Ngày 3/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Dự thảo Nghị quyết thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Giảm chi phí tuân thủ, giải quyết nhu cầu nhà ở

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, nghị quyết này được xây dựng nhằm cho phép thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Việc này cũng nhằm tiếp tục cụ thể hóa chủ trương đường lối của Đảng về “Tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại”.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy. Ảnh: P.Thắng

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, nghị quyết sẽ tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng đất, nhà đầu tư chủ động trong việc thực hiện các dự án nhà ở thương mại, dự án phát triển đô thị, giảm thiểu sự can thiệp của cơ quan hành chính, hạn chế phát sinh thủ tục hành chính, giảm bớt chi phí tuân thủ, hạn chế việc Nhà nước thu hồi đất dễ dẫn đến khiếu kiện của người dân.

Từ đó, góp phần thúc đẩy tiến trình đô thị hóa đất nước, giải quyết nhu cầu đất ở, nhà ở cho Nhân dân.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực ủy ban này nhất trí với sự cần thiết xây dựng nghị quyết.

Nhưng cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ đánh giá chi tiết, toàn diện tình hình thực tiễn của việc phát triển nhà ở thương mại, hiệu quả của việc sử dụng quỹ đất dành cho phát triển nhà ở thương mại tại các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương.

Thường trực Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị đánh giá thực trạng của việc mua gom, đầu cơ đất đai; giải pháp để hạn chế tác động tiêu cực của việc thí điểm.

Về điều kiện thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất, theo Thường trực Ủy ban Kinh tế, Luật Đất đai đã quy định rất chặt chẽ về điều kiện nhận và chuyển quyền sử dụng đất đối với các loại đất khác nhau.

Do đó, quy định như dự thảo nghị quyết sẽ tạo hành lang pháp lý song song với các quy định tại Luật Đất đai về đất để đầu tư nhà ở thương mại trong thời gian thí điểm; có khả năng gây mâu thuẫn, chồng chéo với các quy định liên quan đến lâm nghiệp, quốc phòng, an ninh, tín ngưỡng, tôn giáo.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. Ảnh: P.Thắng

Tránh để đất hoang hóa hoặc xây nhà ở tràn lan, lãng phí

Ông Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị rà soát, nghiên cứu, xác định cụ thể từng loại đất thực hiện dự án nhà ở thương mại; làm rõ việc áp dụng cơ chế thí điểm với điều kiện nhận chuyển nhượng của các loại đất đã được quy định trong Luật Đất đai.

Thảo luận tại phiên họp, một số ý kiến của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, Chính phủ cần đánh giá kỹ hơn thực trạng, tình hình triển khai các dự án nhà ở thương mại, phân tích các bất cập chủ yếu, các địa phương còn vướng mắc để có phương án thí điểm phù hợp, tháo gỡ được đúng các vấn đề còn bất cập.

hó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải. Ảnh: P.Thắng

Các ý kiến đặc biệt lưu ý cần ngăn chặn tình trạng đầu cơ đất đai hoặc cơ chế xin - cho dự án sau khi nghị quyết được ban hành.

Kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét, quyết định việc thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.

Chính phủ chịu trách nhiệm về sự phù hợp của các nội dung đề xuất trong Ttờ trình, dự thảo nghị quyết, đảm bảo phù hợp với kết luận của cấp có thẩm quyền.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ phải dự báo đầy đủ rủi ro, đưa vào nghị quyết các quy định phù hợp để thực hiện các giải pháp theo thẩm quyền nhằm ngăn chặn tiêu cực, đầu cơ, trục lợi chính sách, tránh tính trạng để đất hoang hóa hoặc xây dựng tràn lan, lãng phí.

Sau phiên họp, Chính phủ tiếp tục hoàn thiện hồ sơ trình dự thảo nghị quyết để Ủy ban Kinh tế thẩm tra chính thức, trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp 8 đang diễn ra.