(Thanh tra) - Ví trung tâm tài chính quốc tế y là “cuộc chơi cho nhà giàu nhiều tiền, nhiều của”, đại biểu Quốc hội đề nghị xây dựng một trung tâm tài chính ở một nơi thật chuẩn, rồi sau đó mở rộng, thay vì đặt tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng như dự kiến.
Chiều 12/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Dự thảo Nghị quyết thành lập trung tâm tài chính quốc tế. Theo dự thảo nghị quyết, Trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam sẽ hình thành theo mô hình “một trung tâm, hai điểm đến”, tức là có một trung tâm nhưng đặt tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
“Trung tâm tài chính là cuộc chơi thật, không nên thử nghiệm”
Nêu ý kiến, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, ví trung tâm tài chính quốc tế y là “cuộc chơi cho nhà giàu nhiều tiền, nhiều của”. Theo ông, tính khắc nghiệt sân chơi này nên phải có các cơ chế khác biệt, hạ tầng tài chính, viễn thông... đồng bộ, hiện đại và hệ thống pháp luật minh bạch.
Ông Thân bày tỏ băn khoăn khi Việt Nam dự kiến xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế, nhưng đặt tại hai nơi - TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, trong khi, khó khăn trước mắt rất nhiều.
“Nhiều trung tâm tài chính ra đời thất bại, ít trung tâm thành công. Chúng ta trong điều kiện không gian, thời gian rất thiếu, hạ tầng (nhân lực, con người, đất đai…) đang rất thiếu”, theo lời ông Thân.
Chủ tịch Hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa đề nghị xây dựng một trung tâm tài chính ở một nơi thật chuẩn, rồi sau đó mở rộng, thay vì đặt tại hai TP như dự kiến. “Chợ xây ra rồi, không có người họp rất nguy hiểm”, ông Thân nói và nhấn mạnh quan điểm “trung tâm tài chính là cuộc chơi thật, không nên thử nghiệm”.
Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng băn khoăn về mô hình phát triển trung tâm tài chính ở Việt Nam. Theo ông, Việt Nam đi sau trong phát triển trung tâm tài chính, nên có lợi thế và rút kinh nghiệm từ phát triển của các nước đi trước.
Nhận định thực tế hạ tầng cơ sở, công nghệ và tài chính của Việt Nam còn hạn chế; nguồn nhân lực, chuyên gia giỏi về tài chính chưa nhiều... ông Hạ đề xuất, chỉ nên tập trung xây dựng một trung tâm tài chính, đặt tại TP Hồ Chí Minh.
“Chúng ta nên tập trung nguồn lực xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế có tầm trong khu vực”, ông Hạ nói, TP Hồ Chí Minh hội đủ nền tảng, điều kiện để triển khai.
Đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho rằng làm như thế nào phải tính hết tác động của 4 yếu tố: điểm mạnh, điểm yếu, thời cơ và nguy cơ.
“Thành lập và vận hành trung tâm tài chính quốc tế giống như chúng ta bước vào một chuyển hải hành ra khơi mà chưa từng trải qua”, ông Nghĩa nói và ví vón “chúng ta vừa đóng tàu, vừa ra khơi, trong khi chưa có kinh nghiệm cả về đóng tàu và chống chịu sóng gió nơi đại dương”.
Lo ngại “không câu được cá mập mà chỉ có cá lòng đong”
Đánh giá tờ trình của Chính phủ đã nêu rõ những điểm mạnh, điểm yếu, nhất là thời cơ, ông Nghĩa đề cập đến một số nguy cơ.
Trong đó, ông Nghĩa cảnh báo cạnh tranh về ưu đãi cũng tạo ra nguy cơ. Bài học nhãn tiền là thu hút FDI 20 năm qua vẫn chủ yếu là gia công và lao động giá rẻ, không làm chủ được công nghệ, thương hiệu, thị trường, thậm chí bao bì, linh kiện.
“Không khéo chúng ta không câu được cá mập mà chỉ có cá lòng đong”, ông Nghĩa lo lắng và cho rằng muốn thu hút được thì phải có các điều kiện cần và đủ, và không phải chỉ có ưu đãi.
Với những chính sách ưu đãi đề cập trong tờ trình của Chính phủ, đại biểu đoàn TP Hồ Chí Minh e ngại không đủ sức lôi kéo các nhà kinh doanh tài chính chuyên nghiệp có tầm cỡ từ NewYork, Frankfurt, thậm chí là HongKong, Sangapore…
Ông Nghĩa cũng đề nghị cân nhắc lại cách làm “1 trung tâm 2 điểm đến”.
“Nguồn lực của chúng ta có hạn, tùy theo tình hình và kinh nghiệm thành lập và hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh, chúng ta sẽ thành lập trung tâm tài chính quốc tế ở Đà Nẵng”, theo lời ông Nghĩa.
Giải trình cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, ban đầu theo kết luận của Bộ Chính trị, Việt Nam thành lập hai trung tâm tài chính, gồm trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và khu vực ở Đà Nẵng.
Quá trình nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm và tham vấn các nhà đầu tư, chuyên gia, theo ông Thắng, Chính phủ nhận thấy nếu lập hai trung tâm tài chính sẽ khó thành công, do phân định khó khăn và cạnh tranh nhau.
Do đó, Chính phủ đề nghị Bộ Chính trị lập một trung tâm quốc tế, đặt tại hai nơi trên cơ sở tiềm năng, thế mạnh và sự khác biệt để phát triển.
"Kinh nghiệm của các nước trong phát triển mô hình trung tâm tài chính có nhiều, nên không quá lo lắng việc một trung tâm tài chính được đặt tại hai nơi sẽ cạnh tranh nhau", ông Thắng nhấn mạnh.
Dự kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế vào cuối kỳ họp thứ 9.
