ lặng lẽ gìn giữ nhịp cầu niềm tin giữa Nhà nước và Nhân dân.
Một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ phụ nữ Thanh tra thời đại 4.0 là bà Vũ Thị Huệ, Trưởng phòng Tiếp công dân, Ban Tiếp công dân Trung ương (Thanh tra Chính phủ), người đã đưa công tác tiếp dân của đơn vị bước sang giai đoạn số hóa, hiện đại và minh bạch.
+Thưa bà, công tác tiếp công dân vốn được coi là “mặt trận nóng” của ngành Thanh tra. Bà và các đồng nghiệp đã bắt đầu hành trình chuyển đổi số từ đâu?
-Bà Vũ Thị Huệ: Đúng vậy, công tác tiếp công dân là tuyến đầu, nơi lắng nghe, tiếp nhận và giải tỏa những bức xúc của người dân. Khối lượng công việc mỗi ngày rất lớn, đòi hỏi tính chính xác tuyệt đối, trong khi hồ sơ lại rời rạc, chủ yếu là giấy tờ truyền thống.
Tôi luôn trăn trở, làm sao để mỗi lượt tiếp dân không chỉ được ghi chép mà còn được lưu trữ, theo dõi và phục vụ lại chính người dân ấy khi họ cần? Từ suy nghĩ đó, Phòng Tiếp công dân bắt đầu từng bước số hóa toàn bộ hồ sơ.
Chúng tôi xây dựng một hệ thống quản lý hồ sơ điện tử liên thông với bộ phận thống kê và tổng hợp của Ban. Mỗi lượt tiếp, mỗi ý kiến, kiến nghị đều có mã định danh riêng, được nhập và lưu trữ ngay trong ngày. Nhờ đó, việc tra cứu, tổng hợp báo cáo hay kiểm tra tính liên tục của vụ việc trở nên thuận tiện, nhanh và chính xác hơn nhiều.
Đặc biệt, khi hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia gặp trục trặc, có thời điểm không truy cập được, anh chị em trong phòng không chờ khắc phục mà chủ động tự chuyển đổi, tự lưu dữ liệu tạm thời để không làm gián đoạn công việc. Chính tinh thần chủ động đó đã giúp chúng tôi xử lý hàng nghìn lượt tiếp dân mà không bỏ sót hay thất lạc thông tin nào.
+Việc ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực đặc thù như tiếp công dân hẳn không đơn giản. Theo bà, đâu là yếu tố quyết định thành công của quá trình này?
-Bà Vũ Thị Huệ: Tôi cho rằng yếu tố cốt lõi không nằm ở máy móc, mà ở con người - ở nhận thức và kỷ luật công vụ. Công nghệ có thể mua, phần mềm có thể thuê, nhưng ý thức nhập liệu, trách nhiệm cập nhật, và tinh thần minh bạch hóa thì phải hình thành từ bên trong mỗi cán bộ.
Chúng tôi xác định rõ, dữ liệu tiếp công dân không chỉ là hồ sơ hành chính, mà là tài sản của Nhà nước và niềm tin của Nhân dân. Vì vậy, mọi thao tác đều được thực hiện cẩn trọng, đúng quy trình.
Mỗi cán bộ trong phòng đều được phân quyền truy cập rõ ràng; việc chỉnh sửa, bổ sung thông tin được ghi vết điện tử để bảo đảm tính minh bạch và truy nguyên trách nhiệm.
Khi tôi mới đề xuất triển khai, có người lo ngại: “Phòng mình nhỏ, việc nhiều, liệu có làm được không?” Tôi nói, nếu không bắt đầu, thì bao giờ dữ liệu mới sạch, mới thống nhất được? Và khi mọi người thấy hiệu quả thực tế, chỉ vài giây có thể tìm được thông tin của một vụ việc đã tiếp 5 năm trước, thì ai cũng ủng hộ.
Giờ đây, nhờ hệ thống liên thông, các phòng khác trong Ban có thể truy cập, đối chiếu thông tin khi cần, giúp tiết kiệm thời gian, giảm sai sót, tăng hiệu quả phục vụ công dân.
+Công tác tiếp công dân vốn áp lực, đặc biệt với cán bộ nữ. Là người đứng đầu một phòng trực tiếp tiếp dân cơ quan Trung ương, bà đã làm thế nào để vừa hoàn thành nhiệm vụ, vừa lan tỏa tinh thần đổi mới đến đội ngũ?
-Bà Vũ Thị Huệ: Phụ nữ làm công tác tiếp công dân phải có trái tim mềm và tinh thần thép. Hàng ngày, chúng tôi tiếp xúc với nhiều hoàn cảnh khác nhau, có người nóng nảy, có người mất kiên nhẫn, có người đã đi khiếu kiện hàng chục năm.
Phụ nữ làm công tác tiếp công dân phải có trái tim mềm và tinh thần thép. Bà Huệ luôn nhắc anh chị em trong phòng: “Tiếp công dân là tiếp người, không phải tiếp vụ việc. Mỗi người đến đây đều có nỗi lo, nỗi chờ. Hãy nói với họ bằng sự tôn trọng”.
Nếu không giữ được bình tĩnh, không lắng nghe bằng sự thấu cảm, thì không thể giải thích, hướng dẫn họ tin và hợp tác.
Tôi luôn nhắc anh chị em trong phòng: “Tiếp công dân là tiếp người, không phải tiếp vụ việc. Mỗi người đến đây đều có nỗi lo, nỗi chờ. Hãy nói với họ bằng sự tôn trọng”.
