Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng. Ảnh: Đ.X

Chiều ngày 26/11, Ban Kinh tế Trung ương và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đồng chủ trì tổ chức Hội thảo “Cơ chế chính sách huy động nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, nông thôn” nhằm tổng kết Nghị quyết số 26/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Mở đầu hội thảo, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung Nguyễn Duy Hưng, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết thực hiện Nghị quyết 26 (Ban Chỉ đạo) cho biết, Nghị quyết Đại hội Đảng XIII đặt ra nhiệm vụ xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.

Để thực hiện mục tiêu tổng thể này, ông Hưng đặc biệt nhấn mạnh, cần tổng kết Nghị quyết 26 để “rà lại xem đã làm được những kết quả gì, những việc gì còn nợ người dân”.

Từ đó, đề xuất chiến lược, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước để tiếp tục xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, sinh thái, nông thôn hiện đại và hình thành được tầng lớp nông dân văn minh.

Theo ông Hưng, tại hội thảo, đại diện các bộ, ngành, các diễn giả sẽ cùng nhau bàn 5 việc lớn cũng là chuyên đề 5 trong tổng thể 25 chuyên đề của Ban Chỉ đạo đặt ra, gồm: Liên kết chuỗi trong sản xuất nông nghiệp, chính sách huy động nguồn lực, chính sách tài chính, chính sách tín dụng và chính sách khoa học công nghệ cho nông nghiệp, nông thôn.

“Tổng kết Nghị quyết 26 lần này sẽ là đợt tổng rà soát cơ chế, chính sách để xem cần thay đổi theo hướng nào, cụ thể ra sao để đáp ứng yêu cầu mới của thực tiễn”, ông Hưng nhấn mạnh và cho biết, báo cáo tổng kết sẽ được trình Trung ương tại hội nghị đầu tháng 5/2022.

Theo ông, nếu thuận lợi, tốt đẹp, Trung ương sẽ thông qua nghị quyết mới thay thế Nghị quyết 26, đáp ứng sự mong chờ của bà con nông dân cả nước.

Cầm sớm sửa Luật Đất đai, tạo điều kiện tích tụ ruộng đất

Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo cho hay, hiện hộ cá thể tham gia các hợp tác xã nông nghiệp nghiệp ở việt Nam quá thấp, chỉ khoảng 30%, trong khi các nước hầu hết là 100%.

Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo. Ảnh: Đ.X

“Nếu hộ nông dân tập hợp vào hợp tác xã sẽ tạo ra chuỗi giá trị, hạn chế rủi ro”, ông Bảo nói.

Tuy nhiên, theo ông Bảo, điều kiện cần thiết để phát triển các chuỗi giá trị nông sản chủ lực quốc gia còn nhiều hạn chế, bất cập về quy hoạch vùng nguyên liệu trong liên kết vùng, tích tụ và tập trung ruộng đất…

Từ đó, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo đề nghị, cần sớm sửa đổi Luật Đất đai và ban hành chính sách khuyến khích phát triển thị trường chuyển nhượng quyền sử dụng đất để tạo điều kiện tích tụ và tập trung ruộng đất phát triển vùng chuyên canh nông sản lớn.

“Đây là vấn đề có ý nghĩa quan trọng cho quy hoạch và phát triển chuỗi giá trị sản phẩm nông sản”, ông Bảo nói.

Theo ông Nguyễn Thanh Dương, Vụ trưởng Vụ Kinh tế nông nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, giai đoạn vừa qua để tạo 1 đồng tăng trưởng GDP thì trung bình nền kinh tế phải đầu tư 7,2 đồng vốn, trong khi để tạo nên 1 đồng tăng trưởng GDP ngành nông nghiệp chỉ cần đầu tư 5,5 đồng vốn.

Vì vậy, ông Dương cho rằng, cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tiếp tục cắt giảm điều kiện kinh doanh một cách thực chất; giảm gánh nặng thuế, phí... Đặc biệt, tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, xác định doanh nghiệp đóng vai trò “bà đỡ” để đưa công nghệ, quản lý, vốn và thị trường vào sản xuất nông nghiệp.

Tăng nguồn vốn tín dụng cho nông nghiệp, nông dân

Trong khi đó, TS Nguyễn Thị Hòa, Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước nêu, tín dụng với lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao và cho vay theo chuỗi giá trị trong nông nghiệp còn hạn chế. Cùng với đó, chính sách bảo hiểm nông nghiệp chưa đầy đủ, chậm triển khai, chưa thực sự phát huy hiệu quả.

Theo kiến nghị của bà Hòa, từ nay đến năm 2025, tiếp tục duy trì tăng trưởng tín dụng cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn như tín dụng cho nền kinh tế (18,6%/năm).

Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết hiện có khoảng 14.000 doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu chính sách thuế đối với khu vực này.

Về chính sách bảo hiểm nông nghiệp, ông Hưng nhận định, “đúng là có khó khăn do rủi ro lớn”. Bộ Tài chính sẽ xây dựng chính sách thuế theo hướng mở rộng đối tượng bảo hiểm nông nghiệp để chia sẻ rủi ro.

“Đầu tư ngân sách nhà nước cho khu vực nông nghiệp, nông thôn có thể tăng gấp đôi so với giai đoạn trước để đáp ứng nhu cầu phát triển”, ông Hưng nói.

Kết luận, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Duy Hưng nêu lại một số kiến nghị tại hội thảo và cho rằng, “thực tế cho thấy nợ xấu trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn lại thấp nhất trong các ngành kinh tế. Thời gian tới cần tăng cường hơn nữa nguồn vốn tín dụng cho khu vực này”.

Về đầu tư, ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng còn chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

“Để hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội XIII nêu rõ khái niệm “nông dân văn minh” thì các bộ, ngành chức năng phải đẩy mạnh chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, cơ sở dự liệu số lớn của ngành nông nghiệp từ đất đai, thổ nhưỡng, cây trồng, vật nuôi… đến thị trường”, ông Hưng nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Duy Hưng, sau hơn 13 năm thực hiện Nghị quyết 26, nông nghiệp có bước phát triển vượt bậc, trở thành “trụ đỡ” của nền kinh tế trong những thời điểm kinh tế gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn chịu nhiều tác động của dịch COVID-19. 

Thu nhập bình ở nông thôn tăng nhanh hơn đô thị, từ 12,8 triệu đồng/người/năm 2010 lên trên 42 triệu đồng/người/năm 2020, vượt mục tiêu đề ra; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều ở nông thôn giảm nhanh, bình quân giảm khoảng 1,5%/năm và đến hết năm 2020 còn 4,2%. Môi trường cảnh quan ngày càng cải thiện, xuất hiện ngày càng nhiều các làng, xã xanh - sạch - đẹp. 

Ban Kinh tế Trung ương cho biết giai đoạn 2008 - 2020, nông nghiệp Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng khá cao 2,94%/năm và phát triển khá toàn diện, chất lượng tăng trưởng ngày càng được cải thiện hơn.

Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản tăng trưởng 8,17%/năm, cán cân thương mại liên tục xuất siêu, nông sản Việt Nam có mặt trên 196 quốc gia và vùng lãnh thổ, đưa Việt Nam thành một trong những cường quốc nông sản; bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia, giảm nghèo bền vững. Năm 2020 sản lượng lúa gạo bình quân đầu người đạt 438,2 kg, cao hơn Thái Lan và gấp 3,5 lần Ấn Độ.