Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: Đ.X

Chiều ngày 24/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Bắt giao dịch bất động sản qua sàn tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng luật để độc quyền

Trình bày báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị không quy định bắt buộc mà chỉ khuyến khích giao dịch bất động sản qua sàn giao dịch bất động sản.

Thường trực Ủy ban Kinh tế thấy, thực tiễn tổng kết thi hành Luật Kinh doanh bất động sản hiện hành thấy các sàn giao dịch bất động sản không bảo đảm minh bạch, không bảo đảm tính an toàn pháp lý của giao dịch. Vì sàn giao dịch bất động sản là một bên hưởng lợi ích trong quan hệ giao dịch.

“Bắt buộc giao dịch qua sàn giao dịch bất động sản là không phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành, cản trở quyền tự do kinh doanh, tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng quy định của pháp luật để độc quyền, làm lũng đoạn thị trường, không bảo đảm thực hiện nhiệm vụ phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, an toàn, bền vững”, ông Thanh nói.

Vì vậy, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo mới nhất bỏ nội dung các giao dịch bất động sản phải qua sàn, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư, khách hàng được tự chọn phương thức giao dịch.

Thay vào đó, dự thảo quy định “Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân thực hiện giao dịch mua bán, chuyển nhượng, cho thuê mua, cho thuê nhà ở, công trình xây dựng và quyền sử dụng đất thông qua sàn giao dịch bất động sản”.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh. Ảnh: P.Thắng

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Chính phủ mong muốn và trình Quốc hội quy định các giao dịch bất động sản phải qua sàn.

Trước đó, Bộ Xây dựng - cơ quan chủ trì soạn thảo - xin ý kiến Chính phủ khi hoàn thiện dự thảo luật, và đề xuất hai phương án là bắt buộc và khuyến khích giao dịch qua sàn. Bộ này nghiêng về phương án bắt buộc chủ đầu tư phải thực hiện mọi giao dịch bán, thuê mua nhà ở, chuyển nhượng... qua sàn, còn tổ chức, cá nhân thì khuyến khích.

Theo ông Sinh, luật hiện hành đã quy định khuyến khích giao dịch qua sàn. Và quá trình thực hiện hoạt động giao dịch bất động sản có nhiều hệ luỵ ảnh hưởng người mua.

“Các chủ đầu tư không công khai, minh bạch trong hoạt động của mình dẫn đến ảnh hưởng tới thị trường, người mua”, Thứ trưởng Bộ Xây dựng nói.

Do đó, Chính phủ đề xuất các hoạt động kinh doanh bất động sản qua sàn để đảm bảo công khai, chống thất thu thuế. Giao dịch qua sàn cũng sẽ bảo vệ người mua, nhất là bất động sản là tài sản lớn.

Ông Sinh cũng nhấn mạnh, dự luật sẽ bổ sung các điều kiện kinh doanh của sàn, đảm bảo hoạt động quản lý Nhà nước, sàn giao dịch bất động sản lành mạnh.

“Sàn bất động sản minh bạch, không bắt người ta cũng theo”

Phát biểu sau đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhắc lại các yêu cầu của Trung ương như xây dựng hệ thống thông tin bất động sản gắn với thông tin đất đai; hoàn thiện cơ sở pháp lý, tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch bất động sản.

“Nếu thanh toán qua ngân hàng cả thì qua sàn hay không qua sàn vẫn minh bạch. Không phải quan trọng ép người ta lên sàn, mà quan trọng là giao dịch phải kiểm soát được dòng tiền”, ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Vẫn theo Chủ tịch Quốc hội, các tập đoàn bất động sản có công ty phân phối, hệ thống phân phối. Cho nên, không phải cứ giao dịch bất động sản phải qua sàn là tốt.

“Thông tin thị trường đầy đủ, thanh toán không dùng tiền mặt, thì tự nhiên minh bạch”, ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh và nói thêm rằng, sàn bất động sản minh bạch thì không bắt người ta cũng theo. Ông đề nghị tiếp tục rà soát các quy định của dự thảo luật.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà. Ảnh: P.Thắng

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho hay, thị trường bất động sản vừa qua có nhiều tồn tại như giao dịch ngầm, đầu cơ, làm giá, cơ cấu sản phẩm bất động sản chưa hợp lý.

Những bất cập trên chủ yếu xảy ra với sản phẩm bất động sản hình thành trong tương lai, theo ông Hà.

Do đó, Phó Thủ tướng kiến nghị chủ đầu tư dự án nhà ở hình thành trong tương lai phải giao dịch qua sàn. Bởi, bất động sản hình thành trong tương lai thì thường rủi ro. Giao dịch qua sàn là điều kiện tiên quyết, để nắm được năng lực tài chính, kinh doanh của chủ đầu tư.

Phó Thủ tướng cũng cho hay, Chính phủ sẽ xây dựng sàn giao dịch bất động sản quốc gia: gồm giao dịch bất động sản và tài sản quyền sử dụng đất. Bộ Xây dựng là đơn vị được giao thực hiện sàn này, để vừa đưa ra quy định quản lý, vừa kết nối chia sẻ dữ liệu đất đai, bộ, ngành, địa phương.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nói, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất theo đề xuất của Ủy ban Kinh tế, không bắt buộc, chỉ khuyến khích giao dịch bất động sản qua sàn.