Có lúc, tôi trực tiếp ngồi cùng cán bộ mới về phòng, hướng dẫn từng cách ghi nhận, nhập liệu, từ giọng nói, thái độ, đến từng câu chữ trong tiếp dân. Bởi lẽ, chuyển đổi số không thể tách rời văn hóa ứng xử số.
Chúng tôi cũng chia sẻ công việc để ai cũng có cơ hội tiếp cận công nghệ. Những cán bộ lớn tuổi, trước đây ngại máy tính, giờ đã thành thạo việc nhập dữ liệu, tra cứu và gửi báo cáo trực tuyến. Cả phòng trở thành một tập thể đoàn kết, năng động, điều mà tôi luôn tự hào.
+ Khi nói đến chuyển đổi số trong ngành Thanh tra, nhiều người vẫn cho rằng đó là nhiệm vụ “ở tầm trên”. Theo bà, cấp phòng, cấp cơ sở có thể góp phần vào tiến trình đó như thế nào?
-Bà Vũ Thị Huệ: Thực ra, chuyển đổi số bắt đầu từ những hành động rất nhỏ ở cấp cơ sở. Một file được đặt tên chuẩn, một hồ sơ được quét đúng quy cách, hay một báo cáo được gửi kèm dữ liệu tra cứu, tất cả đều góp phần hình thành hệ thống dữ liệu chuẩn hóa.
Phòng Tiếp công dân chúng tôi luôn coi mỗi thao tác nhỏ là một mắt xích trong chuỗi cải cách lớn. Chẳng hạn, thay vì yêu cầu người dân nộp bản photo đơn hoặc sổ đỏ, chúng tôi chỉ cần quét bản gốc và lưu ký số, đảm bảo đúng quy định và tiết kiệm thời gian cho dân. Đây cũng là tinh thần mà Tổng Thanh tra Chính phủ và Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương đã quán triệt, hướng tới “một lần nộp, suốt đời dùng”.
Nhờ cách làm đó, chúng tôi đã giảm đáng kể lượng hồ sơ giấy, tiết kiệm chi phí. Chuyển đổi số không phải việc xa vời, mà là hành động cụ thể mỗi ngày, nếu mỗi cán bộ hiểu rằng mình đang góp phần vào một hệ thống lớn hơn – hệ thống của niềm tin công vụ.
+Ở góc độ cá nhân, điều gì khiến bà gắn bó và tâm huyết với công tác tiếp công dân suốt nhiều năm qua?
-Bà Vũ Thị Huệ: Đây là công việc nhiều áp lực, nhưng tôi luôn thấy ý nghĩa. Mỗi khi thấy người dân ra về với tâm thế an tâm, hiểu được quy định, tin vào chính quyền, đó là phần thưởng lớn nhất.
Có người nhắn tin cảm ơn, có người gọi chỉ để nói: “Cảm ơn cô đã lắng nghe chúng tôi”, những lời giản dị ấy khiến mọi vất vả đều trở nên nhẹ đi.
Tôi thường nói vui với đồng nghiệp: Mỗi ngày đi làm là mỗi ngày được học thêm một bài học về lòng kiên nhẫn và sự cảm thông.
Người cán bộ tiếp công dân, dù nam hay nữ, đều cần có cái đầu tỉnh táo, trái tim ấm. Khi có đủ hai yếu tố ấy, chúng ta sẽ tìm được cách dung hòa giữa lý và tình, giữa pháp luật và lòng dân.
+Nhân ngày 20/10/2025, cũng là dịp 80 năm Ngày Truyền thống Thanh tra Việt Nam (23/11/1945 – 23/11/2025), bà muốn gửi gắm điều gì tới đội ngũ nữ cán bộ trong toàn ngành?
-Bà Vũ Thị Huệ: Tôi nghĩ, 80 năm qua, phụ nữ Thanh tra luôn là một phần không thể thiếu của ngành, từ những ngày đầu kháng chiến cho đến hôm nay, khi đất nước bước vào thời kỳ số hóa.
Dù ở cương vị nào, chúng tôi vẫn chung một tâm nguyện: Làm nghề bằng sự liêm chính, sống bằng nhân văn và cống hiến bằng trí tuệ.
Tôi mong các chị em hãy tự tin hơn trong kỷ nguyên số. Đừng nghĩ công nghệ là việc của đàn ông hay của kỹ thuật viên – công nghệ là công cụ để chúng ta phục vụ Nhân dân tốt hơn.
Phụ nữ Thanh tra thời 4.0 cần vừa bản lĩnh, vừa mềm mại; vừa nắm chắc quy định, vừa biết chia sẻ, lắng nghe. Khi phụ nữ biết tận dụng công nghệ để làm việc hiệu quả, họ không chỉ “giỏi việc nước, đảm việc nhà” mà còn là hình mẫu của người cán bộ hiện đại – liêm chính, sáng tạo và nhân ái.
Nhân ngày 20/20, cũng là dịp 80 năm Ngày Truyền thống Thanh tra Việt Nam, tôi xin gửi lời chúc đến toàn thể đồng nghiệp, đặc biệt là các chị em luôn giữ vững tinh thần của người Thanh tra: “Trung thành – Liêm chính – Bản lĩnh – Sáng tạo”, cùng nhau viết tiếp truyền thống vẻ vang của ngành trong thời đại mới.
